 |
|
Bìa tập sách "Nhìn lại 10 năm văn xuôi Bình Định". Ảnh: V.T |
Ai đó đã gọi: Bình Định lắm duyên với thi sĩ. Thì vâng. Nhưng đừng quên, đây cũng là mảnh đất từng sinh ra không ít nhà văn thứ thiệt. Chỉ kể sơ: những thiên bút ký, tùy bút của Xuân Diệu, Chế Lan Viên; truyện ngắn của Yến Lan, Phạm Hổ; rồi Cao Duy Thảo, Hoàng Lại Giang, Nguyễn Thành Long, Phạm Sông Hồng... đều gốc gác Bình Định. Và đây, trên tay ta, là Nhìn lại 10 năm văn xuôi Bình Định (Nhà xuất bản Thông tấn, Hà Nội, 2006) gần 700 trang in, với 46 truyện ngắn, 21 bút ký, tùy bút của 32 tác giả. Chỉ gói trong 10 năm từ 1995 đến 2005, mà được như thế, xét về số lượng, quả đáng mừng.
Điều đáng nói nhất: từ tập sách này, ta nhìn thấy một mảng trong đời sống văn học Bình Định đương đại mà lâu nay, có lẽ, hơi bị "lép" so với thơ, nên ít được để ý. Nhưng rồi, từ Trần Thị Huyền Trang, Lê Hoài Lương, Nguyễn Thanh Hiện, Nguyễn Văn Chương, Trần Quang Lộc, Nguyễn Mỹ Nữ, Nguyễn Thị Lệ Thu... cho tới các nhà thơ như Nguyễn Thanh Mừng, Mai Thìn... nay cũng xuất hiện trong tập sách này với những truyện ngắn, bút ký đặc sắc. Có thể, trong số những tên tuổi kể trên, có những người, phải đi tiếp một hành trình nữa, thậm chí là hành trình dài, thì mới có thể kết nên cái gọi là thành tựu, nhưng bản thân những tác giả đó, chí ít đã minh chứng cho triển vọng của một thể loại.
Tuy chưa có một tổng kết xem trong hành trình 10 năm 1995-2005 ấy, văn xuôi Bình Định đã xuất hiện thêm những gương mặt nào, đã có gương mặt nào thực sự vượt lên, đã định hình những hướng đi nào (một bài có tính tổng luận như thế, xét cho cùng, là cần thiết với một tập sách mang tiêu đề Nhìn lại 10 năm văn xuôi Bình Định), nhưng từ tập sách này, rồi nhìn lại Truyện và ký Bình Định (Hội Văn học - Nghệ thuật Bình Định xuất bản năm 1999) tuyển các tác phẩm từ năm 1975 đến năm 1999, tuy số tác giả cũng ngang ngửa (32 tác giả) nhưng chất văn xuôi đã khác. Bên cạnh đó, không ít truyện ngắn đã được tuyển chọn vào top ten truyện ngắn, các tuyển tập truyện ngắn hay được giải thưởng báo Văn nghệ.... Những điều này cho thấy, văn xuôi Bình Định đang có những hướng tìm tòi, những bước đi vững vàng, diện mạo văn xuôi ngày thêm chững chạc và dần mang dấu ấn của cá nhân sáng tạo.
Dẫu vậy, nhìn trên tổng thể chung, văn xuôi Bình Định vẫn ít thấy sự bứt phá. Vẫn là lối hành văn cổ điển, cấu trúc truyện không mới... vẫn là những yếu tố làm cho những tác phẩm này chưa nên được những dư âm mạnh trong bạn đọc.
Đón mừng sự ra đời của Nhìn lại 10 năm văn xuôi Bình Định cũng là để hy vọng, mười năm sau, văn xuôi Bình Định thực sự có những bứt phá trong cách viết (điều này vẫn còn ít thấy trong tập sách này), cũng như những gương mặt văn xuôi mới. Để Bình Định không chỉ là một đất thơ, mà còn là một miền văn.
| 
