Minh chứng rõ nhất cho hiệu quả liên kết kinh tế của các địa phương MT-TN thời gian qua là trên lĩnh vực du lịch

Phát triển tốt các chương trình hợp tác liên kết kinh tế không chỉ đem lại cho MT-TN một năng lực đầu tư mới, mà còn là nền tảng kinh tế cho sự phát triển bền vững, là "đòn bẩy" quan trọng để kinh tế MT-TN tăng tốc trong thời gian tới.

Miền Trung - Tây Nguyên (MT-TN), bao gồm 19 tỉnh từ Thanh Hoá đến Bình Thuận, chiếm gần 35,2% diện tích tự nhiên và 29,8% về dân số của cả nước. Là vùng đất có nhiều tiềm năng thế mạnh để phát triển mạnh các ngành công nghiệp khai khoáng, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nông, lâm, thuỷ sản, dịch vụ du lịch..., nhưng lâu nay, MT-TN vẫn được coi là vùng kinh tế chậm phát triển hơn so với hai đầu đất nước.

Hội chứng kinh tế “phong trào”

Sau hơn 20 năm đổi mới, kinh tế các địa phương MT-TN đã có những sự phát triển vượt bậc, với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm từ 10 - 12%. Cơ sở hạ tầng kinh tế đã từng bước hoàn thiện, đặc biệt với sự hình thành và phát triển của 21 khu công nghiệp, 7 khu kinh tế, 4 cảng nước sâu làm hạt nhân tăng trưởng cho cả khu vực và đang là địa chỉ hấp dẫn thu hút đầu tư trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, do điều kiện "thiên thời, địa lợi" na ná giống nhau nên việc qui hoạch phát triển kinh tế của các địa phương cũng bộc lộ nhiều bất cập, đó là sự trùng lặp "photocopy"của nhau trong đầu tư phát triển mà nhiều người gọi là hội chứng kinh tế phong trào. Tỉnh nào cũng phấn đấu "vì màu cờ sắc áo" của mình, đua nhau ưu đãi đầu tư với mức thấp nhất để lôi kéo các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Thấy tỉnh bạn có dự án, nhà máy gì thì bằng mọi giá tỉnh mình cũng phải làm cho bằng được, bất chấp qui luật cung cầu của thị trường.

Chẳng thế mà một thời các tỉnh MT-TN, địa phương nào cũng có nhà máy đường, nhà máy xi măng lò đứng, nhà máy tinh chế nước dứa cô đặc, nhà máy bia, nhà máy gạch tuy nen, nhà máy gốm sứ, nhà máy chế biến tinh bột sắn... Hiện nay, cuộc đua phong trào này vẫn chưa có chiều hướng dừng lại mà còn rộ lên với những dự án nâng cấp, xây dựng sân bay, cảng biển, khu công nghiệp, khu du lịch, trung tâm hội nghị quốc tế... Với hàng ngàn ha đất được qui hoạch, hàng ngàn tỷ đồng đổ vào xây dựng nhưng chỉ khởi công lấy ngày, tính thành tích xong là "trơ gan cùng tuế nguyệt" không mang lại hiệu quả như mong muốn.

Trên lĩnh vực nông nghiệp, các địa phương cũng đưa nông dân lên đường đua với phong trào trồng quế, dứa, cao su, cà phê, sắn, bông vải... bất chấp khả năng đất đai, khí hậu thổ dưỡng địa phương có phù hợp hay không? Thực trạng qui hoạch kinh tế theo địa giới hành chính, cát cứ địa phương đang làm cho kinh tế MT-TN manh mún, nhỏ lẽ thiếu sức cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt là thị trường rộng mở khi Việt Nam là thành viên chính thức của WTO. Thực trạng này, còn làm cho môi trường đầu tư và cạnh tranh của các doanh nghiệp thiếu lành mạnh gây lãng phí rất lớn.

