Để cụ thể hóa nội dung quy định tại điều 187 Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 về tuổi nghỉ hưu của người lao động, Bộ LĐTB-XH đang đề xuất hai phương án: một là đồng thời tăng tuổi nghỉ hưu cả nam lẫn nữ, hai là chỉ tăng với lao động nữ. Tuy nhiên, chủ trương tăng tuổi nghỉ hưu cũng như cả hai phương án đều đang có những quan điểm rất khác nhau.
Điều 187 Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 quy định: Người lao động bảo đảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội như đã quy định được hưởng lương hưu khi nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi. Tuy nhiên, khoản 3 quy định người lao động thuộc ba nhóm gồm: Có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, người lao động làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt khác có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn (nhưng không quá 5 năm so với quy định hiện tại).
|
Công nhân vệ sinh, lao động cực nhọc nên không muốn kéo dài tuổi nghỉ hưu. Ảnh: C. THĂNG |
Song vấn đề là những đối tượng và tiêu chuẩn như thế nào thì nên hoặc được đưa vào đối tượng tăng tuổi hưu, đồng nghĩa với kéo dài thêm thời gian làm việc. Theo một nghiên cứu về tuổi nghỉ hưu của Viện Công nhân và công đoàn, hiện nay có nhiều lĩnh vực, người lao động không muốn kéo dài thêm thời gian làm việc, nhất là lao động trực tiếp trong khu vực nặng nhọc, độc hại. Thậm chí, đối với những người lao động làm công việc hành chính, đa số cũng mong muốn tuổi nghỉ hưu chỉ như hiện tại. Trong khi đó có 47% những cán bộ làm công tác quản lý cấp vụ trở lên mong muốn kéo dài thêm thời gian làm việc.
Điều đặc biệt, ngay trong nhóm đối tượng người lao động được coi là có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao cũng có 2 luồng quan điểm trái ngược. Phần lớn những người có học vị cao trả lời không quan tâm lắm đến kéo dài tuổi nghỉ hưu, vì sau khi nghỉ hưu vẫn có thể làm việc và chưa đến tuổi hưu đã có rất nhiều nơi mời làm việc.
Trong khi đó, lại có nhiều người cho rằng việc tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động có chuyên môn cao là thật sự cần thiết vì sẽ hạn chế được tình trạng lãng phí chất xám đang diễn ra hiện nay. Theo quy định như hiện nay, nhiều lao động vừa đến “độ chín” về chuyên môn đã phải nghỉ hưu. Thậm chí, việc để chênh lệch về tuổi nghỉ hưu giữa nam và nữ như hiện nay (5 năm) là không đảm bảo quy ước về bình đẳng giới. Và việc quy định kéo dài thời gian làm việc cho người lao động làm công tác quản lý và một số trường hợp khác như chủ trương đang đặt ra có thể còn vì mục đích “lợi ích nhóm”.
"Chúng ta nên dùng thuật ngữ “quyền nghỉ hưu” theo nghĩa quy định kéo dài thời gian nghỉ hưu phải phụ thuộc nhu cầu và năng lực từng người chứ không nên căn cứ vào chức vụ. Đồng thời, việc tăng tuổi hưu cũng nên triển khai theo lộ trình, thời gian trước mắt chỉ nên tăng thêm khoảng 2 năm (đối với nam) và 3 năm (đối với nữ) so với phương án tăng một lần lên 5 năm như chủ trương của Bộ LĐTB-XH. Sau đó, tùy vào tình hình sẽ nâng dần lên 5 năm"
TS Đặng Quang Điều, Viện trưởng Viện Công nhân và công đoàn |
Đặc biệt là những trường hợp lao động quản lý không đủ điều kiện sức khỏe, chuyên môn thấp, không đủ tín nhiệm… thì việc kéo dài thời gian làm việc sẽ gây nên những hệ lụy. Và điều mà nhiều người lao động băn khoăn hiện nay là trong trường hợp tuổi nghỉ hưu được áp dụng tăng so với quy định hiện hành nhưng bản thân các đối tượng thuộc khoản 3 điều 187 Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 lại không có nhu cầu kéo dài thời gian làm việc mà muốn được nghỉ hưu sớm (như độ tuổi đang quy định: nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi) thì liệu có được đáp ứng, nhà nước có chi trả chế độ lương hưu hàng tháng cho họ?
Trả lời câu hỏi của PV Báo SGGP, Thứ trưởng Bộ LĐTB-XH Phạm Minh Huân nói rằng, hiện dự thảo Nghị định quy định chi tiết điều 187 Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 về tuổi nghỉ hưu mới chỉ đang trong quá trình soạn thảo, xây dựng để chuẩn bị đưa ra lấy ý kiến rộng rãi. Tuy nhiên, tất cả các tình huống nảy sinh, nguyện vọng, ý kiến đóng góp của chuyên gia và người dân sẽ được bàn bạc, xem xét đưa vào nghị định để hoàn thiện, trong đó có nội dung về những trường hợp người lao động không có nhu cầu kéo dài thời gian làm việc vì muốn được nghỉ hưu đúng tuổi như hiện nay.
Thứ trưởng Phạm Minh Huân cũng cho rằng, do tuổi thọ trung bình của người dân ở nước ta tăng lên, có nhiều người lao động vẫn có thể tiếp tục làm việc và cống hiến thì việc áp dụng quy định nâng tuổi nghỉ hưu cho người lao động là cần thiết để tận dụng hiệu quả nguồn lao động cao tuổi. Tuy nhiên cũng cần cân nhắc những yếu tố khác vì tăng thời gian làm việc cho người lớn tuổi cũng đồng nghĩa với việc những người trẻ bị giảm cơ hội việc làm. Mặt khác, ở một số lĩnh vực người lao động chưa hẳn đã muốn tăng thời gian làm việc, chẳng hạn người lao động trực tiếp sản xuất nếu đã lớn tuổi thì tay yếu, mắt kém, hiệu quả làm việc không cao.
. Theo SGGPO |