"Ngày càng có nhiều trẻ bị bệnh đái tháo đường do béo phì phải vào viện điều trị. Trong những ngày Tết sắp tới, phụ huynh cần để ý, kiểm soát không nên cho trẻ ăn thoải mái quá nhiều bánh kẹo", BS Tạ Văn Bình, Giám đốc BV Nội tiết T.Ư cảnh báo.

Ngày càng nhiều trẻ béo phì

Tại bệnh viện Nội tiết T.Ư, trường hợp đầu tiên ghi nhận trẻ bị đái tháo đường tuýp 2 do béo phì được phát hiện năm 2007. Khi đó, bệnh nhi này mới 11 tuổi nhưng nặng tới 88kg. Theo chỉ định của bác sĩ, bệnh nhi này vừa phải dùng thuốc, vừa phải điều chỉnh chế độ ăn khá ngặt nghèo để giảm bớt cân nặng.

Từ sau trường hợp này, bệnh viện cũng tiếp nhận nhiều trường hợp học sinh tiểu học bị bệnh tiểu đường tuýp 2 có nguyên nhân do quá béo. Trong khi đó, chữa trị căn bệnh này cho trẻ không đơn giản vì bé vẫn cần ăn đủ lượng để phát triển, hơn nữa, bé chưa có ý thức với bệnh tật của mình nên vẫn vô tư ăn uống nhiều bánh kẹo. 

Theo GS Nguyễn Thu Nhạn, chủ tịch Hội nhi khoa Việt Nam, đối với trẻ bị tiểu đường tuýp 2 thì việc điều chỉnh chế độ ăn vô cùng vất vả bởi bé phải kiêng khem nhưng lại không thể khắt khe như người lớn vì bé vẫn cần cung cấp đầy đủ năng lượng để hoạt động và phát triển cơ thể. Cấm bé ăn những đồ bé vốn thích như bánh kẹo, bim bim, phomai… là rất khó.

BS Bình cho hay, béo phì được xem là hậu quả của sự mất thăng bằng năng lượng, cung vượt cầu và hậu quả là rối loạn chuyển hoá lipid máu. Nguyên nhân là từ thói quen ăn nhiều đường, bánh kẹo, thực phẩm có nhiều năng lượng, chất béo nhưng lại lười vận động, xem ti vi, chơi điện tử quá nhiều… Đây cũng là yếu tố góp phần tăng đề kháng insulin, làm đái tháo đường tuýp 2 phát triển ở lứa tuổi trẻ và vị thành niên Việt Nam. Kết quả là tình trạng béo phì ở lứa tuổi học sinh đang ở mức báo động.

Theo khảo sát mới nhất của TS Nguyễn Quang Dũng được tiến hành trên 757 học sinh từ 9 - 11 tuổi tại 4 trường của Hà Nội và TP HCM cho thấy: Tỷ lệ béo phì học sinh tuỳ theo từng trường là 1,1%, 7,1%, 10,8%, có trường cá biệt lên tới 41,1%. Tuy con số này chưa phải là đại diện cho số đông nhưng cũng cho thấy, vấn đề béo phì cần phải được báo động, đặc biệt đáng quan tâm ở nhóm tuổi học sinh.

Còn theo một kết quả điều tra của Viện Dinh dưỡng về tình trạng dinh dưỡng trên 17.213 đối tượng tuổi từ 25 - 64 tại 63 tỉnh, thành phố, đại diện cho 8 vùng sinh thái toàn quốc cho thấy: tỷ lệ thừa cân, béo phì là 16,3%, trong đó tỷ lệ tiền béo phì là 9,7%, tỷ lệ béo phì độ I và độ II là 6,2% và 0,4%.

Cần chú ý chế độ ăn của trẻ

Theo BS Bình, với bệnh nhân tiểu đường, nếu được phát hiện sớm, 20 - 40% bệnh nhân có thể điều trị tốt bằng chế độ ăn uống và tập thể dục.

Tuy nhiên, ở trẻ em, việc điều chỉnh chế độ ăn cho bé không hề đơn giản. Bởi vừa phải đảm bảo ăn uống khoa học để giảm cân, kết hợp dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ nhưng lại không được quá khắt khe như người lớn vì bé vẫn cần cung cấp đủ năng lượng cho hoạt động và phát triển cơ thể. Hơn nữa, trẻ thường thích những đồ ăn vốn là cấm kỵ đối với người bệnh đái tháo đường, đó là bánh kẹo, đường ngọt.

“Nhất là trong những ngày Tết, bố mẹ hãy chú ý đến bé. Đừng để bé lúc thì nhón cái kẹo, khi thì nhón cái bánh. Ăn quá nhiều bánh kẹo không chỉ gây tác hại với trẻ bị tiểu đường mà còn với cả những trẻ bình thường. Bé có thể bị đầy bụng, thậm chí có bé bị đau quằn quại do giun. Ăn nhiều kẹo có thể làm tăng đường huyết bất thường, dẫn đến đi tiểu nhiều và mất nước. Mặt khác, khi đã ăn kẹo nhiều thì trẻ thường lại không ăn cơm, do vậy, lượng đường thì tăng nhưng trẻ lại bị thiếu hụt các chất khác”, BS Bình nhấn mạnh.

Ngoài ra, nên cho trẻ bị đái đường ăn thành nhiều bữa trong ngày vì ăn quá nhiều trong một bữa sẽ làm cho đường huyết tăng cao. Bánh chưng bé vẫn có thể ăn, nhưng đồ ngọt, bánh kẹo, đồ nhiều mỡ nên hạn chế. Đồng thời, nên thường xuyên xuyên kiểm tra nồng độ đường trong máu của trẻ để có giải pháp thích hợp.

Để khắc phục tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ, tốt nhất, cần có một chế độ ăn lành mạnh, khoa học, giàu chất xơ và tăng cường vận động cho trẻ. Ngày Tết, hãy cho bé đi chơi công viên, cho bé đi thăm họ hàng, làng xóm để bé vẫn có thể chạy nhảy, nô đùa… sẽ giúp tiêu hao năng lượng bé "nạp" quá nhiều trong ngày Tết.

. Theo Dân Trí