Tập luyện thể dục giúp người cao tuổi không rơi vào tình trạng căng thẳng, mệt mỏi và tránh mắc bệnh tật.

Trong những ngày Tết, do điều kiện thời tiết lạnh, chế độ ăn uống thừa chất, thiếu tập luyện thể dục thể thao nên người cao tuổi rất dễ mắc bệnh. Do đó, việc bảo vệ sức khỏe cho người cao tuổi trong thời điểm này là rất cần thiết.

Ở nước ta, tháng giêng âm lịch thường rơi vào mùa lạnh nên người cao tuổi dễ mắc các bệnh cảm lạnh, viêm phổi, các bệnh mạn tính như thấp khớp, viêm loét dạ dày - tá tràng, tăng huyết áp...

Cuối năm, mọi người đều bận rộn, vừa lo công việc, vừa lo sửa soạn cho ngày Tết. Nề nếp sinh hoạt bị đảo lộn, giờ ngủ, giờ nghỉ bị xáo trộn, nhiều khi quên cả giấc ngủ trưa quý báu, giấc ngủ ban đêm cũng thường bị rút ngắn. Ngay cả chuyện tập luyện hay tản bộ lâu nay với nhiều cụ đã trở thành nhu cầu thiết yếu như cơm ăn nước uống, đến dịp Tết cũng thường bị cắt xén... Tất cả những sự thay đổi đó khiến người già rất dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi, căng thẳng...

Mặt khác, trong những ngày đầu năm mới, thức ăn thường rất nhiều với các món ngon như thịt, giò chả, thịt đông, thịt kho tàu; bánh chưng, mứt, kẹo, bánh, nước uống có ga; rượu, cà phê, thuốc lá,... Thứ nào cũng nhiều, cũng sẵn, nhà nào cũng có, bữa ăn nào cũng có mà phần lớn là các thức ăn sẵn, để nguội, rất dễ bị ôi thiu nếu không làm chủ được “tình thế”, rất dễ bị lạm dụng hoặc quá tải, làm cơ thể mệt mỏi, thậm chí sinh bệnh, nhẹ cũng gây đầy bụng, khó tiêu; nặng thì gây tiêu chảy, làm bùng phát các bệnh tiềm ẩn ở người già như tăng Cholesterol máu, huyết áp, tiểu đường.

Để bảo vệ sức khỏe trong dịp Tết, các bậc cao tuổi cần lưu ý:

- Thường xuyên mặc đủ ấm, chú ý giữ ấm đầu, cổ, ngực, đôi bàn chân; không nên đi xa, không đi chơi khuya, nhất là những ngày rét đậm, rét hại cần tránh ra ngoài trời, đặc biệt là không ra ngoài trời khi vừa uống rượu, bia... để đề phòng cảm lạnh.

- Duy trì nề nếp sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi.

- Về ăn uống, nên ăn đúng bữa, tránh quá bữa, bỏ bữa nhưng cũng không ăn quá nhiều bữa, dù ngon miệng cũng chỉ nên ăn no vừa phải, nên giảm khối lượng thức ăn, chỉ ăn no bụng 70-80%. Một bữa ăn quá no sẽ như một stress tiêu hóa, có thể gây ra những hậu quả xấu. Chẳng hạn, người có bệnh tim mạch, ăn quá no, làm máu dồn nhiều về dạ dày để tăng cường tiêu hóa thức ăn, dẫn đến thiếu máu cục bộ ở cơ tim và não bộ làm phát sinh các cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, gây mất ngủ, nhức đầu, ù tai, chóng mặt, giảm độ tập trung chú ý; thậm chí gây đột quỵ nếu có tình trạng thiểu năng tuần hoàn trước đó.

Người cao tuổi nên có chế độ ăn uống như thế nào?

- Cần giảm các thức ăn có nhiều mỡ (như thịt đông, giò mỡ...), tránh ăn các thực phẩm có nhiều Cholesterol như: các loại thịt, nhất là thịt mỡ và các phủ tạng, ăn ít đường, hạn chế uống nước ngọt, ăn mứt, bánh kẹo; nhớ uống đủ nước, ăn nhiều rau quả tươi để cung cấp cho cơ thể đủ lượng các chất khoáng, các loại Vitamin, nhất là các vitamin C, E, Beta - Caroten... là những chất chống ôxy hóa mạnh.

- Nên ăn các loại rau lá xanh, rau gia vị (như hành, húng, rau mùi, tỏi...) và nhiều loại quả chín trong dịp Tết như cam, quýt, hồng, xoài chín, đu đủ chín, dưa hấu... vì có nhiều Vitamin C và Beta-Caroten là nguồn cung cấp các chất chống ôxy hóa giúp cơ thể ngăn ngừa quá trình Peroxyd hóa màng tế bào, bảo vệ màng tế bào, tránh cho cơ thể khỏi bị xơ vữa động mạch, tiểu đường, ung thư...

- Các chất xơ (Cellulose) trong rau quả có cấu trúc mịn màng hơn chất xơ trong ngũ cốc, có tác dụng nhuận tràng; nó còn có khả năng giữ lại Cholesterol thừa trong ống tiêu hóa, góp phần ngăn ngừa xơ vữa động mạch, tăng huyết áp.

- Không vì quá vui bạn bè hay chiều lòng con cháu mà uống quá chén, tốt nhất chỉ nên dùng rượu để khai vị.

Để niềm vui xuân trọn vẹn trong những ngày xuân, các cụ nên có thời gian biểu sinh hoạt hợp lý để vừa có thể giữ gìn được sức khỏe vừa thưởng ngoạn xuân mới, thăm thú bạn bè, họ hàng, sum vầy cùng con cháu. Nếu khéo thu xếp, các cụ vẫn có được những cuộc tản bộ hằng ngày (30-45 phút/ngày) kết hợp với các cuộc vãn cảnh hay thăm thú bạn bè, con cháu thay vì đi xe buýt, xe máy...

Tóm lại, một chế độ ăn uống điều độ, vận động cơ thể thích hợp và một cuộc sống thoải mái có thể giúp các bậc cao tuổi sống lâu, sống khỏe mạnh, sống có ích cho đời và cho con cháu.

• Thùy Vy