Bộ Ngoại giao Nga hôm 27.4 thông báo vòng đàm phán đầu tiên ở cấp độ ngoại giao đầy đủ giữa Nga và Mỹ về một Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (START II) sẽ được tổ chức tại thủ đô Moscow của Nga từ ngày 18-20.5 tới.
START I được 2 bên ký kết vào năm 1991 và sắp sửa hết hiệu lực vào ngày 5.12.2009. Hiệp ước hiện hành qui định Nga và Mỹ chỉ được giữ tối đa 6.000 đầu đạn hạt nhân chiến lược và phải giảm số phương tiện phóng đầu đạn hạt nhân xuống còn 1.600.
Tổng thống Nga Dmitry Medvedev tuần trước phát biểu tại Helsinki (Phần Lan) rằng bất kỳ thoả thuận mới nào thay thế START I cũng phải đề cập đến hệ thống phóng đầu đạn hạt nhân chiến lược.
Đầu tháng 4, Tổng thống Nga và người đồng nhiệm Mỹ Barack Obama đã thống nhất trong buổi gặp gỡ đầu tiên giữa 2 nguyên thủ quốc gia tại London (Anh) rằng 2 bên sẽ khởi động ngay lập tức các cuộc đàm phán về một hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới.
Hiệp ước mới được coi là bước đầu tiên trong chương trình nghị sự phi hạt nhân do 2 tổng thống cùng cam kết trong tuyên bố chung ngày 1.4.
Theo số liệu thống kê tháng 7.2008 của Bộ Ngoại giao Mỹ, Mỹ đang triển khai 2.200 trên tổng số khoảng 5.950 đầu đạn hạt nhân chiến lược Nga sử dụng 2.800 trên tổng số khoảng 4.100 đầu đạn tương ứng.
Các chuyên gia kiểm soát vũ khí 2 nước nhận định START II có thể sẽ qui định mỗi bên chỉ được sở hữu tối đa 1.500 đầu đạn hạt nhân chiến lược.
Tháng 5.2002, Tổng thống Mỹ George W.Bush và Tổng thống Nga Vladimir Putin khi đó đã ký Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược (SORT), theo đó yêu cầu mỗi nước chỉ sở hữu từ 1.700 - 2.200 đầu đạn hạt nhân chiến lược. Hiệp ước này có hiệu lực tới tháng 12.2012. Tuy nhiên, SORT được đánh giá là có hiệu lực yếu hơn START rất nhiều.
|