Tiến sĩ-bác sĩ Huỳnh Thị Thu Thủy, Phó Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ (TP. Hồ Chí Minh) vừa có buổi trao đổi về xử trí, dự phòng dọa vỡ và vỡ tử cung (VTC) với các bác sĩ sản khoa của Bình Ðịnh. Theo tiến sĩ Huỳnh Thị Thu Thủy, VTC là một trong năm tai biến sản khoa nguy hiểm, thường xảy ra trong quá trình chuyển dạ của sản phụ.
● Nguyên nhân của tình trạng dọa vỡ và VTC?
Những sản phụ có sẹo ở tử cung do từng mổ lấy thai, từng phẫu thuật, hoặc có lớp cơ tử cung bị tổn thương do nạo phá thai là những người có nguy cơ bị VTC cao. Ở những sản phụ có tiền sử mổ lấy thai ở thân tử cung, nguy cơ này lên đến 10%. Người mẹ có khung xương chậu bất thường, méo, hẹp hoặc tử cung dị dạng, kém phát triển, tử cung đôi, hoặc có các khối u như u nang buồng trứng, u xơ tử cung… hoặc đã từng sinh đẻ nhiều lần, suy dinh dưỡng đều có nguy cơ VTC. Những sản phụ không có sẹo tử cung vẫn có thể bị VTC (0,05%). Thai to toàn phần hoặc từng phần, thai dị dạng, dính nhau, ngôi thai bất thường... cũng là yếu tố nguy cơ. Mặt khác, việc dùng thuốc tăng co tử cung không đúng chỉ định và không được theo dõi sát cũng khiến cho tai biến VTC dễ xảy ra.
● Các dấu hiệu dọa VTC?
VTC thường xảy ra khi chuyển dạ và bao giờ cũng qua giai đoạn dọa vỡ báo trước. Sản phụ sẽ đau quằn quại. Tử cung bị thắt lại ở đoạn dưới, chia thành hai phần giống như quả bầu, nhìn trên ổ bụng sẽ thấy đáy tử cung cao dần lên so với rốn, sờ thấy được hai sợi dây chằng tròn bị kéo dài như 2 sợi dây đàn. Nếu đo tim thai, sẽ thấy tim thai chậm không đều. Sau dọa VTC, sản phụ đột ngột bị một cơn đau nhói khủng khiếp rồi giảm đau và bị choáng. Đó là dấu hiệu tử cung đã vỡ.
Riêng đối với trường hợp vỡ ở tử cung có sẹo mổ thường không có giai đoạn dọa vỡ nhưng vẫn có một số dấu hiệu báo động. Trong 3 tháng cuối thai kỳ hay trong lúc chuyển dạ, thai phụ sẽ cảm thấy: đau bụng từng cơn nhẹ, khu trú ở vùng tử cung có sẹo mổ lần trước.
● Sản phụ cần phải làm gì để phòng ngừa VTC?
VTC hoàn toàn có thể phòng ngừa. Sản phụ phải trang bị kiến thức sản khoa để có thể nhận biết và tự bảo vệ. Khi mang thai, cần theo dõi thai nghén để phát hiện các thai kỳ nguy cơ cao như u tiền đạo, ngôi bất thường, bất tương xứng giữa thai nhi và khung chậu… Những thai phụ có sẹo ở tử cung nên đăng ký quản lý thai nghén ở những cơ sở y tế có khả năng phẫu thuật.
Trong chuyển dạ, thai phụ cần được theo dõi cẩn thận bằng biểu đồ chuyển dạ để phát hiện và xử trí dọa VTC.
| 
