Cách phối giống của loài tảo biển có gì liên quan đến việc phát minh ra vaccine chống sốt rét và nhiều bệnh ký sinh trùng khác?
Câu trả lời là có rất nhiều mối liên quan, vì tảo biển và ký sinh trùng sốt rét Plasmodium sống ký sinh trên muỗi Anophele cùng sử dụng một loại protein giống nhau trong việc kết hợp các giao tử giống cái và giao tử giống đực trong quá trình sinh sản.
|
Ký sinh trùng sốt rét Plasmodium thường ký sinh ở gan người bệnh trước khi tấn công hồng cầu |
Nhà khoa học William Snell và các đồng nghiệp thuộc Trung tâm nghiên cứu Y khoa Tây Nam của trường đại học Texas ở Dallas (Mỹ) đã phát hiện ra sự kết hợp giao tử của một loài tảo biển có tên khoa học là Chlamydomonas đòi hỏi phải có một protein mang tên HAP2. Ký sinh trùng sốt rét Plasmodium cũng có gene HAP2.
Snell đã hợp tác với các chuyên gia trong ngành phòng chống sốt rét của trường cao đẳng Hoàng gia Anh để tìm hiểu xem liệu sự trùng hợp về protein HAP2 của tảo Chlamydomonas và ký sinh trùng Plasmodium có liên quan gì với nhau hay không.
Kết quả là họ đã thấy khi HAP2 bị đánh gục bên trong cơ thể ký sinh trùng Plasmodium thì muỗi Anophele không thể lây truyền bệnh sốt rét từ một chuột thí nghiệm này sang những con chuột thí nghiệm khác.
Hiện nhóm nghiên cứu đang lên kế hoạch bào chế một loại vaccine “khóa” HAP2 nhằm bẻ gẫy chu kỳ sinh sản của ký sinh trùng Plasmodium ở người bị bệnh sốt rét. Qua đó, chúng ta có thể ngăn được sự lây lan của bệnh.
Protein HAP2 hoạt động khi ký sinh trùng Plasmodium sinh sản trong ruột của muỗi.
Những ký sinh trùng khác gây ra bệnh gây buồn ngủ ở châu Phi, bệnh sốt đen da do ruồi cát châu Phi là trung gian truyền bệnh cùng một số bệnh ký sinh trùng do ve hay bọ chét là vật trung gian truyền bệnh cũng có protein HAP2.
Vì vậy, vaccine ngừa sốt rét cũng có thể được dùng để ngừa những căn bệnh ký sinh trùng như đã kể ở trên.
|