Hai mươi bốn giờ đến với thủy điện Sông Hinh (Phú Yên), tôi như người cưỡi ngựa xem hoa. Những khái niệm, những cảm nhận vừa mới nắm bắt bỗng nhạt nhòa như sương khói. Giá như được lưu lại Sông Hinh thêm vài ngày...
Thủy điện Sông Hinh đóng trên địa bàn huyện Sông Hinh, cách thành phố Tuy Hòa gần 50 cây số. Không như thủy điện Vĩnh Sơn nằm giữa rừng đại ngàn, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ, thủy điện Sông Hinh nằm giữa một thảo nguyên, chung quanh núi đồi lô nhô, cây cối thưa thớt.
Hệ thống thủy điện Sông Hinh do Thụy Điển thiết kế, khởi công xây dựng từ năm 1995 đến tháng 3-2001 mới hoàn thành và đưa vào sử dụng. Đứng trước khu hành chánh phóng tầm mắt về phía bên phải là bắt gặp ngay nhà máy phát điện thấp thoáng dưới những tán cây rừng. Giữa lưng chừng đồi, ngay phía sau lưng nhà máy, hệ thống dẫn nước bằng thép và tháp điều áp cao chót vót trắng lóa dưới ánh nắng ban trưa. Nhà máy thủy điện sông Hinh năm nào cũng đạt định mức, đưa nguồn điện hòa vào mạng lưới quốc gia, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp phát triển đất nước.
Cũng như thủy điện Vĩnh Sơn, toàn bộ mọi hoạt động của hệ thống thủy điện được xử lý qua hệ thống vi tính. Ngồi trước màn hình vi tính, cán bộ kỹ thuật có thể kiểm soát mực nước lúc đó trên hồ cách xa trên 6 cây số, hoặc một bộ phận nào đó trong quá trình vận hành bị trục trặc sẽ hiển hiện trên màn hình, lập tức kỹ thuật viên điều ngay công nhân đến khắc phục kịp thời. Qua hơn 5 năm hoạt động, nhà máy chưa xảy ra sự cố nào nghiêm trọng.
Trên 90% trang thiết bị của thủy điện Sông Hinh là của Thụy Điển. Tổng công suất hai tổ máy trên 70 MW (thủy điện Vĩnh Sơn chỉ đạt 66 MW). Bình quân mỗi năm nhà máy sản xuất 350 triệu kW hòa vào điện lưới quốc gia.
Hồ chứa "nhiên liệu" của nhà máy cách khu hành chánh trên 6 cây số. Hồ chứa nước rộng mênh mông, diện tích trên 41 km2, độ cao 141 mét so với mặt nước biển, nước ở đây lấy từ nguồn sông Hinh. Về mùa này, nước cạn kiệt nhưng vẫn trên mực nước chết, đủ để nhà máy vận hành khi cần thiết.
Thủy điện Sông Hinh có tất cả 49 cán bộ công nhân, toàn là nam, hầu hết chưa có gia đình, họ từ Bình Định, Phú Yên, Quảng Ngãi… về đây công tác. Cũng như ở Vĩnh Sơn, cán bộ công nhân làm việc 6 ngày được nghỉ 3 ngày, có xe đưa đón, lương bình quân mỗi người 2 triệu đồng/tháng.
Chỉ có 24 giờ với Sông Hinh, vẫn còn bao điều chưa biết và bao điều chưa nói hết. Xin chia tay những người bạn trẻ, tạm biệt nguồn sáng Sông Hinh và hẹn ngày gặp lại.
. Trần Quang Lộc |