Nếu cứ để nông sản Trung Quốc tuôn vào dễ dàng, thoải mái như hiện nay, nông dân Việt Nam sẽ chết, không riêng gì ngành hàng rau củ.

Rau trúng mùa và do hàng Trung Quốc về nhiều, nhà vườn không tiêu thụ được sản phẩm. Giá rau xanh rớt thê thảm. Theo Tổng cục Thống kê, lượng rau củ quả nguồn gốc Trung Quốc nhập khẩu vào VN ngày càng nhiều.

Tại các chợ lẻ ở TPHCM, giá nhiều mặt hàng rau củ hiện có mức bán khá cao. Tuy nhiên, ở các chợ đầu mối, lượng rau về chợ khá dồi dào, thậm chí thường xuyên dội chợ do tiêu thụ không hết, tiểu thương phải bán tháo để thu hồi vốn, nhất là các loại rau ăn lá.

Bà Nguyễn Thanh Hà, Phó Giám đốc kinh doanh Công ty Kinh doanh chợ đầu mối nông sản thực phẩm Thủ Đức - TPHCM, cho biết: Lượng hàng về chợ hiện từ 3.200 đến 3.500 tấn/đêm, tăng 10%-15% so với thời điểm cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi đó, sức tiêu thụ lại giảm 20%-30% nên hàng thường dội chợ, tiểu thương phải bán giảm giá từ 2.000 đến 4.000 đồng/kg so với đầu chợ (trước đây chỉ bán trong đêm là hết hàng thì nay nhiều sạp phải bán kéo dài đến giữa trưa cũng còn hàng). Cuối chợ, nhiều mặt hàng chỉ còn vài ngàn đồng/kg như xà lách còn 5.000 đồng/kg, cà rốt 6.000 đồng/kg, dưa leo 7.000 đồng/kg.

Tương tự, các chợ đầu mối nông sản thực phẩm Bình Điền (quận 8), chợ Tân Xuân (huyện Hóc Môn), lượng rau củ về cũng rất dồi dào.

Tại Lâm Đồng, địa phương trồng rau củ lớn nhất cả nước, nhiều nhà vườn hiện gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm, nhiều loại rau củ giá giảm chỉ còn một vài ngàn đồng/kg cũng không có người mua. Bà Đinh Thị Hằng, DNTN Phú Sĩ Nông, chuyên trồng rau củ các loại tại huyện Đơn Dương, cho biết từ khoảng 10 ngày nay, giá rau củ biến động mạnh, giảm liên tục.

Chẳng hạn, bắp cải chỉ còn 1.000 đồng/kg (giảm 1.000 đồng), hành lá 3.000 đồng/kg (giảm 5.000 đồng), khoai tây 5.000 đồng/kg (giảm 5.000 đồng), bí đỏ 500 đồng/kg (giảm 1.200 đồng)... “Bình thường 1 sào xà lách thương lái bao mua trọn gói 10 triệu đồng thì nay chỉ còn 4 triệu đồng cũng không thấy thương lái đến mua”- bà Hằng than thở.

Ông Trần Đức Quang, Chủ nhiệm HTX Rau củ Xuân Hương - Đà Lạt, cho biết giá cả giảm là do đầu ra gần đây gặp khó khăn nên thương lái ép giá. Còn theo ông Lê Quang Thanh Liêm, Giám đốc Công ty TNHH Nông sản Trình Nhi, Đà Lạt, nguồn cung đang dư thừa do vụ đông xuân nhiều nơi trúng mùa cũng như nhiều địa phương đã canh tác được những loại rau giống như Đà Lạt, trong khi thời gian qua, việc xuất khẩu sang thị trường châu Âu gặp nhiều khó khăn...

Còn theo giới thương lái, sở dĩ giá rau củ Đà Lạt đang rớt mạnh còn do nguồn cung từ Trung Quốc khá dồi dào. Tại chợ đầu mối nông sản thực phẩm Thủ Đức, mỗi ngày có cả trăm tấn rau củ như khoai tây, cà rốt, cải thảo, bông cải, hành, tỏi… từ Trung Quốc nhập về. Phần lớn các loại rau củ Trung Quốc có mức giá rẻ hơn trong nước khoảng 2.000 - 5.000 đồng/kg. Hàng Trung Quốc thường có mẫu mã đẹp hơn hàng trong nước nên có tính cạnh tranh cao.

Chợ nông sản chuyên bán rau quả Trung Quốc

Sạp của anh Thành (chợ Hóc Môn) những ngày đầu tháng 4- 2012 hành, tỏi được đóng thành những bao tải lớn chất kín trong kho. Bên ngoài sảnh, ôtô từ các tỉnh, các vựa đang chờ để đưa hàng lên xe. Anh Thành cho biết mặt hàng gừng, tỏi từ phía Bắc có giá từ 13.000-20.000 đồng/kg nhưng không cung ứng đủ cho thị trường nên phải nhập hàng Trung Quốc về bỏ sỉ. Hiện mỗi ngày sạp của anh Thành có 500-700kg tỏi được xuất ra các chợ hoặc bỏ mối đi các tỉnh.