Hiệu quả từ liên kết hội nhập của ngành du lịch

Chính vì vậy, qui hoạch kinh tế vùng và liên kết đầu tư giữa các địa phương, doanh nghiệp trên cùng một lĩnh vực sản xuất kinh doanh là một nhu cầu bức thiết của kinh tế MT-TN trong phát triển cạnh tranh hội nhập. Minh chứng rõ nhất cho hiệu quả liên kết kinh tế của các địa phương MT-TN thời gian qua là trên lĩnh vực du lịch. Với sự ra đời của những thương hiệu du lịch lớn mang tầm quốc tế như: "Con đường di sản Miền Trung", "Con đường xanh Tây Nguyên", "Lễ hội Cồng chiêng Tây Nguyên", "Con đường xuyên Á"..., nhiều địa phương khai thác tốt những con đường liên kết du lịch này, đã đem lại hiệu quả kinh tế rất lớn, như Đà Nẵng, Quảng Nam, Lâm  Đồng, Bình Thuận, Khánh Hoà... có doanh thu du lịch trên 1.000 tỷ đồng/năm, góp phần nâng mức tăng trưởng du lịch bình quân hàng năm của MT-TN trên 30%.

Chính từ bước đột phá hiệu quả của ngành du lịch trong liên kết hội nhập, thời gian qua, rất nhiều lĩnh vực sản xuất kinh doanh trên địa bàn MT-TN đã hướng đến việc liên kết bắt tay nhau để tiến ra biển lớn. Rất nhiều hội nghị hợp tác liên kết kinh tế đã được tổ chức ở các địa phương như: Diễn đàn kinh tế miền Trung được tổ chức hàng năm, Hội nghị kêu gọi xúc tiến đầu tư vào MT-TN lần đầu tiên được các địa phương MT-TN đưa ra một chương trình hành động chung với danh mục 435 dự án, trị giá 16 tỷ USD. Tiếp theo đó là các hội nghị chuyên ngành liên kết vùng về du lịch, thương mại, đầu tư với thị trường trong nước và quốc tế được tổ chức ở Đà Nẵng, Quảng Nam, TT-Huế…

Sự hợp tác liên kết này càng được khẳng định rõ hơn với việc nhiều hội nghị liên kết kinh tế trên các lĩnh vực được tổ chức thành công ở miền Trung, như Hội nghị liên kết hợp tác phát triển Du Lịch-Thương mại khu vực MT-TN, Hội nghị liên kết phát triển ngành dệt may, Hội thảo Diển đàn kinh tế Miền Trung… Các hoạt động lên doanh, liên kết của các địa phương MT-TN đã có những bước chuẩn bị chu đáo rầm rộ cùng với các Hội chợ hàng hoá qui mô vùng được tổ chức hàng năm...

Tuy, sự liên kết mới chỉ trên bàn hội nghị, nhưng điều đáng nói là tất cả các địa phương MT-TN đã thống nhất được chương trình hành động để hướng đến mục đích chung là "hội nhập vùng" để tiến ra sân chơi lớn WTO, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng  từ 12-15% năm, kim ngạch xuất khẩu tăng từ 20-30%/năm, thu hút đầu tư nước ngoài đạt 5 tỷ USD/năm., các tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm MT-TN (TT-Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định) đều có số thu ngân sách trên 1.000 tỷ đồng/năm...

Để đạt được mục tiêu này, ngoài sự liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, các cấp ngành chức năng của địa phương trong việc xác định lợi ích chung, nguồn lực hỗ trợ, qui mô liên kết, giải pháp thực hiện..., rất cần đến sự hỗ trợ của các bộ, ngành trung ương trong việc qui hoạch kinh tế vùng, trên cơ sở tiềm năng thế mạnh vốn có của từng địa bàn cụ thể mới khai thác tốt lợi thế mang lại hiệu quả kinh tế cao, khắc phục được tình trạng kinh tế "phong trào", kinh tế "cát cứ" đầu tư tràn lan, manh mún, lãng phí như hiện nay.  

Việc phát triển tốt các chương trình hợp tác liên kết kinh tế không chỉ đem lại cho MT-TN một năng lực đầu tư mới, tạo nên những thương hiệu sản phẩm hàng hoá có sức canh tranh cao trên thị trường, mà còn là nền tảng kinh tế cho sự phát triển bền vững, là "đòn bẩy" quan trọng để kinh tế MT-TN tăng tốc trong thời gian tới.

. Theo VOV