Ông Jan Egeland

Cộng đồng toàn cầu đã thất bại trước cam kết bảo vệ dân thường bị mắc kẹt trong các cuộc xung đột vũ trang. Phó Tổng thư ký LHQ phụ trách các vấn đề nhân đạo cho biết như vậy vào hôm 5-12, trong báo cáo cuối cùng của ông đệ trình lên Hội đồng Bảo an trước khi thôi việc.

Theo ông Jan Egeland, lực lượng dân quân Iraq, quân đội Israel và du kích Palestine là những thủ phạm tấn công tồi tệ nhất chống lại dân thường.

''Chẳng có nơi nào trên thế giới mà dân thường hiện chết do bạo lực nhằm vào họ nhiều hơn ở Iraq'' ông nói.

Tại một hội nghị thượng đỉnh của LHQ hồi tháng 9/2005, các lãnh đạo thế giới đã cam kết bảo vệ dân thường khỏi nạn diệt chủng, tội ác chiến tranh và phân biệt sắc tộc. Một nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ được thông qua vào tháng 4/2006 đã tái khẳng định cam kết của họ.

''Năm ngoái các bạn, những thành viên LHQ, đã chính thức cam kết nhận trách nhiệm bảo vệ dân thường. Đáng buồn là chúng ta vẫn chưa thấy trách nhiệm này được thể hiện thành hành động thỏa đáng'', ông Egeland nói. Mặc dù phân tích gần đây chỉ ra rằng số cuộc xung đột đã giảm 40% kể từ năm 1989 song dân thường ngày càng trở thành nạn nhân. Các cuộc tấn công chống lại dân thường đã tăng 55% giữa năm 1989 và 2005 với sự gia tăng mạnh nhất trong 5 năm qua.

Egeland nêu ra nhiều nguyên nhân dẫn tới sự gia tăng nói trên: sự gia tăng các nhóm vũ trang có trang bị vũ khí hiện đại, việc sử dụng vũ khí quân sự cũng như các chiến lược mà không hoặc ít quan tâm tới tác động của chúng đối với dân thường. Chẳng hạn hơn 100 dân thường Iraq đang bị giết hại mỗi ngày do lực lượng dân quân bè phái nhằm vào phụ nữ, nam giới và trẻ em thuộc về nhóm tôn giáo hoặc sắc tộc ''không  mong muốn''.

Kể từ tháng 9 tới nay, Israel đã phóng khoảng 15.000 quả đạn pháo vào các khu vực đông dân ở Gaza, giết hại dân thường và trẻ em, phá huỷ cơ sở hạ tầng. Cùng lúc, dân quân Palestine đã phóng  1.700 quả rocket vào Israel mà không phân biệt thường dân với binh sĩ Israel.

Egeland đã lặp lại ''sự giận dữ'' của ông trước việc Israel sử dụng bom bi trong suốt cuộc chiến với Hezbollah ở miền Nam Lebanon. Ông nói rằng hơn 1 triệu quả bom nhỏ chưa nổ nằm ẩn trong các cánh đồng, vườn cây và rừng ô liu, ngăn cản người dân trở về nhà. Israel nói rằng nước này không sử dụng vũ khí bị luật quốc tế cấm và luôn cố gắng hết sức để tránh thương vong cho dân thường khi chống lại kẻ thù.

Egeland cho biết có sự tiến bộ lớn tại Liberia, Sierra Leone, Congo và miền Nam Sudan do nỗ lực bảo vệ dân thường của quốc tế. ''Chúng ta vẫn chưa có sự thống nhất tương tự về mục đích và hành động ở Darfur hay ở Gaza. Trách nhiệm bảo vệ của chúng ta phải vượt qua các quyền lợi cá nhân và trở thành một nguyên tắc nhân đạo then chốt trong khắp các dân tộc văn minh'', ông Egeland nói.

Khi kết thúc cuộc thảo luận kéo dài một ngày, Hội đồng Bảo an LHQ đã lặp lại cam kết thực hiện những hành động cụ thể để tăng cường khả năng của LHQ bảo vệ dân thường trong các cuộc xung đột vũ trang.

. Theo AP