Ngày 1.9.2007, BVĐK tỉnh đã đưa vào sử dụng hệ thống cộng hưởng từ (MRI), mà dân gian thường gọi là “em-rai”, từ nguồn vốn huy động theo hình thức xã hội hóa. Đây là kỹ thuật cao dùng để phát hiện bệnh thuộc các cơ quan cột sống, sọ não, xương khớp, vùng bụng, tim mạch. Tuy nhiên, kỹ thuật cao này hiện đang được các bác sĩ chỉ định đến mức… lạm dụng.
 |
|
Rất đông bệnh nhân ngồi chờ trước phòng chụp MRI. Ảnh: Thu Hiền
|
* Chụp MRI, quá phổ biến!
Theo Quyết định số 837/QĐ-CTUBND ngày 14.4.2006 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc ban hành giá các dịch vụ y tế theo khung giá một phần viện phí, giá mỗi lần chụp MRI có cản quang là 2,5 triệu đồng và không cản quang là 2 triệu đồng.
MRI có nhiều ưu điểm trong việc nâng cao chất lượng khám, điều trị bệnh. Trước kia, khi bệnh viện chưa được trang bị MRI, để mổ một ca thoát vị đĩa đệm, các bác sĩ phải chỉ định bệnh nhân vào TP HCM chụp MRI và hầu như chỉ được chỉ định trong các trường hợp phải phẫu thuật hoặc điều trị nội trú. Tuy nhiên, hiện nay, việc chỉ định cho bệnh nhân dùng kỹ thuật MRI ở BVĐK tỉnh lại khá phổ biến, từ các chẩn đoán đau lưng, đau cột sống, đau đầu, viêm xoang, đau khớp, đau bụng…
Theo thống kê của BHXH tỉnh, trong quý I.2008, chỉ riêng khám chữa bệnh (KCB) ở khu vực ngoại trú tại BVĐK tỉnh, số lượt người được chỉ định sử dụng kỹ thuật MRI đã tăng cao. Cụ thể, tháng 1 có 20.431 lượt KCB BHYT, tổng chi phí quỹ BHYT phải chi trả là 3,2 tỉ đồng; trong đó có 380 trường hợp chụp MRI với chi phí 779 triệu đồng. Tháng 2, có 18.000 lượt KCB BHYT, tổng chi phí quỹ BHYT phải chi trả là 3,2 tỉ đồng; trong đó có 398 lượt chụp MRI với chi phí hơn 830 triệu đồng. Tháng 3, có 26.947 lượt KCB BHYT, tổng chi phí quỹ BHYT phải chi trả là 5,2 tỉ đồng; trong đó có 714 lượt chụp MRI với chi phí 1,487 tỉ đồng.
Như vậy, chỉ riêng khu vực này, BHYT phải chi trả là 11,6 tỉ đồng (cao gần gấp đôi so với quý IV.2007 là 6 tỉ đồng). Trong đó, chi phí riêng cho chụp MRI là 3,07 tỉ đồng, chiếm 27,9% tổng chi phí ngoại trú. Tỉ lệ này cao hơn chi phí quỹ BHYT phải trả cho các loại dịch vụ xét nghiệm khác tại khu khám của bệnh viện. Nếu tính tổng chi phí KCB nội-ngoại trú của một Trung tâm y tế tuyến huyện (vùng đồng bằng), cao nhất cũng chỉ 3 tỉ đồng.
* Lạm dụng để thu viện phí ?
Điều lạ hơn nữa là, qua nghiên cứu bệnh án bệnh nhân BHYT được chụp MRI tại BVĐK tỉnh trong quý I, chúng tôi nhận thấy, tỉ lệ bệnh nhân được chẩn đoán đúng, chính xác bệnh và cần phải vào viện điều trị nội trú hay phẫu thuật rất ít, khoảng 3-5%. Riêng trong tháng 3.2008, không có trường hợp nào trong tổng số 714 lượt bệnh nhân được chỉ định chụp MRI có kết luận phải điều trị nội trú (?), thậm chí có đến 26 trường hợp chụp cùng lúc đến 2 lần, chụp MRI có cản quang.
Ngày 8.5.2008, BHXH tỉnh đã có công văn số 209 gửi Bộ Y tế, Sở Y tế và BHXH Việt Nam báo cáo tình hình lạm dụng kỹ thuật chụp MRI tại BVĐK tỉnh, đồng thời xin ý kiến chỉ đạo: nếu tình trạng lạm dụng không được chấn chỉnh, cơ quan BHXH tỉnh buộc lòng chỉ ký kết hợp đồng chụp MRI ở khu vực điều trị nội trú. |
Hầu hết, những đối tượng được chụp MRI là đối tượng tham gia BHYT thuộc diện bắt buộc, không đóng thêm 20% chi phí. Những đối tượng đóng viện phí hầu như rất ít, ngoại trừ trường hợp cấp cứu và bệnh nặng cần phải giải quyết ngay. Một số bệnh nhân sau khi chụp MRI phát hiện bệnh đã không phẫu thuật mà xin vào TP HCM để điều trị.
Thêm vào đó, việc tuyên truyền rộng rãi về hiệu quả phát hiện bệnh chính xác của máy chụp MRI đã làm cho người tham gia BHYT nào cũng mong muốn được chụp MRI một lần. Vì thế, lúc nào cũng có rất đông người chờ chụp MRI. Trong khi những năm trước đó, bệnh nhân BHYT rất khó được chỉ định sử dụng các kỹ thuật cao, nếu có cũng phải thông qua hội chẩn nghiêm ngặt hoặc đưa vào điều trị nội trú. Đó là chưa kể có trường hợp bệnh nhân được chỉ định chụp cả CT-Scanner cắt lớp (chi phí 1 triệu đồng/lần) lẫn MRI.
Theo dự báo của BHXH tỉnh, với tổng thu chụp MRI như hiện nay, chỉ riêng tại khu khám bệnh ngoại trú của BVĐK tỉnh, quỹ BHYT phải trả trong cả năm 2008 sẽ trên 12 tỉ đồng. Như vậy, bệnh viện sẽ đạt mức lợi nhuận quá cao, chỉ sau một năm hoạt động. Hiện nay, một số Trung tâm y tế huyện đang chuẩn bị mua máy chụp CT-Scanner để làm dịch vụ xã hội hóa. Và với mức lợi nhuận như thế này, chắc chắn trong tương lai, một số bệnh viện trong tỉnh cũng sẽ sẵn sàng kêu gọi đầu tư mua máy chụp MRI để làm dịch vụ.
Việc áp dụng kỹ thuật cao điều trị cho bệnh nhân là chính đáng, nhưng nếu lạm dụng nó để thu viện phí là một sự lãng phí rất lớn.
 |
|
Chụp MRI cho một bệnh nhân tại BVĐK tỉnh. Ảnh: T.Hiền |
MRI là một thiết bị nhạy cảm và đa năng, giúp nhìn thấy hình ảnh các lớp cắt của các bộ phận cơ thể. Đây là một kỹ thuật nhanh, gọn không gây ảnh hưởng phụ, là phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại trên thế giới. Ngày nay, MRI được sử dụng để kiểm tra gần như mọi cơ quan trong cơ thể. Kỹ thuật này đặc biệt có giá trị trong việc chụp ảnh chi tiết não hoặc dây cột sống. Kể từ khi MRI mang lại những hình ảnh 3 chiều, bác sĩ có thể nắm được thông tin về địa điểm thương tổn, rất có giá trị trước khi phẫu thuật, chẳng hạn như tiểu phẫu não. | | 
