|
Mùi của ngày xưa (*) - đó là cái tên sách gọi về biết bao hoài niệm trong lòng người. Gần 70 bài tạp bút được tuyển chọn từ hàng trăm bài tạp bút trên Báo Tuổi Trẻ trong khoảng thời gian 1994 - 2005 đã được hội tụ và trở thành những nốt nhạc lắng sâu, những mảng ký ức không thể xoá nhoà trong mỗi cuộc đời.
Còn nhớ, có lần Giáo sư Trần Văn Khê đã nhận xét, cuộc sống càng hối hả, con người ta càng có xu hướng trở về với những tiết điệu chậm. Có thể lấy lời nhận xét rất tinh về âm nhạc ấy để nói về… tạp bút. Tạp bút giống như chỗ dừng chân trên con đường đời tấp nập, dừng chân để ngẫm, để nghĩ, để nhìn lại. Cái ngẫm, cái nghĩ ấy nhiều khi bắt nguồn từ một cảm xúc thoáng qua , từ một “sát na” bừng lóe như ánh sao băng ngang qua bầu trời, để rồi khi đã thấm chiều sâu của những suy tưởng, chiêm nghiệm, những khoảnh khắc ấy bỗng “ hoá thành thiên thu”, kết đọng lại trong những bài tạp bút đặc sắc.
Mùi của ngày xưa có được nhiều bài tạp bút như thế. Trăn trở về một mảnh đất cho nhành hồng giữa phố xá người đông (Đất cho một nhánh hồng), suy tưởng về khung cửa hẹp nhưng “thênh thang hơn những lối thênh thang ngoài cuộc đời” (Khung cửa hẹp), hay như một ngày bỗng nhận ra nghĩa tình của tiếng trống chầu ngày xưa cho đến chiếc “Rado ngày ấy”. Một vạt “Nắng vàng vạn thọ” hay Hoa lông chông trên cát”, một chiều “Nhớ cây” hay những lần “Cỏ cây thương nhớ”, chút tình yêu dành cho “Điện thoại” cho đến nỗi buồn thẳm sâu trong “ Một nơi nào cho tôi quên đi chiến tranh”…
Vậy đó, những khoảnh khắc của hoài niệm cứ nhẹ nhàng trở về đánh thức hồn người, hoài niệm không làm đổi thay thực tại nhưng nó giúp người ta nhận thức và sống tốt hơn với đời. Tôi rất tâm đắc lời nhận xét ở phần Lời tựa “ Ai có ký ức ngập tràn kỷ niệm để mà nhớ mà thương mà suy niệm, ấy là người … giàu có”.
Từ những vần thơ của Đoàn Phú Tứ hơn mấy mươi năm trước “Màu thời gian không xanh/ Màu thời gian tím ngát/ Hương thời gian không nồng/ Hương thời gian thanh thanh” (Màu thời gian), chúng ta như gặp lại cái thoáng dư hương nhẹ nhàng, thanh khiết ấy khi cầm trên tay Mùi của ngày xưa.
(*) Đọc Mùi của ngày xưa - Nhiều tác giả - NXB Trẻ - tháng 7/2006. Sách hiện có bán tại Nhà sách Quy Nhơn | 
