Dù chiến tranh đã lùi xa 34 năm, nhưng đối với những người làm công tác chính sách thì công việc đi tìm mộ liệt sĩ vẫn chưa hề kết thúc. Họ đang ngày đêm rảo bước chân đến khắp nơi để tìm đưa hết các anh về với đồng đội...
 |
|
Tổ công tác đang quy tập ngôi mộ tập thể gồm 18 hài cốt liệt sĩ tại thôn An Dưỡng (xã Hoài Tân, Hoài Nhơn).
|
* Không ngừng bước chân đi tìm mộ
Ngày nay, chiến tranh đã lùi xa, nhưng trong lòng những cán bộ, chiến sĩ của tỉnh đội, huyện đội, dân quân tự vệ, cựu chiến binh và các đồng đội vẫn luôn một nỗi lòng day dứt trước vong linh các liệt sĩ vì chưa tìm thấy và đưa hết các anh về nghĩa trang. Năm 2005, Tổ công tác Quy tập mộ liệt sĩ (QTMLS) của tỉnh giải thể nhưng công tác tìm kiếm qui tập mộ liệt sĩ vẫn được quan tâm. Trước khi giải thể, chỉ trong vòng 4 năm từ 2002-2005, Tổ công tác QTMLS của tỉnh đã phát hiện 885 mộ liệt sĩ và đã tiến hành khai quật 203 mộ, trong đó có 104 mộ có hài cốt liệt sĩ, đã quy tập vào Nghĩa trang liệt sĩ; còn lại 99 mộ không có hài cốt. Số còn lại 712 mộ đã được bàn giao cho các cơ quan liên quan tiếp tục khảo sát, tiến hành quy tập.
Sau khi giải thể, công tác QTMLS được giao lại cho cơ quan quân sự tỉnh và các địa phương. Hàng trăm cán bộ, chiến sĩ ở các đơn vị quân đội được quán triệt sâu sắc về nhiệm vụ QTMLS và được trang bị phương tiện tốt nhất để đưa hết hài cốt liệt sĩ về các nghĩa trang. Công việc lần tìm nơi chôn cất đồng đội thật vô cùng khó khăn. Qua thời gian, bom đạn, thời tiết khắc nghiệt đã làm thay đổi địa hình, địa vật rất nhiều; hơn nữa, ở những trận địa năm xưa vẫn còn sót lại nhiều bom mìn, thậm chí nhiều nơi nguồn nước còn bị nhiễm chất độc do chiến tranh để lại. Tất cả đòi hỏi những người QTMLS không chỉ có tinh thần chịu đựng gian khổ mà còn có tình cảm thiêng liêng đối với người đã khuất: tình đồng đội, đồng chí...
Trung tá Lê Tấn Ninh, Trưởng Ban Chính sách, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, cho biết: “Hàng năm, Bộ Tư lệnh Quân khu 5 giao chỉ tiêu cho Tỉnh đội phấn đấu tìm kiếm, khảo sát quy tập 90 mộ liệt sĩ. Tuy nhiên, cứ nghe tin báo ở đâu có mộ liệt sĩ là bất kể ngày nghỉ chúng tôi lên đường tìm kiếm ngay, chỉ mong sao đưa hết các anh về với đồng đội. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2009, Tỉnh đội phối hợp với các địa phương đã tìm và quy tập được 69 mộ đưa vào Nghĩa trang liệt sĩ”.
 |
|
Tổ công tác QTMLS Hoài Ân tìm kiếm những gì còn lại của một hài cốt sau bao nhiêu năm nằm sâu dưới lòng đất để đưa về với đồng đội.
|
* Đưa các anh về với đồng đội
So với các địa phương khác trên địa bàn tỉnh thì Tổ công tác QTMLS ở Hoài Nhơn và Hoài Ân làm việc khá hiệu quả, bởi vùng đất này là căn cứ cách mạng trong kháng chiến nên nhiều trận đánh ác liệt đã diễn ra và nhiều cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh nhưng chưa tìm thấy hài cốt.
Tổ công tác tìm kiếm mộ liệt sĩ đi đến đâu cũng dựa vào dân để tìm hiểu tin tức và được chính quyền địa phương, bà con nhân dân hết lòng giúp đỡ. Thôn xóm nào khi các anh đến cũng sẵn sàng cử người tham gia cùng tìm kiếm, có những gia đình tự tay cất bốc hài cốt liệt sĩ mà gia đình chôn giấu trước kia đem đến giao lại cho tổ quy tập bằng tình cảm chân thành, xúc động.
