Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự hiện hành, thời hiệu khởi kiện để yêu cầu tòa án giải quyết vụ án dân sự là 2 năm kể từ ngày lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức... bị xâm phạm. Pháp luật quy định rõ ràng là vậy, nhưng vừa qua TAND huyện Hoài Nhơn vẫn thụ lý và đưa ra xét xử một vụ tranh chấp dân sự diễn ra cách đây 36 năm.
* Từ vụ mượn vàng
Ông Võ Cẩn (78 tuổi) và ông Võ Đình Ngộ (73 tuổi), cùng trú tại thị trấn Bồng Sơn, huyện Hoài Nhơn là bạn bè láng giềng với nhau. Ngày 12.6.1971, ông Cẩn vay của ông Ngộ 10 lượng vàng. Theo giấy ghi nợ, hai bên thỏa thuận, khi nào ông Ngộ cần tiền thì báo trước một thời gian để ông Cẩn trả lại. Đến năm 1988, ông Ngộ yêu cầu ông Cẩn trả lại số vàng đã vay, nhưng từ năm 1988 đến năm 1991, ông Cẩn chỉ trả cho ông Ngộ được 5 chỉ vàng.
Không chấp nhận kiểu trả nợ nhỏ giọt của ông Cẩn, năm 1993, ông Ngộ khởi kiện ông Cẩn ra TAND huyện Hoài Nhơn yêu cầu trả lại số vàng đã vay. Sau nhiều lần hòa giải không thành, ngày 22.10.1993, TAND huyện Hoài Nhơn đưa vụ án ra xét xử. Buổi xét xử đầu tiên phải hoãn vì nguyên đơn là ông Ngộ vắng mặt không có lý do. Lần thứ 2, ngày 10.12.1993, TAND huyện Hoài Nhơn tiếp tục đưa vụ án ra xét xử, nhưng lần này ông Ngộ vẫn vắng mặt không lý do. Sau 2 lần nguyên đơn vắng mặt không lý do, ngày 30.12.1993, TAND huyện Hoài Nhơn ra quyết định tạm đình chỉ vụ án.
Kể từ ngày TAND huyện Hoài Nhơn ra quyết định tạm đình chỉ vụ án, 14 năm qua ông Cẩn cũng không nghe ông Ngộ đả động gì đến vụ nợ vàng. Tưởng bạn thấy gia cảnh mình khó khăn nên đã “xí xóa” nợ, nào ngờ ngày 20.5.2007, ông Ngộ ủy quyền cho con là chị Võ Thị Kiều Trang (trú tại thôn Ca Công, huyện Hoài Nhơn) tiếp tục khởi kiện yêu cầu ông Cẩn trả lại 95 chỉ vàng và lãi suất trong 7 năm. Vụ việc tiếp tục được TAND huyện Hoài Nhơn thụ lý và đưa ra xét xử vào ngày 26.10.2007. Kết quả, Tòa tuyên: Chấp nhận đơn khởi kiện của ông Ngộ và buộc ông Cẩn phải trả gốc lẫn lãi thành 141,55 chỉ vàng 24K, đồng thời nộp 9 triệu đồng án phí dân sự sơ thẩm.
* Không đúng quy định của pháp luật
Theo chúng tôi, việc TAND huyện Hoài Nhơn thụ lý và đưa vụ án ông Võ Đình Ngộ khởi kiện ông Võ Cẩn để đòi lại 95 chỉ vàng là hoàn toàn trái với quy định của pháp luật về dân sự.
Thứ nhất, việc ngày 20.5.2007, TAND huyện Hoài Nhơn nhận đơn khởi kiện của ông Ngộ và lấy số thụ lý 26/DSST ngày 15.3.1993 để ra Bản án dân sự số 2651/2007/DS-ST ngày 26.10.2007 chấp nhận đơn khởi kiện của ông Ngộ là trái với quy định của pháp luật. Bởi lẽ, theo quy định của luật Tố tụng dân sự, trong thời gian tạm đình chỉ vụ án, nếu có quy định của pháp luật, thì căn cứ pháp luật còn hiệu lực tại thời điểm tạm đình chỉ vụ án. Như vậy, tại thời điểm tạm đình chỉ vụ án năm 1993, nếu áp dụng Khoản 1 Điều 56 của Pháp lệnh Hợp đồng dân sự quy định thời hiệu khởi kiện là 3 năm và tại Khoản 2, Điều 36 của Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án dân sự là 1 năm trả lại đơn khởi kiện cho đương sự vì thời hiệu khởi kiện đã hết. Vì thế, việc TAND huyện Hoài Nhơn tiếp tục đưa vụ án đã bị tạm đình chỉ cách đây 14 năm (1993 đến 2007) ra xét xử là trái với quy định của pháp luật.
Thứ hai, theo Bộ luật Tố tụng dân sự hiện hành, thì thời hiệu khởi kiện để yêu cầu tòa án giải quyết vụ án dân sự là 2 năm kể từ ngày quyền lợi và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước bị xâm phạm. Ngoài ra, theo Nghị quyết của Quốc hội số 32/2004/QH11 ngày 15.6.2004 về việc thi hành Bộ luật Tố tụng dân sự, tại Mục 5 có quy định: Các tranh chấp, yêu cầu về dân sự, hôn nhân gia đình, kinh tế, lao động phát sinh trước ngày Bộ luật Tố tụng dân sự có hiệu lực (ngày 1.1.2005) mà các văn bản pháp luật trước đây không quy định thời hiệu khởi kiện và thời hiệu yêu cầu thì áp dụng thời hiệu quy định tại Điều 159 Bộ luật Tố tụng dân sự. Như vậy, căn cứ vào 2 quy định trên thì ông Ngộ không còn quyền yêu cầu tòa án giải quyết, cũng như TAND huyện Hoài Nhơn không được thụ lý, đưa vụ án ra xét xử.
Hiện ông Võ Cẩn đã có đơn kháng cáo yêu cầu xử phúc thẩm vụ án trên. Hy vọng rằng, phiên tòa phúc thẩm sẽ có những phán quyết đúng với quy định của pháp luật.
| 
