Một tin vui khi bài chòi dân gian Bình Định được Nhà xuất bản (NXB) Âm nhạc làm DVD và giới thiệu tại các tỉnh, thành phố trong cả nước và sang Pháp, Lào. PV Báo Bình Định đã có cuộc trò chuyện với ông Nguyễn Văn Quế, Chủ nhiệm chương trình DVD “Nghệ thuật Bài chòi dân gian Bình Định”.
 |
|
Hội đánh bài chòi dân gian Bình Định được thu hình trực tiếp trong DVD.
|
* Khu vực Nam Trung bộ có nhiều địa phương đang nuôi dưỡng nghệ thuật bài chòi, vậy điều gì kéo NXB Âm nhạc về Bình Định thực hiện DVD này, thưa ông?
- Bài chòi là di sản nghệ thuật truyền thống đặc sắc của cả khu vực Nam Trung bộ, bởi vậy khi xây dựng kế hoạch để thực hiện một DVD về bài chòi, chúng tôi đã phân vân giữa việc giới thiệu chung cả khu vực, hay chỉ chọn một địa phương điển hình. Được Giáo sư Hoàng Chương, Tổng giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy Văn hóa dân tộc Việt Nam, tư vấn; cộng thêm 3 lần trực tiếp đi điền dã tại Bình Định, chúng tôi thực sự ấn tượng về mảnh đất này và quan trọng nhất là đã tìm thấy đầy đủ những yếu tố mà NXB Âm nhạc đang cần để thực hiện tốt nhất DVD. Bình Định là địa phương duy nhất cho tới thời điểm hiện tại phục dựng thành công Hội đánh bài chòi dân gian và đã phổ biến ra toàn tỉnh. Bình Định vẫn còn nhiều nghệ nhân hát bài chòi hay và còn những tài năng nghệ thuật bài chòi được nuôi dưỡng, trưởng thành theo những gánh hát gia đình. Bình Định còn có Đoàn Ca kịch Bài chòi rất uy tín. Đó là lý do để chúng tôi quyết định chọn Bình Định để giới thiệu như một địa phương điển hình của nghệ thuật bài chòi.
* Một chút chia sẻ của ông về quá trình thực hiện DVD này tại Bình Định?
- Ê kíp thực hiện DVD hướng đến sự hấp dẫn, dễ nhớ, dễ tiếp cận, nhưng tất cả phải nằm trong tổng thể là sự phát triển và các hình thức đặc trưng của nghệ thuật bài chòi. Chúng tôi đã tính toán rất kỹ để giới thiệu đầy đủ một loại hình nghệ thuật có chiều dài hàng trăm năm hình thành và phát triển chỉ trong thời lượng nhất định của một DVD. DVD này được thực hiện theo hướng album âm nhạc dân tộc học thế giới, vừa đảm bảo tính chân thực, vừa cố gắng đạt chất lượng âm thanh tốt nhất. Ngoài ra, còn có một phần giới thiệu ngắn gọn bằng tiếng Anh dành cho những bạn bè quốc tế yêu và muốn khám phá nghệ thuật truyền thống Việt Nam. Để có âm thanh, hình ảnh rõ, đẹp nhất, chúng tôi đã sử dụng tới 5 máy quay và mang từ Hà Nội vào một dàn thu âm hiện đại. Quá trình lưu lại Bình Định thực hiện DVD, ê kíp làm phim rất ấn tượng với sự chuyên nghiệp của các nghệ sĩ Đoàn Ca kịch bài chòi Bình Định, đã giúp chúng tôi giải tỏa lo lắng khi thu trực tiếp trên sân khấu trích đoạn màn tiễn đưa trong vở Thoại Khanh - Châu Tuấn.
Rõ ràng, thời lượng của một DVD không đủ để giới thiệu nhiều, nhưng hình ảnh tượng đài vua Quang Trung hùng dũng uy nghi, Quy Nhơn xinh đẹp, hiền hòa đã được đưa vào phần mở đầu, hoặc xen lồng trong các tiết mục. Khâu chọn cảnh cho các tiết mục cũng đã được thực hiện hết sức công phu.
 |
|
DVD “Nghệ thuật Bài chòi dân gian Bình Định” đã được gửi tặng toàn bộ các tỉnh, thành trong nước, sang Pháp và Lào.
|
* Bộ VH-TT&DL đang gấp rút hoàn thành hồ sơ để UNESCO công nhận bài chòi là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Việc ra một DVD về bài chòi dân gian Bình Định vào thời điểm này có ý nghĩa và tác động như thế nào, thưa ông?
- Xuất bản DVD trong thời điểm này góp phần khẳng định sự đặc sắc của bài chòi - một di sản văn hóa phi vật thể quý giá của dân tộc và là một kênh quảng bá hữu hiệu bài chòi tới đông đảo người xem trong và ngoài nước. Nó còn giúp người xem tiếp cận một cách khái quát và đặc trưng nhất loại hình nghệ thuật này. Hiện nay, chúng tôi đã gửi tặng DVD cho tất cả các tỉnh, thành trong nước, từ thư viện tới các Sở VH-TT&DL, đài truyền hình, trường đại học về khoa học xã hội; đồng thời đưa sang cả nước Pháp và Lào.
NXB Âm nhạc đã thực hiện nhiều DVD về các loại hình nghệ thuật ở miền Nam và miền Trung như Đờn ca tài tử Nam bộ, Âm nhạc và múa Chăm, Nhã nhạc cung đình Huế... Riêng với Bình Định, ngoài bài chòi còn có nghệ thuật tuồng, chèo bả trạo, nhạc võ Tây Sơn… cũng rất đặc trưng mà chúng tôi muốn khám phá, quảng bá.
* Xin cảm ơn ông!
| 
