Hoạt động khai thác cát trên sông Hà Thanh, đoạn chảy qua xã Canh Vinh (Vân Canh), đã tác động không nhỏ đến môi trường và đời sống người dân trong khu vực. Các cơ quan chức năng và chủ mỏ cần tăng cường hơn nữa biện pháp bảo vệ môi trường; hạn chế đến mức thấp nhất những ảnh hưởng xấu do việc khai thác cát gây ra.
 |
|
Dầu, nhớt rơi rớt từ hoạt động của các máy xúc làm ảnh hưởng đến nguồn nước.
|
* Những tác động tiêu cực
Xã Canh Vinh hiện có 4 mỏ khai thác cát đang hoạt động, tập trung tại thôn An Long 2 và Hiệp Vinh 2. Những mỏ này đều được UBND tỉnh cấp phép với quy định cụ thể về diện tích, khu vực, độ sâu, khối lượng… khai thác và một số quy định khác về bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, việc khai thác cát tại đây đã tác động không nhỏ đến môi trường và đời sống của các hộ dân sống gần đó. Theo một số người dân: việc khai thác cát làm lòng sông biến dạng, dòng chảy thay đổi nên vào mùa mưa, tình trạng sạt lở đất hai bên bờ sông trở nên nghiêm trọng hơn. Còn vào mùa khô, mực nước sông xuống thấp, một số giếng nước của các hộ có nhà dọc hai bên bờ sông bị khô dẫn đến thiếu nước sinh hoạt. Các trạm bơm đặt tại khu vực này cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự, nên tình trạng thiếu nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp vẫn thường xảy ra.
Ngoài ra, tại mỗi mỏ khai thác cát, thường có 1 đến 2 máy xúc túc trực để hốt cát; quá trình hoạt động, dầu máy chảy ra ngoài, loang trong nước, làm suy thoái môi trường sống của các loài động, thực vật thủy sinh. Mặt khác, những hố sâu được tạo ra giữa dòng sông do quá trình đào, hốt cát cũng là mối nguy hiểm thường trực đối với người dân. Theo giấy phép, các chủ mỏ không được khai thác cát quá độ sâu 2m. Nhưng theo quan sát của chúng tôi, tại một số khu vực khai thác, nhiều hố có độ sâu sâu hơn nhiều so với quy định. Người dân, nhất là các cháu nhỏ không biết bơi, nếu chẳng may rơi vào những hố sâu này thì sẽ rất nguy hiểm cho tính mạng.
Ngoài ra, các mỏ khai thác cát còn gián tiếp gây ra nhiều tác động khác. Ông Huỳnh Văn Tài (trú thôn An Long 2, xã Canh Vinh), bức xúc: “Rất nhiều xe chở cát không dùng bạt che chắn; cát vừa mới xúc dưới sông lên là chở đi ngay nên tình trạng rơi vãi, chảy nước xuống đường thường xuyên xảy ra. Nhiều đoạn đường thuộc tuyến ĐT 638 bị xuống cấp, hư hỏng nặng do đội xe chuyên vận chuyển cát từ các mỏ khai thác trên sông Hà Thanh”.
 |
|
Đường tỉnh 638 bị xuống cấp nặng có phần “góp sức” của những xe vận chuyển cát.
|
* Cần tăng cường bảo vệ môi trường
Ông Trần Văn Bài, Phó Chủ tịch UBND xã Canh Vinh, cho biết: Việc cấp phép cũng như thanh, kiểm tra hoạt động của các mỏ khai thác cát thuộc thẩm quyền của cơ quan cấp tỉnh, huyện. Do đó, khi người dân có ý kiến về những tác động xấu của khai thác cát đến môi trường và đời sống, UBND xã tiếp thu và báo cáo lên cấp trên chứ không đủ thẩm quyền giải quyết.
Còn theo ông Nguyễn Văn Kỳ, Phó trưởng phòng Phòng Tài nguyên môi trường huyện Vân Canh: Nhìn chung, các đơn vị khai thác cát đều thực hiện đúng những nội dung quy định trong giấy phép do UBND tỉnh cấp. Quá trình khai thác cũng xảy ra một số tác động đến môi trường nhưng không đáng kể. Những hộ bị thiếu nước sinh hoạt trong mùa khô do ảnh hưởng hoạt động khai thác đã được huyện hỗ trợ tiền chống hạn hàng năm. Ngoài ra, hàng năm, các doanh nghiệp khai thác cũng hỗ trợ một khoản kinh phí để phục vụ cho việc cải tạo trạm bơm.
Cũng theo ông Kỳ, việc cấp phép khai thác được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Theo đó, các doanh nghiệp khai thác phải thực hiện khâu đánh giá tác động môi trường; lập dự án cải tạo, phục hồi môi trường khu vực khai thác; ký quỹ bảo vệ môi trường và một số thủ tục khác. UBND huyện thường xuyên phối hợp với ngành chức năng kiểm tra, nhắc nhở những chủ mỏ khai thác cát thực hiện đúng các cam kết về bảo vệ môi trường.
Nói là vậy, nhưng trên thực tế hoạt động khai thác cát tại đây chưa phải đã tuân thủ hết những quy định như trong giấy phép. Những tác động tiêu cực, ảnh hưởng đến môi trường và đời sống người dân vẫn còn diễn ra. Đa số người dân ở đây và khu vực lân cận mong mỏi chính quyền và ngành chức năng cần tăng cường kiểm tra việc khai thác cát tại các mỏ nói trên và tăng cường hơn nữa công tác bảo vệ môi trường. Đồng thời, kiên quyết xử lý các xe chở cát quá tải, không che chắn… làm hư hỏng tuyến ĐT 638.
| 
