Lũ đi qua, phù sa ở lại, nước bàu làng hết đục lại trong. Rồi một tuần sau, mầm lá bông súng nhô hồng mặt nước.
Bông súng bàu làng có từ lâu lắm. Rễ củ cắm sâu, bám chặt đáy bùn. Mùa lũ, hoa lá ngủ yên, củ bông nhoài mình chắt chiu nguồn sống. Lũ qua, mầm lá cựa mình, lay khẽ, vươn vòi ngoi lên mặt nước mở mắt chào bình minh. Và hành trình sinh sôi mới lại bắt đầu.
Bông súng sống ở nước trong, không chịu xô bồ, vợn đục. Lá tròn to như chiếc quạt tay, là là mặt nước; là nơi rong chơi của chẫu chàng. Đứng xa nhìn, lá có màu xanh lục, mỏng tựa chấm dầu loang. Đêm, lá ngửa mặt hứng sương kết thành khối ngọc long lanh tỏa hơi ươm giấc nụ hồng để ngày hoa khai, nhị vàng rực sắc. Cọng lá, cọng hoa bông súng bọng giòn nhưng bền bỉ, thủy chung vô cùng. Bao phen mưa dập sóng dồi luôn nương giữ, cùng nhau vượt qua nước ròng, nước lớn.
Bàu làng quê tôi có hoa súng trắng là nàng tiên mặt nước. Cánh hoa mỏng mảnh, thon nhọn, xếp nhiều tầng xen kẽ. Khi chưa nở hoặc vào đêm, hoa khoác áo hai màu hồng, tím xinh xinh. Áo hoa bốn cánh dịu dàng, duyên dáng như chiếc áo tứ thân. Hoa súng không hương nhưng sắc nước nghiêng bàu. Ngày, hoa mở áo soi gương, điểm trang, khoe sắc. Đêm, khép mình nghe mặt nước đồng ca. Hoa đẹp rực rỡ và quyến rũ lạ thường. Nhị hoa màu vàng, phấn hồng lóng lánh. Cánh hoa trắng muốt thấm ánh mặt trời nõn nà.
Bông súng mọc thành đám giữa vùng nước trống. Mùa sinh trưởng, bông đẻ nhiều con, lớn nhanh theo nước, cùng chung tay giữ lũy, xây thành. Mùa bông súng nở, bàu làng bừng thức. Hoa giăng đầu ghềnh, chen dài cuối bãi. Hoa reo theo gió, in bóng mặt bàu… Lũ chuồn chuồn lác đỏ, xanh rời những trảng lác già, đua nhau về miền hoa súng. Lũ ong bầu từ các thảm rong đuôi chồn vàng hoa cũng vội vàng kéo về. Đàn bướm bảy màu sặc sỡ áo hoa cũng nhẹ nhàng rời đám lục bình, rập rờn về bàu hoa súng.
Nhìn xuyên mặt nước, vùng bông súng mọc là hào thành kiên cố. Những cọng lá, hoa nhùng nhằng, chạy dài đến mất hút là vùng trú ngụ an toàn cho cá, ốc, cua, lươn. Đứng ở đài lác cao ngất, lũ chim trích mồng cao phát hiện thủy phận tiên nữ lao xao, chúng kêu quác quác. Thế là, lũ le le, vịt nước, cò rằn, bói cá lục đục theo trích về miền hoa. Ông cò lọ nồi già quéo bì bõm lội theo sau… Mùa hoa súng vui nhộn.
Bông súng - bàu - làng quê tôi thân quen lắm! Bàu nuôi giữ bông hoa như giữ chính mình. Dân làng biết bám bàu giữ lấy quê hương. Bữa ăn người làng tôi tự bao đời đã luôn có món ăn từ bông súng. Cọng súng luộc chấm mắm nêm là món ăn thường ngày. Cọng súng bóp gỏi thơm giòn nhâm nhi với vài ly Bàu Đá là món khoái khẩu của nhiều lão nông. Cọng, hoa súng nấu canh cá bàu thơm phức, ngọt cả miệng môi là món ăn đãi khách. Củ bông súng luộc cũng là món ngon khó quên. Củ cái deo dẻo, củ dáu bùi bùi, ăn vào nghe thơm ngậy hương quê.
Mẹ làm đồng về thường quảy theo khoanh bông súng. Lúc tôi còn nhỏ, chị hay nhặt hoa, nấu bữa cơm nghèo. Tôi chọn một cọng dài có hoa đẹp, bẻ khúc, tước đôi, kéo thành sợi dây chuyền tròng vào cổ chị và bảo: “Giống tiên sa mặt nước!”. Chị mỉm cười, đôi má đỏ hây hây.
| 
