Bình Nhưỡng cảnh báo đang theo dõi sát sao từng động thái tiếp theo của Washington

Tờ New York Times hôm 16.6 đưa tin hải quân Mỹ đã nhận được lệnh sẽ dừng các tàu nghi là của CHDCND Triều Tiên có chở vũ khí hay công nghệ hạt nhân để xét hỏi và yêu cầu được lên tàu để kiểm tra.

Tuy nhiên, hải quân Mỹ sẽ không dùng vũ lực để ép buộc các tàu cho họ lên boong để thực hiện việc khám xét. Cùng ngày, trong một động thái liên quan khác, Thông tấn xã Triều Tiên KCNA đã gửi đi một thông điệp ngoại giao cung cấp chi tiết về vụ xét xử 2 nữ nhà báo Mỹ bị Tòa án tối cao Triều Tiên kết án 12 năm lao động cải tạo hồi đầu tháng này.

Nỗ lực mới nhằm ngăn chặn tàu của CHDCND Triều Tiên và theo dõi các tàu này tại cảng đến tiếp theo là một phần của kế hoạch mà các quan chức Mỹ gọi là “thực thi mạnh mẽ” Nghị quyết 1874 do Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (HĐBA) thông qua vào ngày 12.6.

Nghị quyết 1874 tạo một khung pháp lý mới cho các nước phối hợp kiểm tra các tàu và máy bay nghi chở vũ khí hủy diệt hàng loạt hay các loại hàng hóa cấm khác với điều kiện có sự đồng ý của nước mà tàu hay máy bay đó đăng ký.

5 nước thành viên thường trực HĐBA gồm Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh và Mỹ cùng 2 nước đồng minh của Mỹ là Nhật Bản và Hàn Quốc cũng nhất trí khám xét tàu hàng khi nhận được sự đồng ý của nước mà con tàu có mang cờ, tại các vùng biển xa nghi là khu vực chuyên chở vật liệu liên quan đến hạt nhân đến và đi khỏi CHDCND Triều Tiên.

CHDCND Triều Tiên phản ứng bằng tuyên bố xem hành động khám xét của Mỹ là một hành vi gây chiến.

Tờ New York Times nhận định, nếu kế hoạch của chính phủ Mỹ được triển khai đầy đủ, nó sẽ trở thành cách thức tiếp cận mang tính đối đầu cao nhất của Washington đối với Bình Nhưỡng trong vòng nhiều năm trở lại đây.

Tờ New York Times còn trích dẫn nguồn từ các quan chức giấu tên của Mỹ cho biết Mỹ sẽ báo cáo lên HĐBA về bất cứ con tàu nào không chịu cho kiểm tra.

Chính quyền Obama đang nỗ lực ngoại giao để vận động cho phép bất kỳ quốc gia nào cho tàu thuộc diện nghi ngờ cập cảng cũng có quyền kiểm tra tàu.

Hiện Mỹ, Trung Quốc và Nga đang thảo luận về chiến lược yêu cầu dừng tàu nhưng không dùng sức mạnh quân sự để lên boong kiểm tra.

Trong khi đó, CHDCND Triều Tiên đã công bố chi tiết về vụ xét xử 2 nữ nhà báo Lisa Ling và Euna Lee làm việc cho kênh truyền hình “Current TV” của cựu Phó Tổng thống Mỹ Al Gore. Các bằng chứng đưa ra là 1 máy thu video, 6 cuộn băng, 1 camera kỹ thuật số và 1 hòn đá mà 2 nhà báo Mỹ đã nhặt để đánh dấu chuyến đi “bất hợp pháp”, xâm phạm vào lãnh thổ CHDCND Triều Tiên.

2 nhà báo Mỹ bị bắt vào rạng sáng ngày 17.3 khi đang thực hiện phóng sự về người Triều Tiên sống dọc theo biên giới Trung Quốc. Mỗi người đã bị Tòa án Tối cao CHDCND Triều Tiên kết án 12 năm lao động khổ sai vì tội xâm nhập bất hợp pháp vào lãnh thổ Triều Tiên và có hành động gây thù địch. Thông báo của Triều Tiên cho biết 2 nhà báo đã thừa nhận tội của mình.

Trước ngày 16.6, rất ít thông tin về vụ bắt 2 nhà báo này được công bố rộng rãi.

CHDCND Triều Tiên công bố chi tiết chỉ vài giờ trước khi Tổng thống Mỹ Barack Obama hội đàm người đồng cấp Hàn Quốc Lee Myungpbak tại Washington. Điều này khiến Mỹ và Hàn Quốc lo ngại 2 nữ nhà báo Mỹ sẽ bị CHDCND Triều Tiên sử dụng làm con bài trả đũa chính trị.

KCNA cảnh báo Washington rằng CHDCND Triều Tiên đang theo dõi sát những động thái tiếp theo của Mỹ.

Người phát ngôn của Current TV Brent Marcus cho biết hãng này không bình luận gì về diễn tiến của vụ việc. Người phát ngôn của ông Gore cũng từ chối trả lời.

• Tố Uyên (Theo Xinhua, AP)