Cuốn "Nhật ký hành trình xuyên châu Mỹ La tinh bằng xe gắn máy" của Che Guevara - người anh hùng của nhân dân Cu Ba và các nước châu Mỹ La tinh - vừa ra mắt bạn đọc Việt Nam.
Một sinh viên y khoa không chấp nhận sống đời chật chội, bó hẹp trong những khuôn khổ, lối mòn đã quyết định đi tìm chân giá trị cho chính mình và cho mọi người. Cùng một người bạn thân, anh ta quyết định rong ruổi qua nhiều quốc gia Mỹ La tinh trên chiếc mô tô La Poderosa II 500cc suốt chín tháng. Từ những gì chứng kiến từ thực tế, đã bùng lên trong anh ngọn lửa ước mơ và khát vọng muốn chinh phục và thay đổi thế giới xung quanh. Con người ấy, nay tên anh đã thành một huyền thoại, khiến cả thế giới nể phục: Che Guevara.
Người bạn đồng hành của Che là Alberto Gradano đã viết về lý do cuộc hành trình này: "Tôi muốn đi, không phải chỉ bằng con mắt của một người khách du lịch thích nhìn cảnh đẹp, tận hưởng những tiện nghi và những niềm hoan lạc phù phiếm, mà qua cái nhìn của một người bình thường, muốn khám phá vẻ đẹp thật sự của cuộc sống và những gì tiềm ẩn liên quan, về những con người sống ở đó, cũng như biết về những kẻ thù của châu Mỹ La tinh, những kẻ đã bóc lột và đưa con người đến cảnh bần cùng".
Những trải nghiệm, những cảm xúc ghi nhận từ cuộc hành trình này, được tái hiện qua những dòng nhật ký chân thành này, do Che viết năm 23 tuổi. Ở đây, ta tìm thấy, không chỉ là những cái mới lạ trong cuộc hành trình xuyên châu Mỹ La tinh với những biến cố, rủi ro; điều quan yếu hơn là cuốn sách đã khắc họa một cách đậm nét hình ảnh và tính cách của Che, một con người luôn suy tư, lúc nào cũng sẵn sàng hy sinh tất cả cho lý tưởng và day dứt khôn nguôi về thân phận con người, về hướng đi của mình.
Cũng từ cuộc hành trình này, "sự đơn độc đã tìm thấy tình người rộng mở, cái tôi đã tìm thấy chúng ta". Che ghi lại một câu chuyện về hai vợ chồng nọ, tê cóng vì lạnh, rúc vào nhau trong đêm sa mạc mà không có lấy một tấm chăn. Vì thế, đôi bạn đồng hành quyết định cho họ một cái chăn, Che và Alberto đắp chung một cái. "Đó là một trong những đêm lạnh nhất đời tôi, nhưng cũng là một đêm lòng tôi thắm đượm tình người với những kẻ xa lạ, mà ít ra đối với tôi, họ thật sự là những con người".
Từ những câu chuyện như vậy, ta phần nào hiểu thêm về những gì đã góp phần tạo nên con người Che sau này: "Tôi không biết sứ mệnh của mình là gì nhưng tôi biết rằng tôi sẽ luôn đi theo tiếng gọi của những con đường và đứng về phía những con người bị đối xử bất công… Tôi tìm cho mình cách nhìn mới và chuẩn bị khả năng dám đối đầu, sẵn sàng chiến đấu… và nhìn trước được một vùng trời tự do thiêng liêng, nơi đó khúc hát của những con người tự do âm vang cùng một sức sống và niềm tin mới".
Đọc Che giữa khi diễn đàn Sống đẹp đang được phát động trong tuổi trẻ cả nước còn như một dịp để ta nhìn lại tuổi trẻ của mình và cùng chia sẻ với nhau niềm tin như chính Che từng tin tưởng, rằng với ý chí và niềm tin, con người có thể làm thay đổi chính mình và cuộc sống xung quanh.
(*) "Nhật ký hành trình xuyên châu Mỹ La tinh bằng xe gắn máy" của Che Guevara; Nguyễn Văn Phước, Nguyễn Mạnh Thảo, Ngọc Hân biên dịch, First News và Nxb. Trẻ ấn hành. |