Siêu âm màu hiện nay đang trở nên phổ biến đến nỗi… bệnh gì thầy thuốc cũng chỉ định siêu âm màu. Giá của siêu âm màu 100.000đồng/lần, gấp 3 lần siêu âm đen-trắng. Thế nhưng, tại các cơ sở y tế, các phòng mạch tư… hàng ngày, người xếp hàng chờ được làm siêu âm màu vẫn cứ nườm nượp. Phải chăng, đã siêu âm màu thì bệnh gì cũng tìm ra?

Siêu âm tổng quát các bệnh nội khoa tại Bệnh viện Lao và bệnh phổi Bình Định. Ảnh: Trang Xuân Chi

* “Hội chứng” siêu âm màu

Thời gian gần đây, ở tỉnh Bình Định, một số phòng mạch tư và cả bệnh viện công đều có trang bị máy Siêu âm Doppler màu (làm dịch vụ từ nguồn vốn huy động trong cán bộ nhân viên). Tại một phòng khám bệnh tư trên đường Lê Lợi (Quy Nhơn), chúng tôi gặp một người nhà đưa bệnh nhân đến khám bệnh. Nhân viên tiếp nhận đã nói thẳng với người bệnh: “Chị nên làm siêu âm màu cho hình ảnh rõ nét, siêu âm đen trắng bây giờ lỗi thời rồi, có thấy gì đâu?”.

Đang phân vân không biết nên làm loại siêu âm nào thì bệnh nhân ngồi bên cạnh góp chuyện: “BS khám bảo tôi đi làm siêu âm, nhưng không nói siêu âm màu hay đen trắng. Thôi, tiếc chi mấy chục ngàn đồng làm luôn siêu âm màu cho hình ảnh rõ nét, BS dễ chẩn đoán ra bệnh, điều trị cho đúng”. Chính những lời thuyết phục ấy mà hàng trăm bệnh nhân, lúc đầu chỉ định làm siêu âm đen trắng giá thấp hơn, nhưng sau đó đã đồng ý làm siêu âm màu với giá cao hơn rất nhiều.

Siêu âm màu gần như đang chiếm dần ưu thế so với siêu âm đen-trắng trong chẩn đoán bệnh. Theo khảo sát của chúng tôi, có đến trên 90% số bệnh nhân đến khám tại các phòng mạch tư có siêu âm màu đều được thầy thuốc cho làm siêu âm màu. Những bệnh thông thường như: khảo sát thai nhi trong thời kỳ thai nghén, các bệnh ở gan (viêm gan, xơ gan…), ở thận (viêm cầu thận, sỏi thận, nang thận), đau vùng thượng vị dạ dày, tử cung, đường mật... trước đây vẫn siêu âm đen trắng để chẩn đoán, thì nay, đều làm siêu âm màu.

Có những người bệnh làm siêu âm màu chỉ để kiểm tra sức khỏe chứ không có bệnh lý gì. Qua khảo sát một số bệnh viện công có trang bị máy siêu âm màu từ nguồn vốn “xã hội hóa”, khuynh hướng tăng cường sử dụng siêu âm màu trong chẩn đoán những bệnh thông thường cũng gia tăng rõ rệt.

* Lạm dụng thái quá?

Tình hình sử dụng siêu âm màu tại tỉnh Bình Định đang có khuynh hướng bị lạm dụng vì mục đích thương mại hơn là vì chẩn đoán bệnh đã gây ra lãng phí rất lớn và không cần thiết cho người bệnh.

Mặc dù không được đào tạo về siêu âm màu, nhưng trước trào lưu người bệnh thích siêu âm màu nên một số cơ sở y tế tư chạy theo lợi nhuận đã đổi màn hình đen- trắng sang màn hình màu rồi tính tiền cao theo siêu âm màu. Trong khi đó, chính họ cũng không biết siêu âm màu để phục vụ cái gì. Thậm chí trên hình ảnh, siêu âm màu cũng không khác gì mấy với siêu âm trắng đen.