Hôm đó, tại một quán rượu, có ba vị khách trẻ tuổi mặc sắc phục cảnh sát bước vào. Ba vị khách có hình dáng bề ngoài đối lập nhau khiến mọi người chú ý: một gầy, một béo và một cao. Cả ba vừa uống rượu vừa kể lại những vụ phá án kỳ lạ của mình.

Vị cảnh sát gầy mặt đỏ gay, đắc chí lên tiếng:

- Tôi vừa phá xong vụ án cực kỳ bí hiểm ngay trung tâm thành phố. Vụ án tuy có vẻ đơn giản, nhưng những cảnh sát bình thường không có cách gì phá nổi!

Cô chủ quán xinh đẹp tỏ ra lịch lãm góp chuyện:

- Anh có thể bớt kiêu một chút được không? Vụ án gì mà cảnh sát thường không thể phá nổi? Anh kể đi, nếu mọi người ở đây không ai đoán ra được, tôi sẽ mời anh một ly uýt ki miễn phí. Đương nhiên, nếu có người phá được, anh phải trả tiền gấp đôi.

Anh cảnh sát gầy nhìn cô chủ quán gật đầu, nheo mắt nhìn mọi người xung quanh ra chiều hào hứng, nói:

- Xin mọi người làm chứng nhé, kẻo đến lúc đó cô chủ lại quên mất lời hứa.

Thấy mọi người  tỏ vẻ đồng tình, anh ta dương dương tự đắc kể:

“Một buổi sớm, tôi đang trực ở phòng cảnh sát, nhận được điện thoại của một cửa hàng sửa chữa đồng hồ báo có kẻ cướp đã cướp chiếc đồng hồ đeo tay quý hiếm nhất cửa hàng. Chưa kịp nói gì, điện thoại đột nhiên ngừng hẳn. Tôi phóng xe tới đó ngay. Tại hiện trường, mấy nhân viên bán hàng đều bị đánh, thương tích đầy mình. Người chủ quán trên đầu đầy máu, gục ngay cạnh tủ kính. Thấy tôi, ông ta run rẩy chỉ tay về phía trước, nói: “Thưa ngài cảnh sát, tên cướp chạy về hướng đó. Hắn đã lấy mất chiếc đồng hồ đeo tay gia bảo của tôi!”. Thấy ông chủ bị thương khá nặng, tôi dùng máy bộ đàm gọi Đội trưởng yêu cầu cho xe cấp cứu tới ngay, nhưng Đội trưởng bảo phải nửa tiếng nữa xe mới tới được. Nghe thế, tôi hỏi chủ cửa hàng, bây giờ mấy giờ, ông ta ngước nhìn những chiếc đồng hồ treo trên tường, nói 10 giờ 10 phút. Ông ta vừa nói xong, tôi lập tức rút súng chĩa vào ông ta... Đúng vậy, hắn chính là tên cướp! Người chủ thực sự của cửa hàng đã bị hắn giết và giấu sau quầy hàng. Hắn lục tung các tủ kính tìm mãi mới lấy được chiếc đồng hồ quý, chưa kịp chạy thoát tôi đã tới kịp, hắn đành tự đập đầu vào tường tạo hiện trường giả. Các vị có biết tại sao tôi nhận ra ngay sự ngụy tạo của tên cướp không?”.

Anh ta ngừng lời, mọi người liền xôn xao bàn tán. Suy nghĩ một lát, cô chủ quán hỏi:

- Có phải khi kẻ phạm tội đưa tay lên, anh nhìn thấy hắn đeo chiếc đồng hồ nổi tiếng kia không?

Viên cảnh sát gầy cười, lắc đầu:

- Hắn không đeo chiếc đồng hồ đó, nhưng tôi đã lấy được nó ngay trong người hắn.

Những người xung quanh mỗi người góp vài câu lý giải vụ án, song chẳng ai tỏ ra lập luận của mình là có căn cứ. Cuối cùng, cô chủ quán nói:

- Thôi được, anh nói đi. Nhưng nếu đáp án anh nêu lên chúng tôi không tâm phục khẩu phục thì anh phải chịu phạt đấy!

Viên cảnh sát gầy tự tin nói:

- Không có vấn đề gì.

Và, anh ta giải thích:

- Vấn đề là khi tôi hỏi hắn lúc này mấy giờ, hắn đáp 10 giờ 10. Từ nhỏ, nhà tôi ở cạnh cửa hàng sửa chữa đồng hồ này. Những chiếc đồng hồ ở đây đều để 10 giờ 10 phút. Bởi vì, những nhà sản xuất đồng hồ cho rằng 10 giờ 10 sáng chính là thời khắc đẹp nhất trong ngày. Vào thời điểm đó, kim giờ và kim phút hợp thành hình chữ “V” (Victory, nghĩa là chiến thắng). Đây là qui ước bất thành văn của cửa hàng này. Trong khi đó, tên cướp là người nơi khác đến, không biết qui ước ấy nên khi nhìn tất cả những chiếc đồng hồ ở đây đều chỉ 10 giờ 10, hắn lậïp tức trả lời luôn, hậu quả là hắn tự vạch mặt mình, vậy thôi!

Nghe cách giải thích của viên cảnh sát gầy, mọi người cho là có lý. Cô chủ quán vui vẻ rót uýt ki mời anh ta.

Lúc này, viên cảnh sát béo nhìn thấy vẻ đắc chí của bạn mình khi nhâm nhi ly uýt ki miễn phí, liền đứng lên nói với cô chủ:

- Tôi cũng muốn được cô chủ mời rượu. Xin tự giới thiệu, tôi là cảnh sát từ Luân Đôn vừa tới đây, tôi sẽ kể hầu quý vị câu chuyện phá án của tôi. Đương nhiên, cứ như qui ước vừa rồi mà làm, được chứ?

