Đối với tất cả mọi người, tình yêu là điều gì thật thiêng liêng nhưng cũng hết sức giản dị. Có lẽ, hơn phân nửa bài thơ của nhân loại là những bài thơ tình, thơ viết về tình yêu với tất thảy những cung bậc, góc độ của trái tim yêu trong niềm khát khao thấu hiểu "thứ tình cảm có thể làm cho cả vũ trụ chuyển động" (Privil).
Nhưng tình yêu cũng như cuộc sống, luôn biết cách làm cho con người ngạc nhiên. Vả lại, mỗi tâm hồn con người là một "tiểu vũ trụ" (Eptusenco), nên có bấy nhiêu con người thì có bấy nhiêu cách yêu. Với N. Xtơrigiơcốp, tình yêu hồn nhiên, giản dị muôn đời như quy luật của tạo hóa:
Sông xuôi về tới biển
Cây vươn lên mặt trời,
Còn anh thì suốt đời,
Chỉ tim em mà đến.
Sông xuôi về tới biển
Sông xuôi về tới biển
Cây vươn lên mặt trời,
Còn anh thì suốt đời,
Chỉ tim em mà đến.
Anh không cần công danh
Cái giàu và cái dễ,
Chỉ cần em bên anh
Anh bên em - chỉ thế!
. N. Xtơrigiơcốp (Nga)
(Thái Bá Tân dịch) |
Thật khó có thể tìm được cách nói nào hay hơn cho tình yêu bằng việc đồng nhất nó với quy luật của đất trời, của vũ trụ. Sông xuôi về biển, cây vươn đến mặt trời, anh cũng vậy mà thôi, luôn hướng về trái tim em, về vô biên, về nguồn cội của sự sống để được gặp lại em trong chính mình và gặp lại chính mình trong em.
Câu thơ giản dị, giàu hình ảnh mà không có chút gì lên gân. Tình yêu của anh luôn mang hơi thở vĩnh cửu, cho dù nó có được gởi gắm trong chiều rộng của đại dương mênh mông, trong chiều cao vời vợi của bầu trời hay trong chiều dài của cuộc đời anh, chiều sâu của trái tim em… vẫn là những cảm xúc chân thành, đắm say suốt cả một đời người.
Bằng cái nhìn đối sánh giữa con người và tạo vật, nhà thơ đã nói được những điều cần nói với em. Nhưng Xtơrigiơcốp muốn đẩy tình yêu trong trái tim mình lên một trạng thái mới, quyết liệt hơn, tha thiết hơn:
Anh không cần công danh
Cái giàu và cái dễ,
Chỉ cần em bên anh
Anh bên em - chỉ thế.
Đối lập giữa hai thái độ: cần và không cần, khổ thơ như xẻ đôi ra. Cái không cần là những gì thật phù du, hư ảo, là "mồi công danh", "bả phú quý"; cái anh cần là một tình yêu đích thực, là mối giao cảm thiết tha nhất giữa trái tim anh và em. Đến đây, tình yêu hồn nhiên, giản dị trong khổ một đã khoác thêm tấm áo của niềm đắm say. Phải rồi, chỉ cần có được tình yêu, người ta có thể tự lập cho mình một vườn địa đàng ngay chốn trần gian. Và hướng về cái đẹp vĩnh cửu trong tình yêu để thanh lọc hồn mình sẽ mãi mãi là đặc ân của những người đang yêu, cho riêng những ai mắc phải "bùa yêu".
Một văn hào đã từng viết: "Lên đến đỉnh cao của sự vĩ đại, ta bắt gặp sự giản dị". "Sông xuôi về tới biển" là một bài thơ tình hay, không cầu kỳ mà vẫn thắm đượm tình cảm. Với bài thơ này, Xtơrigiơcốp đã nói được những điều tự trái tim mình.
. Lê Minh Kha |