Nhơn Lý là một trong 4 xã đảo của TP. Quy Nhơn, xã có 4 thôn với khoảng 10 nghìn nhân khẩu. Gần 10 năm nay, tệ đánh nhau trong nội bộ thanh niên (TN) giữa thôn này với thôn kia trong xã lúc âm ỉ, lúc bùng phát dữ dội, đã biến một miền quê vốn hiền hòa, yên ả từ bao đời nay trở thành một trong những “điểm nóng” về ANTT của TP. Quy Nhơn…

Biển Nhơn Lý. Ảnh: Trọng Nhật

* Đất bằng “dậy sóng”!

Về xã đảo Nhơn Lý vừa chứng kiến vừa nghe người dân kể lại về những trận ẩu đả nhau của TN trong xã thời gian qua mới cảm nhận hết sự nguy hiểm, tính phức tạp của tình hình ANTT ở đây. Tình trạng này kéo dài dai dẳng từ nhiều năm qua như một “đại dịch” không biết bao giờ mới kết thúc…

Trong những năm gần đây, việc “mất đoàn kết” trong nội bộ TN giữa thôn Lý Chánh với thôn Lý Lương đã bùng phát dữ dội và tiềm ẩn nhiều hệ lụy khôn lường đối với nhân dân trong xã.

Anh N.V.Đ, 42 tuổi ở thôn Lý Lương kể: “Trời bấc (gió mùa đông bắc) cấp 4, cấp 5 bên tôi sóng to, đậu ghe không được phải đậu nhờ bên Nồm (bên thôn Lý Chánh). Hai đứa con tôi ôm đồ sang bên đó ngủ giữ ghe thì bị TN bên đó chặn đường đánh trối chết. May nhờ bà con bên Nồm can ngăn, giải thoát, nếu không thì chúng đã “lỵ mạng” rồi.

Bác Bốn T., 71 tuổi ở thôn Lý Chánh thì “ca cẩm”: “Không biết vì duyên cớ gì mà cứ TN bên này sang bên Bấc (bên thôn Lý Lương) thì bị TN bên Bấc chận đánh. Rồi TN bên Bấc sang bên Nồm thì bị TN bên Nồm chận đánh. Có ngày xảy ra 2-3 vụ đánh lộn rầm trời, rầm đất như… “giặc chòm” vậy”. Còn anh Bảy N., nhà ở gần chợ mới xây thì lại có cách ví von đậm chất lịch sử: “TN bây giờ chia lãnh địa xã Nhơn Lý ra làm hai vùng để thống lĩnh, cát cứ như thời… Trịnh-Nguyễn phân tranh! Tụi nó lấy ngã tư chợ, gần trường THCS của xã để làm “giới tuyến”. Nhiều trận “giao chiến” với nhau có đông lực lượng, có tổ chức, chỉ huy hẳn hoi. Bên nào yếu thế, “bại trận” thì nhanh chóng rút lui khỏi “giới tuyến” là… “xong phim, hạ màn”. Cái trận TN bên Nồm kéo sang tấn công vào quán cà phê của anh Nguyễn Xuân Phương con ông Đông bên Bấc là trận “tập kích” ác liệt nhất, làm ông Long, Bí thư xã bị thương bàn tay! Đêm đó mà ông Thọ xã đội trưởng không nổ mấy phát súng để cảnh báo, thị uy… thì tụi nó đã “san bằng” cái quán đó rồi!”.

Một số vụ đánh nhau có tổ chức, có số đông TN tham gia, có mũi đánh chính diện, đánh nghi binh, bọc lót, vu hồi, sử dụng nhiều hung khí tự tạo nguy hiểm như đóng đinh vào đầu cây, đầu gậy để tăng thêm khả năng sát thương, chủ động đập phá tài sản chủ hộ không thương tiếc… Vụ tấn công vào quán cà phê của anh Nguyễn Xuân Phương ở thôn Lý Lương đêm 3-2-2007 (16 tháng Chạp ÂL), phá hỏng nặng 3 xe máy và một số dụng cụ, thiết bị đắt tiền trong quán, là một điển hình cho thấy tình hình ANTT ở xã Nhơn Lý bất ổn.

* Giải pháp nào?

Theo ý kiến của một số cán bộ, nhân dân ở địa phương thì sở dĩ “cuộc chiến” diễn ra giữa TN thôn này với TN thôn kia ở xã Nhơn Lý kéo dài từ nhiều năm nay là do chính quyền địa phương thiếu các giải pháp ngăn ngừa cũng như cách xử lý những vụ việc cụ thể xảy ra ở địa phương từ trước tới nay thiếu kiên quyết, không triệt để.

Về phía công an (CA) xã, chưa đề ra được giải pháp một cách cụ thể, căn cơ… nhằm tham mưu cho cấp ủy và chính quyền xã để có kế hoạch lãnh đạo, quản lý, ổn định tình hình ANTT trong xã.

Lực lượng CA ở địa phương nói chung vừa mỏng vừa yếu về nghiệp vụ. Năng lực quản lý địa bàn cũng như cách xử lý của CA đối với những vụ việc đánh lộn, gây rối ANTT xảy ra trong TN ở địa phương còn nhiều hạn chế, bất cập. Một số vụ việc, CA địa phương không kiểm soát được, phải dựa vào sự chi viện, hỗ trợ các mặt của CA cấp trên, nhất là lực lượng cảnh sát 113 của CA TP Quy Nhơn. Trong xử lý các vụ việc, những người có trách nhiệm ở xã còn có biểu hiện xuê xoa, nể nang, ngại đụng chạm, nhất là ở những vụ mà TN vi phạm là con em của những cán bộ ở xã, con em của những gia đình thuộc diện chính sách hoặc có quan hệ anh em, họ hàng, bà con của cán bộ…

Về phía các đối tượng thường xuyên đánh lộn, gây rối hầu hết có mặt bằng văn hóa thấp, nhận thức về pháp luật lơ mơ. Có không ít TN 15 - 17 tuổi xuất thân từ các gia đình lao động, nghèo khổ, quanh năm chỉ biết “cầm chèo, kéo neo…” nhưng học đòi để tóc tai bù xù, nhuộm vàng, nhuộm đỏ, tay, chân, lưng, ngực… thì xăm chàm đủ các loại hình kỳ quái; tai đeo khuyên bạc… trông “chẳng giống ai” nhưng lại là lực lượng “đi đầu” trong những trận “hỗn chiến” của TN giữa thôn này với thôn kia trong xã.

Cuộc chiến giữa TN thôn này với TN thôn kia ở xã Nhơn Lý là vấn đề đã từng được Báo Bình Định cảnh báo từ nhiều năm trước. Thế nhưng, từ sự bất lực và lúng túng trong cách xử lý của chính quyền địa phương đã làm cho tình hình ANTT ở xã ngày càng phức tạp hơn, trầm trọng hơn: tần suất của các vụ ẩu đả nhau trong TN ngày càng tăng cao (1 ngày xảy ra 2 - 3 vụ như ở thời điểm trước, trong và sau Tết Đinh Hợi), quy mô các vụ đánh lộn ngày càng “ác liệt” hơn, có đông đối tượng TN tham gia hơn và hậu quả cuối cùng của những cuộc “nội chiến” ấy là số người bị thương, số lượng cũng như giá trị tài sản của nhân dân bị thiệt hại ngày càng nhiều hơn. Tình hình trên đã làm cho nhân dân trong xã hết sức bất bình và hoang mang, bởi nó như những đợt “sóng ngầm” nếu không kịp thời ngăn chặn cũng dễ dẫn đến những trận “sóng thần” khó lường!...

• Ngư Phủ