- Được! Được! - Mọi người tán thành.

Anh cảnh sát béo chậm rãi kể:

“Tối đó, tôi đang trực thì có điện thoại gọi đến. Một vị phu nhân giàu có chết tại nhà riêng, cô người hầu gọi cho cảnh sát báo tin. Tôi lập tức tới hiện trường. Trên ghế sofa, một người đàn bà quý phái đang nằm trông rất đáng sợ, lưỡi bà ta lè ra, trên cổ có vết hằn sâu như vết dây thắt cổ. Cạnh thi thể nạn nhân chỉ có độc một con mèo đang gào lên thảm thiết. Tôi kiểm tra xung quanh hy vọng tìm ra manh mối, nhưng hung thủ không để lại dấu vết gì, ngoại trừ những dấu chân lờ mờ trên sàn nhà do dính phải phân mèo. Cô người hầu bảo, khi cô mời bà chủ dùng cơm tối thì phát hiện ra là bà đã chết. Bà chủ rất yêu mèo, khi nào cũng có con mèo bên cạnh. Tôi hỏi, dấu chân trên sàn nhà là của cô, cô người hầu phủ nhận. Tôi rảo khắp căn phòng và thấy cây đèn diệt muỗi trên bậu cửa sổ. Tôi xách cây đèn soi khắp căn phòng và soi thẳng vào mặt cô người hầu, khẳng định cô ta đã nói dối. Sau đó, cô người hầu không còn cách nào chối cãi, đành thú nhận chính mình là hung thủ. Các vị thử đoán xem tại sao tôi có thể khẳng định như vậy?”

Mọi người lại bàn tán, nhưng không ai đưa ra được giải thích hợp lý. Cô chủ quán cũng suy nghĩ khá lâu, cuối cùng lắc đầu, nói với viên cảnh sát:

- Anh giải thích mọi chuyện đi.

Viên cảnh sát béo liếm môi, cười nói:

- Được thôi. Trước đây tôi rất thích nuôi mèo, thường vẫn nghe nói, phân mèo có đặc điểm là phát sáng trong đêm...

Cô chủ quán hiếu kỳ, hỏi ngay:

- Có thật là phân mèo phát sáng trong đêm không?

Viên cảnh sát béo vẫn giữ nụ cười trên môi, tiếp:

- Cũng không hẳn là như thế, bởi tôi chưa thấy hiện tượng đó bao giờ. Tuy nhiên, lần này, dưới ánh sáng của cây đèn diệt muỗi, tôi nhận thấy phân mèo phát ra ánh sáng màu xanh lá cây. Thì ra, chuyện phân mèo phát sáng trong đêm là có thật, trong những điều kiện nhất định. Trong phân mèo vốn có chất anbumin, chất này, dưới tia sáng hồng ngoại sẽ có phản ứng huỳnh quang, mà đèn diệt muỗi lại là loại đèn dùng tia hồng ngoại, do đó phân mèo phát sáng. Lúc tôi chiếu đèn diệt muỗi vào cô người hầu thì thấy gót giày bên chân trái của cô ta phát sáng giống ánh sáng phát ra từ phân mèo, vì vậy tôi kết luận cô ta nói dối!

Viên cảnh sát béo thích thú nhìn thực khách trong quán trầm trồ thán phục. Viên cảnh sát thứ ba, người cao kều ngồi im lặng từ nãy đến giờ bỗng gõ tay lên bàn, nói:

- Cô chủ này, xem ra cách phá án của hai vị đồng nghiệp của tôi đây thật tuyệt vời, tôi xin đầu hàng, đành tự bỏ tiền túi ra mà uống rượu vậy!

Mọi người rất vui vẻ, hứng thú đứng dậy chuẩn bị ra về. Đột nhiên, viên cảnh sát cao khoác tay nói:

- Xin các vị chớ về vội. Tôi có chuyện này cho các vị đây. Các vị thử đoán xem, trong ba chúng tôi, ai là cảnh sát giả?

Câu hỏi làm thực khách hết sức bất ngờ và vô cùng hào hứng. Nhiều cặp mắt đổ dồn vào cả ba viên cảnh sát đắn đo, cân nhắc…

Giữa lúc đó, cô chủ quán từ phía sau quầy rượu bước ra, nhìn khắp lượt, đoạn cười rất tươi, nói:

- Tôi đoán nhé. Trong ba vị đây chẳng có vị nào là cảnh sát cả!

Mọi người nhất loạt ồ lên, lắc đầu không tin. Ngay lập tức, viên cảnh sát cao cười ha ha nói:

- Cô chủ quả là có đôi mắt tinh đời thật! Cả ba chúng tôi đều là cảnh sát giả! Chúng tôi là những diễn viên đóng vai cảnh sát, chưa bao giờ phá án phá iếc gì cả!

Cử tọa cười ồ, nhao nhao đòi cô chủ quán giải thích vì sao cô biết chuyện này. Cô chủ quán nhấp nháy đôi mắt đen láy, cười tủm tỉm, nói:

- Các vị muốn biết? Được thôi. Các vị đã bao giờ thấy cảnh sát lại đi kể chuyện phá án của họ cho mọi người nghe để được uống rượu miễn phí chưa? Từ trước đến giờ, các ông cảnh sát uống rượu xong là đứng dậy bỏ đi, chẳng những không trả tiền mà nhiều anh còn tí tởn vỗ mông các em tiếp viên nữa ấy chứ!

Mọi người cười ồ vui vẻ, có người vỗ đùi la lớn: “Tuyệt! Tuyệt lắm!”.

• Trà Ly (dịch)