Hội nghị những người viết văn trẻ lần thứ VI (tháng 8-2001), tỉnh Bình Định có Nguyễn Thị Lệ Thu và Băng Ngân tham gia. Tuy nhiên, đến lần thứ VII này, trong số 50 cây bút trẻ tham gia hội nghị, theo danh sách ban đầu tỉnh Bình Định không có đại diện nào. Đến phút cuối, Đào Thị Quý Thanh mới được mời tham dự. Điều này cho thấy một sự thực là 5 năm vừa qua, trên văn đàn Bình Định tuy cũng có nổi thêm một số gương mặt trẻ nhưng vẫn chưa có những gương mặt thực sự nổi bật.
Hãy nhìn ra xa, trên bình diện chung của cả nước, chúng ta sẽ thấy, 5 năm trước, là giai đoạn nở rộ của các phong trào sáng tác. Tại bất cứ trường đại học nào cũng xuất hiện những nhóm bút sinh hoạt khá đều đặn, các ấn phẩm báo chí hàng tuần đều đăng tải các sáng tác trẻ. Nhưng hiện nay, phong trào "người người sáng tác" ấy dường như đang được cô đọng. Văn học trẻ đang dần có những tiếng nói riêng. Những Nguyễn Ngọc Tư, Nguyễn Ngọc Thuần, Vũ Đình Giang, Đỗ Bích Thúy... không những vẫn bền bỉ bên những trang văn mà quan trọng hơn, họ đã có những bước tiến so với chính mình và tạo nên những tiếng nói không lẫn vào nhau. Ngay những cây bút trẻ mới xuất hiện thời gian gần đây cũng đã có những nỗ lực lớn. Dù không ít xốc nổi, nhưng họ đã bước một cách mạnh mẽ đến với sự cách tân, mới mẻ. Một Phan Việt, một Hồng Hạnh, một Trần Quốc Toàn, Nguyễn Vĩnh Nguyên, Nguyễn Danh Lam... đã xuất hiện bên cạnh những cây bút trẻ của 5 năm trước. Đáng nói nữa, văn học trẻ cũng bắt đầu tìm lối đi riêng cho mình. Điển hình là Nguyễn Thế Hoàng Linh với Chuyện của thiên tài và Trần Thu Trang với Phải lấy người như anh... Họ viết để được chia sẻ, chia sẻ ngay từ những trang bản thảo với những người bạn ảo qua mạng internet, thay vì chỉ gửi đến các tòa báo hay nhà xuất bản như trước đây. Chưa thể nói họ thành công hay không, nhưng những lối đi riêng ấy là đáng ghi nhận.
Riêng với lực lượng sáng tác trẻ ở tỉnh Bình Định, 5 năm qua, nhất là thời gian một, hai năm trở lại đây, lại chính là giai đoạn nở rộ với những CLB, những nhóm sáng tác ở các trường đại học, trung cấp, trung học... Sự nở rộ đó, xét trên khía cạnh phong trào là điều đáng mừng. Nó cho thấy, văn chương vẫn là niềm đam mê không dứt của những thế hệ 8X, thậm chí 9X. Nhưng, bên cạnh cái bề nổi kia, vẫn chưa thấy một cây bút nào nổi lên trên bề mặt chung. Người ta có thể nói đến Đào Thị Quý Thanh, Nguyễn Thị Hồng, Nguyễn Thị Thúy Vân… nhưng những gương mặt ấy vẫn chưa có được một tiếng nói riêng của mình. Trong khi đó, đa phần những bài thơ, trang văn của các cây bút đang ngồi ghế nhà trường vẫn mới ở mức đèm đẹp, nhẹ nhàng. Đáng buồn nhất là không ít bài thơ của các bạn học sinh trung học phổ thông nhưng ngôn từ sử dụng chẳng hơn gì những ngôn từ đã có từ thời thơ Mới, thậm chí là rất "sáo". Một số cây bút có khá hơn những vẫn chưa thoát được sự "lành hiền, đằm thắm, chững chạc" mà có người từng xem đó là thế mạnh của các cây bút trẻ Bình Định. Với những cây bút trẻ của 5-10 năm trước vẫn chưa thấy có sự bứt phá nào đáng kể. Và con số trong khoảng 60 hội viên Chi hội Văn học thuộc Hội VHNT tỉnh thì tìm cho ra những cây bút dưới 40 tuổi chỉ đếm trên đầu ngón tay, còn cây bút dưới 35 tuổi thì còn khó hơn "sao buổi sớm". Điều này tưởng đã nói cho ta nhiều điều về thực lực của những cây bút trẻ hiện tại. Ngay như cây bút từng tham dự hội nghị những người viết văn trẻ lần trước là Nguyễn Thị Lệ Thu, thì năm nay cũng đã tròm trèm "tứ thập".
Tại một buổi tọa đàm về văn học trẻ, nói về những cây bút trẻ, có nhà văn khẳng định: "Tư duy của họ là tư duy thời Internet. Việc họ vãi lên trang viết những từ khó nghe, khó chấp nhận chỉ là những phản ứng nhất thời của tuổi trẻ". Đúng vậy, và chúng ta hiện đang cần nghe những từ, dẫu biết có thể là khó nghe ấy. Bởi hơn ai hết, chúng ta ý thức rằng một tài năng lớn, trước hết là một sự khiêu khích lớn. Tuy nhiên, sau 5 năm nhìn lại, thế mạnh của các cây bút trẻ tỉnh Bình Định vẫn vậy: "hiền lành, chững chạc"? Trong khi đó, chính những cây bút trong tỉnh thời gian qua bước đầu đã có những bứt phá lại không còn trong tầm "trẻ".
Hội nghị những người viết văn trẻ lần thứ VII liệu sẽ có cây bút trẻ nào của Bình Định góp mặt? Nếu những cây bút trẻ đã và sẽ xuất hiện không có sự bứt phá, không có sự tìm tòi mạnh mẽ hơn, thì văn trẻ Bình Định hẳn vẫn phải đợi "gió của mùa sau".
| 
