Thỏa thuận thành lập một hệ thống kiểm soát hàng không chung châu Âu được biết đến với tên gọi “Vùng trời chung” châu Âu đang đi chệch hướng, có khả năng đòi hỏi Liên minh châu Âu (EU) phải dùng biện pháp trừng phạt để buộc các nước thành viên tuân thủ - Ủy viên phụ trách giao thông vận tải của EU Siim Kallas hôm nay (11.10) cho biết.

Phát biểu trong một hội nghị tại Limassol thuộc đảo quốc Cyprus, ông Kallas nói: “Chúng ta đang bỏ xa thật sự các mục tiêu đề ra ban đầu của mình. Sau hơn 10 năm, các vấn đề khó khăn cốt lõi vẫn còn nguyên”.

Dù EU đã dỡ bỏ việc kiểm soát hộ chiếu và thủ tục hải quan tại phần lớn châu Âu từ cách đây nhiều năm nhưng việc thực thi “Vùng trời chung” của các nước thành viên EU vẫn còn ì ạch.

Thỏa thuận “Vùng trời chung châu Âu II” hướng đến mục tiêu, đến tháng 12.2012, không phận của 27 quốc gia thành viên EU sẽ nhập chung thành 9 không phận vùng, tạo tiền đề cho việc hình thành một hệ thống kiểm soát hàng không duy nhất.

Trước việc các nước thành viên chậm dỡ bỏ độc quyền kiểm soát hàng không trong nước để tiến tới thành lập “vùng trời chung”, EU có thể sẽ mở những cuộc điều tra và trừng phạt những nước không thực thi tốt thỏa thuận.

Ủy ban châu Âu (EC) có thể sẽ buộc các nước EU tuân thủ luật pháp châu Âu thông qua một tiến trình bắt đầu bằng việc chính thức yêu cầu các nước thực hiện; tiếp đó là đưa ra tòa án châu Âu và phạt.

Theo EC, việc không chấp hành thỏa thuận “Vùng trời chung” khiến ngành hàng không châu Âu tiêu tốn hơn 5 tỉ euro/năm. Chi phí này được đổ lên vai khách hàng. Chi phí kiểm soát hàng không chiếm 6-12% tiền vé máy bay.

Ông Kallas nhấn mạnh cái giá mà EU phải trả cho hệ thống kiểm soát hàng không lỗi thời có từ thập niên 50 của thế kỷ trước là khối này trở nên kém cạnh tranh.

EU “đang thua xa Mỹ về giá…nước này đã kiểm soát được một không phận tương đương châu Âu với nhiều chuyến bay hơn và chi phí chỉ bằng một nửa so với EU” – ông Kallas nói.

EC khẳng định nếu thỏa thuận “Vùng trời chung” được triển khai đầy đủ, số chuyến bay mà khu vực này có thể đáp ứng được sẽ tăng gấp 3 và mức độ an toàn sẽ tăng gấp 10 lần.

Với hệ thống kiểm soát hàng không riêng rẽ của từng nước EU hiện nay, thời gian bay bị kéo dài hơn, các tuyến đường bay hoạt động kém hiệu quả hơn. Mỗi chuyến bay tại châu Âu bị dài thêm 42km, dẫn đến việc tiêu tốn nhiên liệu nhiều hơn và phát thải khí CO₂ nhiều hơn.

• Tố Uyên (Theo Reuters)