Toàn cảnh vụ lở núi tại Hoàng Mai - Nghệ An. (Ảnh: VNN)

Chỉ trong khoảng thời gian gần 1 tháng, tại Nghệ An đã xảy ra 2 vụ tai nạn sạt núi kinh hoàng, cướp đi hàng chục sinh mạng. Những cái chết tương tự có nguy cơ sẽ tiếp tục tái diễn và những chuyện đau lòng như vụ tai nạn tại Lèn đá Nậy ở Hoàng Mai sẽ còn xảy ra.

Suốt hai đêm qua khu xóm này chong đèn và luôn đau đỏ nhang khói. Xóm 9 thị trấn Hoàng Mai nằm giáp ranh với tỉnh Thanh Hóa, dựa lưng vào dãy núi Lèn Nậy.

“Nậy”, hiểu theo tiếng địa phương là lớn và nơi này cũng đang đối diện với nhiều cái lớn: Tại hiện trường, nhiều tảng đá lớn hàng trăm tấn đã đổ xuống, và còn vô số những tảng đá tương tự còn dính hờ trên đỉnh; vụ tai nạn gây nỗi đau lớn chưa từng có kể từ sau chiến tranh; số lượng lớn phụ nữ bị tai nạn cùng lúc với 10 con người.

Tiếng trống kèn, tiếng khóc đưa chúng tôi đến với những ngôi nhà có người tử nạn. Trên bàn thờ nạn nhân Đậu Thị Hương không có di ảnh người quá cố. Cái nghèo làm cho chị chưa có điều kiện nghĩ đến việc chụp cho mình một kiểu ảnh. Ông Đậu Văn Thông, bố Hương đứng vô hồn bên bàn thờ con.

Ngoài nỗi đau mất con, ông còn một nỗi khổ tâm nữa đó là Đậu Thị Sơn (con gái ông) cũng bị tai nạn lần này khi đang mang thai tháng thứ 9. Hiện Sơn đang được cấp cứu tại Bệnh viện Hợp Lực (Thanh Hóa).

Ông Đậu Văn Nam, chú ruột của Hương cầm nén hương và chiếc bật lửa cứ đứng tần ngần nơi chân núi lèn. Ông chỉ về phía tảng đá trắng nhất còn loang màu thâm đỏ của máu nạn nhân bắn lên, nói “Tôi muốn được lên tận chỗ đá đè cháu Hương để đốt chiếc áo, đôi dép của cháu còn sót lại ở đó. Khổ quá, sống nghèo, lao động cơ cực, lúc chết có thêm cái áo, đôi dép mà về dưới nớ…”.

Ông nói vậy rồi ngồi thụp xuống vệ cỏ bởi lực lượng an ninh không cho phép ai được tiếp cận hiện trường vì đá có nguy cơ rơi tiếp.

Sát con đường đất bụi đầu lèn đá này, căn nhà bé nhỏ, đơn sơ của ông Lê Sĩ Lại càng chật chội bởi tiếng khóc thảm thiết, quặn ruột. Khi Lê Thị Hoàn (17 tuổi) bị thương và được đưa đi cấp cứu, cả nhà ông Lại như ngồi trên bếp lửa. Thế nhưng khoảng nửa tiếng sau, ông Lại (bố Hoàn) đổ người ngất lịm khi hay tin con gái mình đã chết trên đường đi cấp cứu.

Sáng 12.1, khi chúng tôi dâng nén nhang trước di ảnh cô gái xinh đẹp này được đặt trên chiếc bàn thờ xộ xệch, tiếng gào khản đục của vợ mình (bà Nguyễn Thị Sáu) vẫn chưa làm ông Lại hết trạng thái lơ mơ. Ruộng đồng bạc phếch, không hệ thống thủy nông, vùng đất cằn này lao lên chỗ hiểm nguy để kiếm sống. Một ngày công được 25 ngàn đồng, số tiền đó đỡ đần không nhỏ cho một gia đình có 5 người con như ông Lại.

Không giống không khí của màu trắng khăn tang trên đầu người lẫn trong màu hung trắng của bụi đất, đá lèn trên cây lá, trong gian nhà ủ lạnh có một người đàn bà đờ đẫn ngồi trên võng. Bà là Đào Thị Tròn mẹ của nạn nhân Lại Thị Hồng (19 tuổi). Hồng vừa mới sinh con đôi nhưng đã phải lên mỏ đá này làm “cửu vạn” kiếm sống. Hồng chưa có chồng, sinh con và về ở với mẹ. Ba bà cháu, mẹ con bấu víu vào nhau trong nỗi nghèo đói.

Hai đứa con không cha đã thiếu sữa, nay còn khát hơn bởi mẹ nó đang phải cấp cứu ở bệnh viện và mất đi một chân…

Chính quyền “bật đèn xanh” cho sai phạm?

Mỏ đá này được cấp phép khai thác từ năm 1998, và cứ 2 năm gia hạn một lần. Và nó hết hạn khai thác từ tháng 5.2007. Gần đây nhất, ông Vũ Minh Á là người được đấu thầu khai thác. Sau khi hết hạn, ông Nguyễn Văn Đoan (SN 1958) mua sắm máy móc tiếp tục khai thác và đương nhiên là chưa được cấp phép.

Tháng 7.2007, UBND huyện Quỳnh Lưu đã có quyết định cấm khai thác đá tại lèn Nậy vì qui trình khai thác không đảm bảo an toàn lao động.

Bất chấp lệnh cấm của huyện, một Cty tư nhân vẫn thuê hàng chục thợ nổ mìn phá núi. Những người công nhân làm thuê tại mỏ đá hầu hết là “cửu vạn” quanh địa bàn thị trấn Hoàng Mai.

Trách nhiệm của chủ mỏ khai thác đá là quá rõ, một lệnh truy tố là không còn bàn cãi, nhưng với chính quyền và một số cơ quan chức năng liên quan, ai là người sẽ phải chịu trách nhiệm chính?

Theo một nguồn tin của chúng tôi, chính quyền xã đã “bật đèn xanh” cho ông Đoan khai thác để thu tiền thuế. Nếu vấn đề này là có thật thì trách nhiệm lớn nhất đối với vụ tai nạn lao động này có phải là chính quyền địa phương. Bởi “tội” của chính quyền địa phương là rất lớn vì thiếu kiểm tra, xử lý với một mỏ “chui” như thế này hoạt động.

Người dân chỉ tay lên đỉnh núi đá này và cho chúng tôi biết: “Nhiều tảng đá dính hờ trên đó, nó bấu “mỏi” lắm rồi và không rơi xuống mới là chuyện lạ”.

Thiết nghĩ các cơ quan, ngành tỉnh Nghệ An cần kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan, đặc biệt là chính quyền huyện Quỳnh Lưu vì đã không đảm bảo được an toàn tại tất cả các cơ sở sản xuất, khai thác đá, nếu không những vụ tai nạn sẽ còn tiếp tục tái diễn tại địa bàn này.

. Theo VTC News