"1,467 tỷ USD được ký kết với nhà tài trợ, 720 triệu USD được giải ngân" Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) đã thông báo như vậy về tình hình thu hút và giải ngân nguồn vốn ODA kể từ đầu năm đến nay.

Như vậy, tổng giá trị vốn ODA được ký kết thông qua Hiệp định với các nhà tài trợ trong 5 tháng qua đã cao hơn 9% so với 6 tháng đầu năm 2008. Tuy nhiên việc hấp thụ nguồn vốn này cho đầu tư phát triển còn nhiều vấn đề cần giải quyết để tạo nên bước đột phá về giải ngân.

Bộ KHĐT cho biết: Những chương trình, dự án lớn được ký trong 5 tháng đầu năm chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực giao thông, cấp thoát nước và phát triển đô thị với vốn vay thương mại lên đến 1,448 tỷ USD, chiếm trên 98%, tổng số ODA ký kết. Điều này cho thấy: Trong bối cảnh, khủng hoảng tài chính và suy giảm kinh tế toàn cầu, nguồn vốn ODA cho đầu tư phát triển hạ tầng của nước ta vẫn khả quan.

Về tiến độ giải ngân, tốc độ thực hiện bằng 38% kế hoạch năm là thấp cho dù so với nhiều năm trước đã có sự nỗ lực hơn. Bởi vì ngay từ năm nay, Chính phủ đã chủ trương kích cầu đầu tư và như vậy tốc độ này chưa đáp ứng được yêu cầu này. Tuy nhiên, mức giải ngân các dự án ODA không đồng đều và không ít dự án có mức giải ngân cao.

Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB) - một trong 4 nhà tài trợ lớn cho Việt Nam, mức giải ngân khá nhất trong 5 tháng qua là các dự án ngành điện (đạt 50% khối lượng); tiếp đó là các dự án giao thông vận tải, nâng cấp đô thị, giáo dục đào tạo với mức giải ngân thấp hoặc trung bình; thấp nhất là các dự án công nghệ thông tin. Báo cáo của Bộ KH ĐT cũng cho hay: Trong 556 dự án ODA chỉ có 121 dự án đạt mức giải ngân từ 60% trở lên so với kế hoạch năm; số dự án giải ngân thấp thuộc khối bộ, ngành chiếm tỷ lệ cao hơn khối địa phương.

Cụ thể tỷ lệ giải ngân ODA 5 tháng (bao gồm cả vốn tài trợ và vốn đối ứng) so với kế hoạch năm như sau: Bộ Giao thông vận tải 38%, Bộ Thông tin và Truyền thông 32%, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông 19%, Hà nội đạt 36%, Hải Phòng dưới 40%, Đà Nẵng 6,6%, TP Hồ Chí Minh 78,3%, Cần Thơ 11,6%.

Nguyên nhân làm ảnh hưởng đến tốc độ thực hiện ODA được các đơn vị nêu ra chủ yếu vẫn là: sự khác biệt về quy trình thủ tục giữa Việt Nam và nhà tài trợ, cơ chế bố trí vốn giữa trung ương và địa phương chưa phù hợp, vẫn còn bất cập trong một số văn bản chính sách, thay đổi quy hoạch, chất lượng dự án, nhà thầu, định mức chi áp dụng chưa đáp ứng yêu cầu trong điều kiện giá cả thị trường...

Để thực hiện kế hoạch giải ngân vốn ODA dự kiến cả năm (2,5 tỷ USD) Bộ KH ĐT sẽ tiếp tục hoàn thiện các văn bản pháp quy liên quan đến ODA trong đầu tư xây dựng; thiết lập và vận hành hiệu quả hệ thống theo dõi, đánh giá các chương trình, dự án; để có biện pháp phù hợp đẩy nhanh tốc độ thực hiện và nâng cao tỷ lệ giải ngân; phối hợp bộ, ngành với Nhóm 6 ngân hàng phát triển thực hiện"Kế hoạch hành động cải thiện tình hình thực hiện các chương trình, dự án ODA thời kỳ 2008-2010, cũng như xử lý các khác biệt tồn tại, nhất là trong đấu thầu, giải phóng mặt bằng, cải cách thủ tục...

Thứ trưởng Bộ KHĐT Cao Viết Sinh khẳng định: Bảo đảm bố trí kịp thời và đầy đủ nguồn vốn đối ứng theo tiến độ thực hiện chương trình, dự án ODA. Bộ nào, địa phương nào có khả năng giải ngân ODA vượt mức sẽ được hỗ trợ thủ tục cần thiết để giải ngân nhanh vì nguồn vốn này không bị ràng buộc bởi kế hoạch đầu năm. Nếu vốn đối ứng thiếu, các đơn vị làm ngay kiến nghị Bộ KHĐT sẽ không để thiếu một đồng nào vốn đối ứng, cũng như sẵn sàng ứng vốn đối ứng 2010 để bảo đảm đủ nhu cầu cho các công trình trọng điểm, cấp thiết.

Ông Sinh nhấn mạnh: Trong bối cảnh khó khăn năm nay, tăng tốc giải ngân ODA là thúc đẩy được một nguồn vốn lớn vào đầu tư phát triển. Đây còn là nguồn lớn về ngoại tệ cho nước nhà. Tới đây Bộ KHĐT sẽ tổ chức nhiều đoàn kiểm tra tình hình giải ngân ODA và làm việc với tất cả các nhà tài trợ để thúc đẩy hơn nữa nguồn vốn này vào thực hiện, góp phần phát triển kinh tế -xã hội thời kỳ sau khủng hoảng.

. Theo TTXVN