Bên cạnh việc tập luyện chuyên môn, chế độ dinh dưỡng, dụng cụ tập luyện và thi đấu... các VĐV cũng cần được trang bị khối lượng kiến thức văn hóa nhất định. Điều này không chỉ giúp các VĐV có thể nắm bắt nhanh những kỹ thuật mới do HLV hướng dẫn, mà còn giúp họ dễ hòa nhập với cuộc sống “hậu thể thao”. Vì vậy, vấn đề nâng cao trình độ văn hóa cho các VĐV là hết sức quan trọng.
 |
|
Chấn thương có thể khiến các VĐV sớm phải chia tay với sự nghiệp thể thao. Nếu không có trình độ học vấn, họ rất khó tìm được một công việc thích hợp. Ảnh: L.C
|
* Những bất cập của mô hình cũ
Trường Năng khiếu TDTT tỉnh hiện có hơn 170 học sinh đang theo học. Trong đó, trừ vài chục em có nhà ở TP. Quy Nhơn là sống với gia đình, còn lại, đều ở nội trú tại trường. Từ trước đến nay, hầu hết các VĐV này đều được gởi vào học văn hóa tại Trường THCS Trần Hưng Đạo. Do việc tập luyện và thi đấu chiếm khá nhiều thời gian, kết quả học tập của đa số các em đều chỉ ở mức trung bình.
Một bất cập khác vẫn tồn tại trong suốt nhiều năm qua, là các VĐV sau khi học hết chương trình THCS, nếu có chuyên môn tốt, sẽ tiếp tục được học chuyên môn tại trường và chuyển sang học hệ bổ túc về văn hóa. Nhưng theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, học sinh theo học hệ bổ túc lại không được tham dự Hội khỏe Phù Đổng. Do vậy, nhiều năm qua, tại các kỳ Hội khỏe Phù Đổng, đoàn Bình Định hầu như không gặt hái được gì ở nội dung dành cho học sinh THPT.
Bên cạnh đó, thời gian qua, chúng ta vẫn chưa có phương án khả thi trong việc giải quyết đầu ra cho VĐV sau khi không còn khả năng phục vụ cho công tác thi đấu thể thao. Điều này phần nào đã ảnh hưởng rất lớn đến tâm tư của các VĐV trong quá trình luyện tập và thi đấu. Trong thực tế, tuổi nghề của một VĐV là rất ngắn ngủi. Đa số VĐV chỉ có thể cống hiến cho thể thao đến khoảng trên dưới 30 tuổi nếu duy trì được thành tích tốt. Khi đó, chỉ một số ít VĐV có chuyên môn tốt là có thể được giữ lại để làm công tác đào tạo.
Còn lại, hầu hết các VĐV sau khi giải nghệ đều phải tự tìm kiếm công việc khác để mưu sinh. Tuy nhiên, do chủ yếu tập trung thời gian cho việc tập luyện và thi đấu, nên việc học văn hóa của nhiều VĐV không được chú trọng đúng mức, nên việc tìm kiếm một việc làm ổn định, với mức thu nhập đủ để trang trải cuộc sống, luôn là một khó khăn lớn cho các VĐV sau khi giải nghệ.
* Tính thiết thực của một đề án
Yêu cầu đặt ra là VĐV năng khiếu TDTT cũng phải có trình độ văn hóa tối thiểu là hết THPT, để khi cần thiết, các VĐV có thể tiếp tục học tập ở bậc đại học về chuyên ngành thể thao và với các VĐV không còn công tác trong ngành thể thao, vẫn có thể tiếp tục học tập, nâng cao trình độ trong các ngành, nghề khác.
Nhận thức được tầm quan trọng vấn đề này, Sở TDTT Bình Định đang hoàn chỉnh đề án Thành lập Trường Năng khiếu Thể thao tỉnh Bình Định trên cơ sở Trường Năng khiếu TDTT. Đây cũng là bước đi phù hợp với các quy định trong Luật Thể dục, Thể thao đã được Quốc hội thông qua và sẽ có hiệu lực kể từ ngày 1-7 tới.
Nội dung chính của đề án là sẽ đưa việc giảng dạy văn hóa vào Trường Năng khiếu Thể thao. Theo đó, ngoài huấn luyện về chuyên môn, Trường sẽ đảm nhận luôn cả việc dạy văn hóa cho các VĐV cho đến hết cấp THPT. Các học viên sẽ được học theo đúng chương trình do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định, nhưng mỗi năm học, sẽ phải học trong 12 tháng (không nghỉ hè) để bù lại thời gian phải nghỉ để thi đấu.
Tất nhiên, để việc học văn hóa và chuyên môn của các VĐV đạt kết quả tốt, trong đề án, cũng đã đề cập đến việc nâng cấp cơ sở vật chất của Trường như các phòng học, sân bãi tập luyện, khu ăn ở cho VĐV… Ngay trong việc tập luyện thể thao, với việc sử dụng các cơ sở của Trung tâm TDTT tỉnh như hiện nay, sẽ không thể phát huy hết khả năng đào tạo của các giáo viên cũng như sự phát triển về năng khiếu của VĐV. Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên cũng cần được bổ sung, đáp ứng tốt yêu cầu đào tạo.
| 
