Chân dung một Shuttler.

Shuttler (con thoi) - là tiếng lóng được đặt cho những nhà báo kiểu mới. Shuttler gồm toàn những nhà báo mới ra trường, độ tuổi chỉ dao động trong tầm 27 trở xuống. Để có một vị trí trong một tòa soạn, các nhà báo tương lai phải đối mặt với một cuộc cạnh tranh vô cùng quyết liệt, chính điều đó đã dẫn đến sự hình thành của Shuttler.

Các Shuttler đều có một đặc điểm chung là rất năng động và cần cù bởi họ có sức trẻ và muốn khẳng định mình. Họ sẵn sàng đi hàng trăm, hàng ngàn cây số chỉ để lấy một đoạn tin vài chục chữ dù nhuận bút thậm chí chưa đủ tiền mua vé tàu. Ndaus (người Hungary), một Shuttler, kể lại: "Hồi Euro 2000, tôi đã tự túc tiền để sang biên giới Hà Lan và Bỉ làm một phóng sự với ý tưởng là tình hữu nghị giữa hai nước, bởi ở đấy họ có những ngôi nhà mà phòng này thuộc Hà Lan, phòng kia thuộc Bỉ. Khi bài được đăng, tôi vui đến độ mất ăn mất ngủ vài ngày. Tôi mong rằng các tòa soạn hãy kiên nhẫn và quan tâm đến những SV mới ra trường như chúng tôi". Bây giờ Ndaus đã là một nhà báo chính thức, ở mặt sau của tấm thẻ nhà báo, anh vẫn kẹp bài viết đầu tiên của mình làm kỷ niệm.

Makosti, anh chàng nhà báo 26 tuổi là một Shuttler có máu mặt ở Hungary. Rất nhiều tờ báo muốn có anh, nhưng Makosti vẫn thích làm một phóng viên tự do. "Các bạn tôi đều muốn vào biên chế của một tờ báo nào đó rồi làm Shuttler, nhưng tôi cho rằng Shuttler đầu tiên phải gắn với tự do trước đã" - anh nói. Makosti chỉ viết bài theo đặt hàng từ các tạp chí lớn và những bài của anh thì trên cả tuyệt vời, bởi nó nhanh hơn tất cả những gì người ta có thể biết.

* Yêu nghề bằng cả trái tim

Shuttler hiểu rõ nhiệm vụ của một nhà báo chân chính. Họ làm việc chính xác, nhiệt tình bất kể khó khăn. Ndaus tâm sự: "Chúng tôi luôn phải tìm tòi, sáng tạo, phát hiện những cái mới, lạ. Đó là cách ban đầu chúng tôi thuyết phục các tổng biên tập, lâu dần nó "ngấm" vào máu mình đến mức chỉ thích làm Shuttler. Tôi vẫn có thể viết bình luận về giá cả thị trường, nhưng chẳng thấy hứng thú gì. Chúng tôi không thích những gì có sẵn".

Các Shuttler đều hy sinh cuộc sống riêng cho công việc. Phần lớn họ không nghĩ đến chuyện tìm bạn gái, bạn trai vì không có thời gian và cũng vì quá yêu nghề. Họ phải sống một cuộc sống có thể nói là tạm bợ (vì di chuyển liên tục), không biết thế nào là ăn tối cùng gia đình. Đối với họ, máy tính và Internet là người bạn tri kỷ nhất, giải trí thì đến các quán bar, uống cùng đồng nghiệp... "Các bạn đừng nghĩ chúng tôi mệt mỏi, trái lại, chúng tôi rất say mê công việc, được chinh phục khó khăn, phát hiện vấn đề mới, đó là niềm hạnh phúc lớn nhất của chúng tôi" - một Shuttler cho biết như vậy.

Các Shuttler được các báo cực kỳ trọng dụng. Với những người như Ndaus hay Makosti, họ sẵn sàng đề nghị vào biên chế với mức lương ít nhất là cao gấp 3 lần một biên chế thông thường, bởi chỉ cần biết có bài của họ là báo bán chạy còn hơn cả tôm tươi. Nhuận bút của họ thường không được tiết lộ để tránh những tiền lệ xấu khi các Shuttler cảm thấy bị phân biệt đối xử nếu bị trả thấp hơn. Những bài viết càng độc thì càng đáng giá, nếu báo bán vượt mức, họ sẽ còn được chia phần trăm.

* Ai có thể làm Shuttler?

Để làm một Shuttler tầm cỡ là điều cực khó. Người này phải có kiến thức toàn diện và phải loại bỏ tư tưởng "ăn sẵn". Makosti nói: "Để dễ hình dung, bạn hãy nghĩ thế này: Shuttler = thám tử + nhà báo+ chuyên viên tư vấn tài chính + vận động viên điền kinh. Chỉ khi hội đủ 4 điều kiện ấy, một Shuttler sẽ xuất hiện".

Shuttler là một cơn sốt mới trong giới SV báo chí ở nhiều nước châu Âu. Các SV trẻ bị hấp dẫn bởi sự nổi tiếng, thử thách và những khoản nhuận bút khổng lồ. Đây có thể coi là một trào lưu tốt thúc đẩy SV quyết tâm và ra sức tìm tòi.

Tuy nhiên, giới báo chí đã lên tiếng cảnh báo các Shuttler không nên quá sa đà, tham quyền lợi, họ có thể đánh mất chính mình. Chẳng hạn như khi các Shuttler có trong tay những bằng chứng quan trọng, nếu là người tham tiền, họ rất có thể đem đi tống tiền lấy được một khoản gấp trăm lần nhuận bút. Thêm vào đó, bản chất của Shuttler là trẻ nên còn thiếu kinh nghiệm, nếu sai lầm, họ có thể làm những vụ động trời mang ý nghĩa tiêu cực. Đến lúc đó, họ có thể mất việc, báo có thể xin lỗi, nhưng ai sẽ đền bù cho hàng trăm ngàn độc giả đã đọc những thông tin sai lạc đó? Shuttler vẫn còn nhiều việc phải làm...

. Minh Khương (theo SVVN)