Bình Định là một trong những cái nôi của ca kịch bài chòi. Bản thân trường Trung học Văn hóa - Nghệ thuật Bình Định cũng đã đào tạo được 5 khóa diễn viên, nhạc công giỏi nghề. Trong số họ, có nghệ sĩ được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú. Tuy nhiên, với hát bội thì Trường đã có giáo trình đào tạo từ hơn chục năm trước, nhưng ca kịch bài chòi thì mới chỉ có một vài tập sách lẻ về từng phương diện khác nhau của bộ môn nghệ thuật này mà chưa có một bộ giáo trình hoàn chỉnh. Việc đào tạo do vậy vẫn nặng tính truyền nghề, học mẫu.
Và đến nay, với quyết tâm lớn của ngành Văn hóa - Thông tin tỉnh, của nhà trường, nhất là có sự giúp đỡ của các nhà nghiên cứu, các nghệ sĩ lão thành, giáo trình đào tạo diễn viên và nhạc công bậc trung học mang tên Nghệ thuật ca kịch bài chòi đã ra mắt bạn đọc. Có mặt trong tập sách gần 300 trang khổ lớn này, ta thấy các nghệ sĩ ưu tú đầu ngành như Hoàng Lê, Nguyễn Kiểm, Nguyễn Vĩnh Huế, Nguyễn Cung Nghinh và nhạc sĩ Trương Đình Quang, giảng viên Trịnh Thị Kim Cúc. Bởi vậy, có thể xem giáo trình này như một sự đúc kết bài học truyền dạy của các nghệ nhân tiền bối được tích lũy qua các thế hệ và những trải nghiệm ngay trên sàn diễn của chính các nghệ sĩ bậc thầy trong ngành, kết hợp với nguồn tư liệu tham khảo dày dặn. Hơn nữa, với một bộ môn nghệ thuật còn đang trong quá trình phát triển, định hình về nghệ thuật như ca kịch bài chòi thì sự ra đời của tập giáo trình sẽ có ý nghĩa, không riêng với việc đào tạo của Trường, mà còn như một bước tiến mới trong quá trình nghiên cứu bộ môn nghệ thuật sân khấu truyền thống đặc sắc này.
Do đã xác định đối tượng trước hết là đội ngũ học viên ngành ca kịch bài chòi nên giáo trình không đi nặng về hệ thống lý thuyết mà các diễn viên, nhạc công có thể tìm thấy ở đây những hướng dẫn cụ thể để áp dụng ngay vào công việc thực tế. Đồng thời, qua sự phân tích cặn kẽ với từng ví dụ cụ thể, không chỉ giúp cho diễn viên mà cả với những ai quan tâm đến ca kịch bài chòi nhận thức thấu đáo hơn nhiều góc độ giá trị của thể loại. Cách đọc, cách tiếp cận như vậy chính nó sẽ tạo cảm giác thoải mái, khác hẳn sự khô cứng thường thấy của một tập giáo trình sư phạm. Bên cạnh đó, tập giáo trình này cũng cung cấp những kiến thức cơ bản về lịch sử hình thành và các giai đoạn phát triển của sân khấu ca kịch bài chòi, cũng như nhiều phương diện hợp thành của bộ môn nghệ thuật này...
Với một giáo trình về một bộ môn nghệ thuật sân khấu đang trong giai đoạn định hình như ca kịch bài chòi thì tập sách hẳn không tránh khỏi những thiếu sót, nhất là tính lô gích, chặt chẽ cần có của tập giáo trình. Với nhiều tác giả khác nhau cùng tham gia chấp bút, tập sách cũng cần có một chủ biên để tạo tính thống nhất và dung lượng hợp lý của từng phần.
|