Bao, bì thuốc trừ sâu vứt bừa bãi khắp đồng ruộng.

Điển hình là vụ sản xuất Đông Xuân năm 2008-2009 ở Tuy Phước do sạ giống nhiễm rầy U ải 32 và Khang Dân 18, từ tháng 2 đến nay khi lúa đang vào giai đoạn chắc chín đã bùng phát dịch rầy trên diện rộng, phát tán rầy từ giống nhiễm lây sang các giống lúa khác nên bà con thi nhau mua thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) bơm diệt rầy vào sáng sớm và chiều tối. Do bơm không đồng bộ, cùng cánh đồng người bơm hôm trước, người bơm hôm sau, lại bơm thuốc BVTV không theo phương thức “4 đúng” nên rầy không chết mà còn phát triển thêm. Cứ thế, ai cũng tranh nhau mua thuốc  về bơm, có diện tích bơm đến lần thứ 5 rầy vẫn không chết đành phải thu hoạch sớm.

Mùi thuốc trừ sâu từ đồng ruộng lan tỏa trong không khí được gió đưa vào các khu dân cư, nồng nặc cả đêm ngày. Tội nhất là các cụ già, trẻ em hít phải thuốc sâu nhức đầu, ho khù khụ, viêm đường hô hấp mà không biết kêu ai. Chị Nguyễn Thị Thanh, ở thôn Thanh Quang, xã Phước Thắng, than thở: “Nhà ở gần ruộng nên bị ảnh hưởng, hơn tháng nay ngày nào bà con cũng bơm thuốc trừ rầy, trừ sâu cắn gié. Tôi đóng kín cửa nhưng hơi thuốc vẫn xộc vào làm nghẹt thở. Mới rồi trời có mưa mới không còn mùi thuốc trừ sâu nữa”.

Ai cũng biết, sử dụng thuốc BVTV không đúng cách sẽ gây hại cho môi trường và sức khỏe con người qua nhiều đường khác nhau (ngấm vào nguồn nước, không khí, nhiễm vào thức ăn, đồ uống và vào cơ thể con người). Thế nhưng do không hiểu biết nên nông dân bơm thuốc BVTV không mang đồ bảo hộ lao động, để thuốc chảy qua bình ngấm ướt da. Khi bơm thuốc xong lại tắm qua loa. Có người trong lúc bơm thuốc vẫn uống rượu, hút thuốc vô tư không hề biết nguy hiểm. Trong sản xuất rau một số hộ không biết vô tình hay hữu ý, đã sử dụng quá mức lượng thuốc trừ sâu, dẫn đến dư lượng thuốc tồn đọng trên rau khá lớn, làm ngộ độc không ít người tiêu dùng.

Người nông dân này hoàn toàn không có đồ bảo hộ lao động khi bơm thuốc trừ sâu.

Trên thị trường hiện nay các chủng loại thuốc BVTV khá đa dạng. Có loại thuốc bị nghiêm cấm hoặc hạn chế sử dụng vẫn được dùng, vì hiệu quả diệt sâu cao. Việc phun thuốc vượt nồng độ cho phép so với hướng dẫn ghi trên bao bì, lại không bảo đảm thời gian cách ly từ phun lần cuối đến khi thu hoạch, làm cho sản phẩm có nguy cơ nhiễm độc cao. Nhiều người sử dụng thuốc BVTV không bao giờ đọc các thông tin trên nhãn mác, ai bày gì cũng làm nên hết sức nguy hại. Bơm thuốc xong nhiều người súc rửa bình ngay trên các sông, mương, vứt bỏ bừa bãi bao bì vỏ chai thuốc trừ sâu trên đồng ruộng, kênh mương thủy lợi không những gây nguy hiểm cho việc đi lại sản xuất mà cũng là tác nhân trực tiếp gây ô nhiễm môi trường.

Để bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe con người, các cấp chính quyền và ngành chức năng cần tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn nông dân cách bảo quản và sử dụng thuốc BVTV, hình thành những cánh đồng sản xuất lúa sạch - rau sạch bằng cách ứng dụng chương trình phòng trừ dịch hại tổng hợp bảo vệ cây trồng (IPM), tăng cường việc diệt sâu, rầy bằng biện pháp thủ công, giảm sử dụng thuốc hóa học để bảo vệ cây trồng, bảo vệ thiên địch, cân bằng sinh thái tự nhiên. Không được vứt bỏ chai lọ, bao bì thuốc BVTV trên đồng ruộng.

• Thái Phiên