 |
|
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình Phan Lâm Phương bên cây bách xanh 500 tuổi |
* Rừng bách xanh ở độ cao 800m
Giữa trùng trùng núi đá chỉ có bách xanh bám chắc vào đá để tồn tại qua hàng trăm năm. Đó là điều kỳ diệu và hấp dẫn chỉ có ở loài bách xanh núi đá có một không hai này. Trên thế giới chỉ có 3 loài bách xanh đã được nhận diện. Việt Nam hiện có một vài cá thể bách xanh núi đất rải rác ở một số tỉnh phía Bắc, nhưng chưa nơi nào có quần thể bách xanh núi đá (Calocedrus rupestris) rộng lớn như thế này.
Cả một rừng bách xanh cứ trải dài, trải rộng như vô tận. Những thân bách xanh đường kính 1 - 1,5m, cao từ 20 - 30m. Theo nhận định của các nhà nghiên cứu, bách xanh được phân bổ trên đỉnh núi đá vôi PN-KB, kéo dài từ Km 27 - Km 40 của đường 20, ước diện tích có khoảng trên 5.000ha. Xét về mặt đông đặc, thì có khoảng 2500 ha với mật độ 600 cây/ha. Các cây bách xanh ở đây có tuổi từ 500 - 600 năm.
* Lan hài
Đây là một phân loài đặc biệt của họ lan. Khi nở, hoa có một cánh ở giữa, hình như chiếc hài công chúa, đẹp lộng lẫy và quý phái. Đã từ lâu, Lan hài được coi như một thứ "quốc bảo". Lan hài không những có giá trị lớn về khoa học, thẩm mỹ mà còn có giá trị kinh tế cao. Mỗi khi địa chỉ của Lan hài bị phát hiện, lập tức chúng bị các thương lái săn lùng ráo riết và khai thác triệt để cho đến khi không còn mầm mống.
 |
|
Lan hài Phong Nha - Kẻ Bàng
|
Cũng 10 năm nay không thấy Lan hài xuất hiện trên thị trường. IUCN (Hiệp hội Bảo vệ Thiên nhiên Thế giới) năm 1996, đã xếp Lan hài là loài đang đứng trước nguy cơ diệt vong rất cao (tuyệt chủng trong tương lai gần).
Lan hài ở giữa rừng PN-KB không chỉ một loài Lan hài chung chung mà có đến 3 loài: Lan hài xanh (Paphiopedilum malipoense), Lan hài xoắn (Paphiopedilum dianthum), Lan hài đốm (Paphiopedilum concolor)…
* Những loài voọc từ lâu không thấy trên thế giới
Cách đây ít lâu, khi mà Vườn PN-KB chưa được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, chúng tôi đã nghe thông tin, các nhà nghiên cứu về động vật vừa phát hiện ở đây đang hiện hữu một loài voọc lạ. Họ phát hiện ra nó không phải từ ở trong rừng mà từ trong nhà dân tận mãi ngoài... Hà Tĩnh.
Hỏi người đang nuôi con voọc kia thì được cho hay rằng họ đã mua nó ở vùng rừng PN-KB để về chuẩn bị... nấu cao. Các nhà khoa học sửng sốt, bởi đã từ lâu lắm rồi loài này đã không còn tìm thấy trên toàn cầu.
Họ nhận diện, mô tả và đặt tên cho nó là Voọc Hà Tĩnh. Hiện giờ trên thế giới chỉ còn gặp loài voọc này ở PN-KB.
Voọc Hà Tĩnh vừa được phát hiện chưa lâu thì các nhà động vật học lại tiếp nhận thêm một thông tin chấn động. Tại PN-KB vừa phát hiện một loài động vật thuộc bộ linh trưởng mà sách đỏ thế giới chưa hề ghi nhận.
Các nhà nghiên cứu tạm xếp nó vào phân loài Voọc đen ebenus (Voọc đen tuyền). Loài này thường xuất hiện nhỏ lẻ ở những cánh rừng hỗn giao trên núi đá vôi vùng Ba Đậu (PN-KB)... FFI (Tổ chức bảo tồn động vật hoang dã thế giới) mới đây đã đánh giá rất cao về sự đa dạng các loài linh trưởng ở đây.