Tại chợ đầu mối Tam Bình (Q.Thủ Đức), trái cây nhập khẩu từ Trung Quốc, Thái Lan, Mỹ, Úc bày bán la liệt, chất đầy các sạp lớn. Bên ngoài, nhiều xe container chờ được xuống hàng, chủ hàng chưa kịp đưa vào sạp đã có tiểu thương mặc cả giá và lấy hàng ngay tại xe. Phổ biến nhất hiện vẫn là các loại táo, lê, lựu, cam... Trung Quốc.

Một chủ sạp cho biết hiện giá các loại trái cây nhập giảm 10-15%. Tranh thủ tình hình đó nhiều vựa bắt đầu tăng sản lượng trái cây nhập nhằm trữ hàng bán trong các dịp lễ lớn sắp tới. Anh Cường, một tiểu thương kinh doanh nông sản nhập khẩu tại chợ Tam Bình, cho biết so với thời điểm này năm ngoái, lượng nông sản Trung Quốc mà sạp này bán ra tăng 20-25%.

Ở các chợ lẻ, trái cây ngoại vẫn chiếm ưu thế so với mặt hàng trong nước. Tại chợ Hoàng Hoa Thám, sạp của anh Hữu Toàn, các loại trái cây ngoại được bày thành từng ụ cao bắt mắt hoặc tràn ra ngay mặt đường để thu hút khách mua. Anh Toàn cho biết lượng hàng ngoại ở thời điểm hiện tại khá dồi dào và có xuất xứ đa dạng.

Giá rẻ, giao hàng... tận nhà!

Theo Tổng cục Thống kê, kim ngạch nhập khẩu rau củ quả từ đầu năm đến nay tăng khá mạnh so với cùng kỳ năm ngoái. Nếu như trong ba tháng đầu năm 2011, tổng trị giá các mặt hàng rau quả ngoại nhập chỉ vào khoảng 56,09 triệu USD, thì sang ba tháng đầu năm nay con số này lên tới 71 triệu USD, tăng gần 26,6%. Đáng chú ý, lượng rau củ quả nguồn gốc Trung Quốc nhập khẩu vào VN ngày càng nhiều.

Trong hai tháng đầu năm nay, rau quả nhập khẩu từ Trung Quốc lên tới 24,62 triệu USD, chiếm 53,5% tổng lượng nhập rau quả từ tất cả các thị trường. Đứng vị trí thứ hai sau Trung Quốc là hàng nhập từ Mỹ. Nông sản nhập khẩu từ Mỹ hiện đã chiếm lĩnh quầy kệ khu vực hàng cao cấp trong các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, cửa hàng chuyên rau quả sạch...

Theo các tiểu thương, nông sản Trung Quốc hiện đã chiếm lĩnh hoàn toàn thị phần giá rẻ. Mặc dù phải chịu chi phí vận chuyển khá xa, từ các cửa khẩu khu vực phía Bắc như Lạng Sơn, Lào Cai... vào tới TP.HCM, hoặc theo đường biển về qua các cảng như Cát Lái (Q.2, TP.HCM), nhưng rau củ quả Trung Quốc vẫn có giá bán sỉ, bán lẻ rẻ hơn hàng trong nước. Giá tỏi, gừng, hành, cà rốt... nhập khẩu bán sỉ, lẻ chỉ bằng 2/3, thậm chí bằng một nửa so với hàng trong nước.

Không chỉ rẻ, hàng nông sản Trung Quốc còn len lỏi khắp mọi ngóc ngách trên thị trường nhờ cách chào hàng tận nơi của người bán. Chị Trương Thảo, một tiểu thương kinh doanh rau quả nhập khẩu tại TP.HCM, cho biết chỉ cần khách hàng mua từ 5kg trở lên sẽ được giao hàng tận nơi. “Hàng bán giao tận nhà, chọn lựa đẹp mắt nhưng chúng tôi chỉ lấy giá bán sỉ theo chợ Tam Bình (Q.Thủ Đức) nên lượng tiêu thụ rất ổn định” - chị Thảo cho hay.

Hàng Trung Quốc qua cửa khẩu dễ dàng Theo quy định tại thông tư hướng dẫn về kiểm tra an toàn thực phẩm (ATTP) đối với hàng hóa nhập khẩu có nguồn gốc thực vật của Bộ NN&PTNT, bên cạnh phải đáp ứng điều kiện nước xuất khẩu có thỏa thuận về ATTP với VN, cơ quan kiểm tra sẽ kiểm tra hồ sơ đăng ký gồm xuất xứ, lịch sử tuân thủ quy định về ATTP của nhà sản xuất... Tuy nhiên, theo các tiểu thương, quy định là như vậy nhưng thực tế việc kiểm tra khá dễ dàng, có trường hợp chỉ hơn một giờ đồng hồ là đã được thông quan.

. Theo Báo Người Lao Động, Tuổi Trẻ