Xe tải mang biển kiểm soát 77L-2735 lên tận lưng chừng núi chở đá chẻ đi tiêu thụ.

Đến xã Cát Tiến vào những ngày đầu tháng 8, nhìn lên lưng chừng núi Bà chúng tôi không khỏi chạnh lòng; bởi, những tảng đá đồ sộ ở lưng chừng núi trải dài từ thôn Phương Thái qua thôn Phương Phi đã dần biến mất. Gần tấm biển đề Di tích lịch sử Hang Đá Chẹt, nhiều tảng đá lớn phía sau cũng không còn. Men theo đường ô-tô lên núi cao, là cảnh công trường khai thác đá với hàng chục người cắm cúi đục đá, rồi tập kết đá đã chẻ vuông vức thành từng đống. Bên cạnh, là 2 xe công nông và xe tải mang biển kiểm soát 77L-2735 đang đậu sẵn, có đến chục phụ nữ đang bốc đá lên xe tải và xúc sỏi lên xe công nông…  Họ làm khá miệt mài, chăm chỉ và không để ý gì đến xung quanh. Chỉ có cánh thợ chẻ đá dọc đường là cảnh giác, thấy người lạ liền dừng tay, ra hiệu với nhau … “lủi”.

Trong vai người đi mua đá, chúng tôi tiếp cận một thợ chẻ đá thuê tên Th. Anh Th. cho biết, nhà ở thị trấn Diêu Trì (Tuy Phước), ra đây làm thuê ăn theo sản phẩm. Cứ chẻ đá được bao nhiêu chủ thầu mua hết với giá 6.000 đồng/viên. Nếu gặp đá vuông vức mỗi ngày chẻ 60 viên, còn bình thường là 40 viên. Khu vực này có khoảng 30 thợ quê ở Phước Sơn, Phước Nghĩa, Diêu Trì (huyện Tuy Phước) và thợ bạn thôn Phương Thái, Phương Phi, Trường Thạnh của xã Cát Tiến (Phù Cát). Nếu khách mua nhiều, từ 1.000 viên trở lên, giá 7.000đ/viên chủ thầu không tính công bốc xếp. Anh Th. còn cho biết: “Làm nghề này cũng nguy hiểm lắm, cách đây 1 tháng rưỡi có 1 thợ bị đá đè chết, thấy mà ớn! Nhưng vì chén cơm manh áo, không chẻ đá biết làm nghề gì”.

Từ thông tin của anh Th., chúng tôi tìm hiểu người thợ chẻ đá xấu số, anh tên Trần Tiến, 36 tuổi, ở xóm Hương Sơn, thôn Hưng Nghĩa, xã Phước Nghĩa (huyện Tuy Phước). Anh Tiến chẻ đá thuê cho ông B. ở xã Cát Tiến. Sáng ngày 19.6.2011, trong lúc đang chăm chú lao động, anh đã bị một tảng đá lớn lăn đè qua người dẫn đến tử vong. Chủ thầu B. giấu nhẹm vụ tai nạn lao động; lập tức gọi tắc-xi đến chở xác anh Tiến về nhà và dàn xếp với gia đình.

Trao đổi với ông Nguyễn Văn Thuận, Trưởng thôn Phương Thái, ông cho biết: Thôn cũng nghe có thợ đá bị đá đè chết nhưng không thấy ngành chức năng điều tra, xử lý. Nhân dân ở đây hết sức bất bình, đã phản ảnh nhiều lần lên cấp trên, nhưng không thấy chuyển biến gì. Cứ để khai thác đá vô tội vạ như vậy mùa mưa tới đất đá trên núi đổ xuống lấp ruộng vườn, mồ mả, nhà cửa, thiệt hại tính mạng người dân là điều khó mà lường hết. Còn ông Lê Văn Mãi (72 tuổi), nhà gần điểm khai thác đá thuộc thôn Phương Thái, than thở: “Khai thác đá tác hại ghê gớm, mùa mưa năm rồi bùn đất trên núi đổ xuống lấp sân trước HTX nông nghiệp Cát Tiến; còn suối Bà Thẹn trước đây sâu lút đầu là thế, bây giờ bồi lấp hết nên cứ mưa lớn nước tràn qua tỉnh lộ 635 vào vườn nhà dân. Bà con chúng tôi kêu ca nhiều lắm, nhưng chẳng thấy chính quyền ra tay xử lý”.

Việc khai thác đá, sỏi ở núi Bà đang gây hệ lụy xấu, ảnh hưởng đến khu di tích lịch sử Hang Đá Chẹt, nhiều nơi vách núi bị xáo trộn, lớp thực bì bị phá vỡ, màu xanh cây rừng, đá núi tự nhiên dọc chân núi Bà nhiều chỗ đã biến mất, nhường chỗ cho những hố đất nham nhở, gây tác hại nghiêm trọng đến môi trường, nhân dân địa phương rất bức xúc.

Ông Nguyễn Từ Thiện, Chủ tịch UBND xã Cát Tiến, thừa nhận: Để chấm dứt việc khai thác đá trái phép ở đây quả là khó. Xã làm hết cách như thành lập tổ kiểm tra, nhưng đến nơi chỉ thấy bãi trống, không người. Qua tìm hiểu mới biết những người khai thác đá cắt cử người theo dõi mọi động tĩnh của chính quyền và điện thoại cho nhau; còn xe chở đá lén lút chạy về đêm và ngoài giờ hành chính, ngày thứ Bảy, Chủ nhật. Mặt khác, cấp xã không có quyền chặn xe để kiểm tra.Về trường hợp có một thợ trong lúc chẻ đá bị tai nạn đá đè bị chết UBND chưa nhận được tin vì không ai báo cáo, khiếu nại.

“Vấn nạn” khai thác đá trái phép ở núi Bà đã có từ lâu, nay cứ tiếp tục bị tàn phá, xâm phạm. Chẳng lẽ các cấp, các ngành chức năng lại bó tay trước “vấn nạn” này?

• Lê Thục - Ngọc Diên