Trong 10 loài linh trưởng có mặt tại đây thì đã có 4 loài được xếp vào cấp nguy cấp trên phạm vi toàn cầu. Đó là Vượn đen má trắng, Voọc đen tuyền, Voọc ngũ sắc và Voọc Hà Tĩnh.
* Những phát hiện gây kinh ngạc khác
Bẵng đi một thời gian, những cuộc nghiên cứu, thám sát PN-KB thưa dần. Những điều kỳ diệu của thiên nhiên hoang dã nơi đây vẫn đang là điều bí ẩn, cho đến khi PN-KB được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới.
 |
|
Tắc kè Phong Nha
|
Một trung tâm nghiên cứu khoa học và cứu hộ động vật hoang dã đã được hình thành và nó đã trở thành đầu mối thu hút các nhà nghiên cứu động, thực vật đến đây vén những bức màn bí ẩn...
Chưa hết, các nhà khoa học về động, thực vật trong và ngoài nước gồm Hồ Thị Thu Cúc, Nguyễn Văn Tiến, Bùi Ngọc Thành và 2 chuyên gia người Nga là A.Ryabov, Nicolai Lorlov sau một thời gian nằm rừng đã không khỏi kinh ngạc khi phát hiện ra 3 loài bò sát có ý nghĩa toàn cầu.
Đó là tắc kè Phong Nha, rắn lục đầu sừng và rắn lục Trường Sơn. Tắc kè Phong Nha, cũng là loài mới phát hiện, trên thế giới không ở đâu có ngoài PN-KB.
Để bảo tồn một cách bền vững loài tắc kè "độc nhất vô nhị" này, trong một chương trình hợp tác giữa Vườn PN-KB và Vườn thú Cologne của Đức, trứng tắc kè Phong Nha đã được lấy mang sang Đức và đã ấp nở nhân tạo thành công...
Còn loài rắn lục đầu sừng, người ta ngỡ nó đã biến mất trên phạm vi toàn cầu cách đây 50 năm. Đây là loại rắn cực độc, có giá trị dược liệu cao. Có lẽ vì thế nên nó bị truy sát một cách ráo riết đến mức ngỡ đã tuyệt chủng.
 |
|
Rắn lục đầu sừng |
Còn loài rắn lục Trường Sơn được các nhà nghiên cứu coi nó như là một "biệt loài" ngoài danh mục 3.000 loài rắn hiện có trên thế giới...
Thêm một chi tiết thú vị về "Đệ nhất viên" PN-KB là trong năm 2004, Việt Nam công bố phát hiện 144 loài lưỡng cư thì ở PN-KB chiếm... 144 loài.
Tiến sỹ Andrei Kouznelsov, chuyên gia nghiên cứu về động thực vật của Nga, trước những phát hiện liên tục mới trên đã "cảm khái" rằng: Trong mấy chục năm làm việc của mình ở châu Á, chưa thấy nơi nào như nơi này.
Cứ mỗi bước chân vào rừng lại thêm một khám phá kinh ngạc, ngỡ ngàng. Tất cả đều là những khám phá vào hàng bậc nhất trong cuộc đời nghiên cứu khoa học của ông...
Khép lại bài viết này khi hổ đã xuất hiện trên đỉnh núi U Bò. Khi bò tót đã ra ăn chung với bò dân bản thành bầy đàn ở Kim Thủy, Xuân Trạch. Khi khỉ, vượn, voọc đã chí chóe ngay trên đầu người khi vào vùng sinh thái...
Những tín hiệu vui ấy cùng những phát hiện chấn động kia càng khẳng định thêm rằng Di sản Thiên nhiên thế giới PN-KB là mái nhà chung của muôn loài.
Người ta đang kỳ vọng với những phát hiện mới, PN-KB sẽ trở thành ngôi nhà chung lưu giữ những gì mà nhân loại ngỡ là đã biến mất.
. Theo TPO
