Cảnh trong vở Tuồng "Dương Lục Sứ" của NH Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh, Đà Nẵng

Hội diễn sân khấu Tuồng – Dân ca kịch chuyên nghiệp toàn quốc diễn ra tại Nhà hát Trưng Vương TP Đà Nẵng từ ngày 8 đến 15.1.2010 do Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, Sở VHTTDL TP Đà Nẵng tổ chức.

Hội diễn có sự tham gia của 11 đơn vị với gần 700 diễn viên, nghệ sĩ đến từ 11 đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp trong cả nước với 13 vở diễn, gồm 6 vở Tuồng: Huyền Trân Công chúa, Vòng tay núi rừng, Dời đô, Hồn Việt, Sóng dậy Lê Triều, Đài thiêng; 7 vở Dân ca kịch: Tình đời mong manh, Đắng trong hạnh phúc, Thời con gái đã xa, Hồ Chí Minh-hồi ức màu đỏ, Góc khuất đời người, Một cây làm chẳng lên non, Chí sĩ Trần Cao Vân. Trong khuôn khổ Hội diễn, Cục Nghệ thuật biểu diễn sẽ chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức buổi tọa đàm với chủ đề Giáo sư Hoàng Châu Ký với nghệ thuật Tuồng Việt Nam.

Theo ông Nguyễn  Đăng Dương, Phó cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn: “Hội diễn lần này nhằm tổng kết, đánh giá chất lượng nghệ thuật, hiệu quả hoạt động trong 5 năm qua và xây dựng định hướng phát triển cho những năm tiếp theo đối với các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quốc. Đây là dịp để các đơn vị nghệ thuật, các nghệ sĩ gặp gỡ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm về công tác quản lý, chỉ đạo nghệ thuật đi đúng hướng; là cơ sở để các đơn vị nghệ thuật tập trung đầu tư xây dựng vở diễn mới đạt chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của nhân dân trong giai đoạn hiện nay. Hội diễn cũng là hoạt động trọng tâm của ngành nghệ thuật biểu diễn hướng tới kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội và các ngày lễ trọng đại của dân tộc”.

Ban tổ chức cũng cho biết, Hội diễn lần này sẽ không bán vé, ngoài số giấy mời phát hành cho đại biểu, mỗi suất diễn  BTC dành 200 vé để phát cho các khán giả yêu nghệ thuật truyền thống (vé phát trước mỗi suất diễn tại Nhà hát Trưng Vương). Yêu cầu các vở diễn tham gia Hội diễn có chủ đề, nội dung, tư tưởng rõ ràng, phản ánh sâu sắc lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của cha ông; đề cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong 2 cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc; ca ngợi những nhân tố tích cực, những thành tựu mà Đảng và nhân dân ta đạt được trong công cuộc đổi mới; lên án những tiêu cực đang tồn tại trong đời sống xã hội. Khuyến khích các tác phẩm có chủ đề, nội dung hướng đến kỷ niệm 1000 năm Thăng Long, hưởng ứng Cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; các tác phẩm có sự tìm tòi đổi mới, sáng tạo về phương pháp nghệ thuật, hình thức thể hiện; giữ được những  đặc trưng của từng loại hình nghệ thuật...

Trước khi bước đến Hội diễn, hầu hết các đơn vị tham dự đều có những sự chuẩn bị từ nhiều mặt, nhất là trước tình trạng khan hiếm kịch bản hay. Nhà hát Tuồng Đào Tấn cho hay, chỉ nhận được 10 kịch bản để xét chọn. Kết quả kịch bản Hồn Việt (tác giả: NSND Lê Tiến Thọ) đã được chọn để Nhà hát Tuồng Đào Tấn dàn dựng vở. Nội dung Hồn Việt xoay quanh cuộc đời của hoàng tử Lý Long Tường (con vua Lý Anh Tông) là đề tài “lạ” chưa được khai thác trên sân khấu. Theo đạo diễn, NSƯT Hoàng Ngọc Đình, Giám đốc NHTĐT: “Hồn Việt có nội dung hay và chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa, là sự thử thách và kích thích cho năng lực sáng tạo nghệ thuật của tập thể diễn viên, nghệ sĩ chúng tôi...”.

Đạo diễn, NSƯT Hoài Huệ, Phó trưởng Đoàn Ca kịch Bài chòi Bình Định cho biết: “Bên cạnh việc đáp ứng chủ đề, vở diễn tham gia Hội diễn toàn quốc đòi hỏi phải có chất liệu nghệ thuật và tư duy mới, thể hiện được bước phát triển của một đơn vị nghệ thuật. Qua thẩm định, chúng tôi rất lo lắng khi chỉ có vài kịch bản đáp ứng được phần nào yêu cầu...”.

Nhà hát Tuồng Việt Nam khai mạc Hội diễn vào đêm ngày 8.1 với vở diễn Huyền Trân Công chúa. Dù vậy, bày tỏ nỗi  băn khoăn về  việc lựa chọn kịch bản phù hợp để tham gia,  NSND Hoàng Khiềm - Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam cũng cho biết: “Cái lo nhất hiện nay vẫn là vấn đề kịch bản và người viết kịch bản cho sân khấu Tuồng. Đây là việc không của riêng cá nhân nào mà rất cần có sự giúp đỡ chung tay của Nhà nước với các cơ chế khuyến khích để thu hút người viết kịch bản. Đồng thời, những người làm công tác quản lý văn hoá phải có hướng để đào bản người viết kịch bản sân khấu. Việc đào tạo diễn viên Tuồng lâu nay vẫn được thực hiện đều, còn đào tạo người viết kịch bản cho Tuồng lại quá ít. Hiện đội ngũ các tác giả viết kịch bản cho Tuồng rất hiếm. Muốn có được một vở diễn, khâu đầu tiên phải là kịch bản và người đầu tiên phải nhắc tới chính là tác giả kịch bản, không có tác giả kịch bản thì đừng nghĩ đến chuyện dựng vở. Theo tôi, muốn có được đội ngũ tác giả viết kịch bản sân khấu Tuồng, Nhà nước cần có sự đầu tư đào tạo. Đầu tiên là đi tìm, đi tuyển những người có khả năng sáng tạo về văn hóa nghệ thuật, có những chính sách khuyến khích họ và cho họ một khoảng thời gian gắn bó với Tuồng, sau đó gửi đi đào tạo ở nước ngoài một vài năm và trở về nước công tác, mới có hi vọng có những tác phẩm xứng đáng với sự đầu tư đào tạo của Nhà nước, góp phần gìn giữ và phát huy những giá trị tinh túy của nghệ thuật Tuồng”.

NSND Trần Đình Sanh, Giám đốc Nhà hát Tuồng Nguyễn Hiển Dĩnh TP Đà Nẵng cũng khẳng định : “Không thể nói khán giả đang quay lưng lại sân khấu, nhưng vấn đề là làm sao có vở hay? Tại Đà Nẵng, khán giả đến với Tuồng không chỉ có những người cao tuổi, mà còn các em sinh viên, học sinh cũng rất quan tâm, nhất là sau khi triển khai chương trình Sân khấu học đường thành công”.

. Theo Van Hoa Online