Trong hành trình đi tìm mộ liệt sĩ đã có nhiều câu chuyện cảm động xảy ra bất ngờ nhưng cũng mang về những kết quả bất ngờ. Đó là sự việc xảy ra trong tháng 6.2009, Hội Cựu chiến binh Hải Phòng vào liên hệ với Huyện đội Hoài Nhơn để tìm mộ đồng đội là liệt sĩ Trần Văn Vị (ở Can Lộc, Hà Tĩnh) hy sinh năm 1967 tại vùng núi giáp ranh giữa xã Hoài Châu Bắc (Hoài Nhơn) và huyện An Lão. Do thời gian quá lâu, cảnh vật thay đổi nhiều nên công việc tìm kiếm cũng gặp khó khăn, không xác định được đường đến địa điểm. Đoàn đi tìm mộ chuẩn bị quay về thì gặp 2 thanh niên địa phương Nguyễn Văn Quốc và Trần Văn Thành chỉ đường. Sau một buổi băng rừng, đoàn cũng đã tiếp cận được ngôi mộ. Dù không phải thành viên trong tổ quy tập nhưng anh Quốc và anh Thành xung phong ở lại cùng đào và bốc mộ liệt sĩ Vị. Lúc anh Vị hy sinh, đồng đội của anh đã chôn anh dưới hố sâu hơn 2 mét do người dân đào để bẫy thú rừng nên công việc đào mộ mất khá nhiều thời gian, khi bốc mộ xong gói vào ni lông thì trời tối, mưa lớn đổ xuống.
Một lần khác, đầu tháng 6.2009, tổ quy tập hài cốt liệt sĩ ở Hoài Ân băng rừng lên đồi không tên ở thôn Mỹ Đức, xã Ân Mỹ, tìm ngôi mộ của liệt sĩ Đỗ Công Phong (Vũ Thư, Thái Bình) và Đỗ Văn Bản (An Lão, Hải Phòng), hai người là anh em kết nghĩa thuộc Đại đội 15, Trung đoàn 141, Sư đoàn 3 Sao Vàng. Theo chỉ dẫn, tổ quy tập tìm kiếm nhiều ngày liền nhưng không phát hiện, chuẩn bị ra về thì bất ngờ một thành viên trong tổ sụp chân xuống một cái hố sâu. Như linh tính mách bảo, các anh trong tổ quyết định đào hố này và bất ngờ phát hiện hai liệt sĩ Phong và Bản nằm dưới hào sâu này, tay các anh vẫn còn ôm khẩu B40 trong tư thế chiến đấu.
 |
|
Gói hài cốt liệt sĩ để đưa về an táng tại Nghĩa trang.
|
Hay trong tháng 5.2009, tổ quy tập lên khu vực Đồi Sơn, xóm 5, thôn Ân Hậu, xã Ân Phong (Hoài Ân) để tìm mộ liệt sĩ Trần Viết Chương (Hà Nội) và Cao Ngọc Tiến (Nam Định) thuộc Đại đội 3, Trung đoàn 12, Sư đoàn 3 Sao Vàng. Khi đặt chân đến đây, tổ quy tập phát hiện ở đây có nhiều quả đồi nằm gần nhau và cây rừng phủ kín, không thể xác định chính xác ngôi mộ. Thế là anh em trong tổ quyết tâm phát quang từng quả đồi một để tìm mộ. Hàng chục người dân địa phương tạm gác việc ruộng, rẫy đã kéo ra giúp sức cùng anh em trong tổ phát quang tìm mộ. Khi phát quang đến quả đồi thứ tư và bước sang ngày thứ bảy mới phát hiện được mộ của liệt sĩ Chương và Tiến...
Thiếu tá Nguyễn Thanh Thủy, Trợ lý Chính trị, kiêm phụ trách công tác Chính sách, Ban Chỉ huy quân sự huyện Hoài Ân, tâm sự: “Công tác QTMLS gặp nhiều khó khăn, bởi hầu hết hài cốt các anh đều nằm trên những đồi cao, hiểm trở, đi bộ cả ngày trời mới đến nơi. Dù vất vả như thế nhưng mỗi khi tìm được một ngôi mộ liệt sĩ để đưa các anh về với đồng đội là chúng tôi vô cùng vui sướng”.
“Vùng đất Hoài Nhơn nói riêng và Bình Định nói chung một thời sục sôi lửa đạn này hiện vẫn còn những hài cốt liệt sĩ còn nằm lại đâu đó. Do đó, chúng tôi quyết tâm không ngừng bước chân đi tìm các anh...” - Thiếu tá Mai Văn Qua, Trợ lý Chính sách, Ban Chỉ huy quân sự huyện Hoài Nhơn, khẳng định.
| 
