Hiện nay, các ngành và địa phương trong tỉnh đang tổ chức kiểm tra đồng loạt về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) tại các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm phục vụ Tết Nguyên đán. Đợt ra quân này sẽ kéo dài cho đến hết tháng 1. Qua kiểm tra, bước đầu cho thấy tình trạng mất vệ sinh, sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc, không tuân thủ các quy định trong khâu sản xuất, hàng kém chất lượng, trôi nổi… lại tái diễn.

Gần Tết, cần cảnh giác với thực phẩm “bẩn”.

* Tái diễn hàng “bẩn”

Rượu là mặt hàng được tiêu thụ mạnh trong dịp Tết, nhưng kết quả kiểm tra của lực lượng quản lý thị trường cho thấy, chất lượng của nhiều loại rượu rất đáng lo. 

Tại cơ sở sản xuất rượu Phương Nam, phường Nguyễn Văn Cừ (TP Quy Nhơn), Đội quản lý thị trường số 5 đã phát hiện lô hàng rượu mùi không được công bố chất lượng sản phẩm. Đội đã tạm giữ 864 chai và 200 lít rượu mùi chờ kết quả thẩm định chất lượng của cơ quan chuyên môn. Trước đó, trong đợt kiểm tra liên ngành về hoạt động kinh doanh hàng nông sản, lương thực, thực phẩm theo quyết định của UBND tỉnh do cơ quan này chủ trì cũng đã phát hiện 3.689 chai rượu mùi ở thôn Mỹ Điền, xã Phước Lộc, huyện Tuy Phước không đạt yêu cầu chất lượng.

Ông Trần Đăng Khoa, Phó trưởng phòng Nghiệp vụ tổng hợp, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, cho biết: “Các năm trước, chúng tôi đã phát hiện một số trường hợp sản xuất, kinh doanh rượu giả, ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng. Năm nay, chúng tôi chưa phát hiện tình trạng này. Tuy nhiên, những kẻ kinh doanh rượu giả rất tinh vi, thường chỉ “tung” hàng vào thời điểm cận tết để đánh lừa người tiêu dùng và tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng”.

* Ứng phó với dịch bệnh

Hiện nay, dịch tiêu chảy cấp và cúm gia cầm đang xuất hiện ở một số tỉnh, thành phía Bắc. Theo chỉ đạo của Bộ Y tế, các đoàn thanh tra chuyên ngành tập trung kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh mặt hàng thực phẩm có nguy cơ cao như: nước đá, nem chả… và các quán ăn, nhà hàng, khách sạn.

Nhiều cơ sở sản xuất đá tinh khiết cung ứng một lượng lớn sản phẩm cho thị trường nhưng kết quả kiểm tra cho thấy, loại nước đá này không hơn gì nước đá cây.

Theo lý thuyết, đá tinh khiết gần như là nước uống tinh khiết nên đòi hỏi phải thanh trùng. Tuy nhiên, qua kiểm tra, đoàn thanh tra liên ngành đã phát hiện nhiều vi phạm nghiêm trọng. Nhiều cơ sở mặt bằng nhỏ hẹp, thiếu vệ sinh. Quy định thành phẩm phải được đóng gói tự động nhằm tránh tiếp xúc trực tiếp với công nhân, ảnh hưởng đến chất lượng nhưng ở hầu hết các cơ sở sản xuất đều đóng gói bằng thủ công. Đặc biệt, khâu vận chuyển từ xưởng đến nơi tiêu thụ không có xe chuyên dụng, vận chuyển chủ yếu bằng xe lam và xe gắn máy.

Thị trường tiêu thụ đá tinh khiết của Công ty TNHH sản xuất đá tinh khiết Mỹ Ảnh, đường Phan Đình Phùng, TP Quy Nhơn khá rộng nhưng vệ sinh môi trường của cơ sở này không đảm bảo. Nơi sản xuất khá hẹp, đồ đạc luộm thuộm và… gần nhà vệ sinh. Đáng nói hơn, quy trình sản xuất không qua đèn UV nên sản phẩm làm ra không đảm bảo chất lượng.

Hay trường hợp cơ sở nước đá tinh khiết Tân Trường An, đường Hoàng Văn Thụ, TP Quy Nhơn cùng lúc vi phạm nhiều lỗi nghiêm trọng: vệ sinh môi trường nơi sản xuất, phiếu kiểm nghiệm các chỉ tiêu hóa lý, vi sinh của mẫu nước đã hết hạn sử dụng, công nhân không có bảo hộ lao động, không có giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP. Đây không phải là lần đầu cơ sở này vi phạm các lỗi nói trên.

Các quán ăn, nhà hàng, khách sạn cũng là địa chỉ được tập trung kiểm tra trong dịp tết này. Qua kiểm tra, bên cạnh một số cơ sở thực hiện tốt, nhất là các khách sạn, vẫn còn nhiều cơ sở vi phạm các lỗi phổ biến như: không trang bị bảo hộ lao động, khám sức khỏe, chế biến thực phẩm không theo quy trình một chiều, vệ sinh khâu sản xuất, chế biến, không có giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP…

Anh Nguyễn Tự Trọng, Đội Vệ sinh phòng dịch, Trung tâm Y tế huyện Hoài Nhơn, cho biết: “Địa bàn huyện có trục quốc lộ 1A, đặc biệt tại khu vực thị trấn Bồng Sơn tập trung lưu lượng khách đi đường khá lớn. Do đó, chúng tôi đã tập trung kiểm tra VSATTP các quán ăn, đồng thời hướng dẫn họ khâu vệ sinh”.

* Bất cập trong xử lý vi phạm

Ngoài các vi phạm nói trên, đoàn thanh tra liên ngành các huyện, thành phố và tỉnh còn phát hiện nhiều tồn tại khác tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm phục vụ Tết. Tuy nhiên, việc quản lý cũng như xử lý các lỗi vi phạm còn bất cập.

Theo các thành viên của đoàn thanh tra, một số mặt hàng thực phẩm bánh, kẹo, mứt đóng gói sẵn và làm thủ công của các hộ sản xuất nhỏ lẻ không kiểm soát nổi.

Điểm yếu trong khâu quản lý là nhân lực thanh tra y tế còn hạn chế, đặc biệt chưa có thanh tra chuyên ngành VSATTP. Do đó, quan trọng nhất vẫn là công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức cả người sản xuất, kinh doanh thực phẩm lẫn người tiêu dùng. Và việc thành lập một cơ quan chuyên ngành về VSATTP trên địa bàn tỉnh là cần thiết để có nhiều nhân lực, thời gian kiểm tra, kiểm soát VSATTP.

• Thu Hiền