Sau mười ngày kể từ phiên tranh tụng của vụ kiện nạn nhân da cam VN chống lại các công ty Mỹ sản xuất chất khai quang sử dụng trong chiến tranh VN, hôm qua thẩm phán Weinstein đã chính thức ra phán quyết bác đơn kiện của các nạn nhân VN. Vì sao thẩm phán Jack B.Weinstein đưa ra phán quyết đáng thất vọng này? Trong phán quyết dài 233 trang, thẩm phán Weinstein đã bác đơn của bên nguyên đưa ra theo luật quốc nội và quốc tế.

Em Phan Quốc Thắng, một cư dân của làng Hòa Bình II, Bệnh viện Từ Dũ, TP.HCM - nơi nuôi dưỡng các em bé dị tật, nạn nhân chất độc da cam. "Thắng ơi, em sẽ tìm công lý ở đâu?"

Thẩm phán Weinstein cũng "không đồng ý rằng chất làm rụng lá bị cáo buộc độc hại và những thuốc diệt cỏ tương tự của Mỹ có thể coi như những chất độc bị cấm theo luật quốc tế về chiến tranh, kể cả khi chúng có thể có những hậu quả so sánh được trên con người và đất đai".

Ông cũng cho rằng "nguyên đơn không thể chứng minh rằng tác nhân da cam gây ra bệnh cho họ, chủ yếu vì thiếu một nghiên cứu qui mô lớn".

Bình luận về phán quyết của thẩm phán Jack Weinstein, luật sư của nguyên đơn là William Goodman nói thẩm phán đã phạm một "sai lầm rõ ràng".

Ông nói: "Việc sử dụng hóa chất này ở VN là một vụ bê bối ngay từ đầu, và sự thất bại của Tòa án New York nhằm uốn nắn những sai lầm ấy là một tiếp tục nữa của vụ bê bối".  Luật sư Goodman nói đang có kế hoạch kháng án. Đưa tin này, Hãng BBC nhắc lại việc không lâu trước khi diễn ra phiên tranh tụng ngày 28-2, Bộ Tư pháp Mỹ đã thúc giục thẩm phán liên bang bác bỏ vụ kiện của các nạn nhân da cam VN.

Trả lời Tuổi Trẻ tối qua từ New York, giáo sư Ngô Thanh Nhàn - thành viên của "Cuộc vận động cứu trợ và trách nhiệm vì nạn nhân da cam" - nói ông không đồng ý phán quyết của Jack Weinstein trong lập luận rằng các nạn nhân VN không thể chứng minh tác nhân da cam đã gây ra bệnh tật cho họ, vì chắc một điều là thẩm phán Weinstein đã rõ tác hại của chất da cam về mặt khoa học qua những hồ sơ bệnh lý ở nước Mỹ trong vụ kiện nhiều năm trước.

Tuy nhiên, GS Nhàn cho rằng cũng chính từ đây mở ra khả năng kháng án cho các nạn nhân da cam VN, vì một khi "hồ sơ bệnh lý VN không đủ sức thuyết phục thì ta có thể dùng hồ sơ bệnh lý của các cựu binh Mỹ".

GS Nhàn cũng cho rằng các diễn dịch của thẩm phán Weinstein về luật quốc nội và quốc tế là sai và bất công: "Không có lý do gì mà người đi thả thì được bồi thường vì trúng độc, và Quốc hội Mỹ cũng công nhận có sự liên hệ, mà người trực tiếp bị rải lại bị khước từ trước tòa án Mỹ".

. Theo Tuổi Trẻ