Trên địa bàn huyện Tuy Phước hiện có 11 di tích đã được xếp hạng, trong đó, 4 di tích cấp quốc gia và 7 di tích cấp tỉnh. Các di tích lịch sử - văn hóa này không thể phát huy được giá trị nếu chưa được đầu tư tôn tạo, nâng cấp.
Ông Võ Tuấn Khanh, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Tuy Phước, cho biết: “Những năm qua, chúng tôi đã phối hợp với Ban Quản lí di tích tỉnh, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh và các phòng nghiệp vụ của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch khảo sát thực tế để tham mưu cấp thẩm quyền có đề xuất tôn tạo nhằm phát huy giá trị các di tích trên địa bàn huyện”.
 |
|
Khuôn viên di tích chùa Bà (xã Phước Quang) sẽ được mở rộng. |
Lê Công Miễn (1740-1800) là người tài đức, có nhiều đóng góp trong triều đại Tây Sơn. Mộ ông Lê Công Miễn được UBND tỉnh xếp hạng di tích vào năm 2000. Tuy nhiên, hiện đường vào di tích chỉ là đường dân sinh nhỏ hẹp, có đoạn phải đi băng qua ruộng, gây khó khăn cho việc thăm quan và phát huy giá trị di tích. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thống nhất với UBND huyện Tuy Phước trình UBND tỉnh xem xét mở rộng và nâng cấp 837 m đường dân sinh và đặt 6 cống qua đường, làm mới 215m đường dân sinh đoạn nối từ đường dân sinh vào mộ và sân trước lăng mộ.
Di tích Thảm sát Nho Lâm được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1991. Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã đầu tư kinh phí xây dựng đài tưởng niệm trước trụ sở UBND xã Phước Hưng. Đến nay, tượng đài đã xuống cấp. Am Xác Luyến (thôn Nho Lâm, xã Phước Hưng) - nơi xảy ra vụ thảm sát - chỉ mới đặt bia xếp hạng, ngoài ra, chưa có công trình ghi nhận chứng tích vụ thảm sát, nên rất khó khăn cho việc phát huy giá trị di tích. Tháng 11.2011, UBND huyện Tuy Phước đã có tờ trình UBND tỉnh về việc xây dựng Khu di tích lịch sử văn hóa Thảm sát Nho Lâm tại địa điểm am Xác Luyến với diện tích 3.300 m2, trong đó diện tích mở rộng là 1.000 m2. Công trình gồm nhiều hạng mục như làm 170 m đường bê tông vào Khu di tích, đặt bia xếp hạng mới, xây dựng nhà bia tưởng niệm, sân hành lễ, tường rào, cổng ngõ, bãi để xe… với tổng kinh phí dự kiến 1,8 tỉ đồng.
Di tích vụ thảm sát Vinh Quang (xã Phước Sơn) được UBND tỉnh xếp hạng năm 2006. Hiện di tích chưa xây dựng được nhà bia tưởng niệm vì các địa điểm xảy ra vụ thảm sát đều không có diện tích đất rộng để xây nhà bia. Để ghi lại chứng tích vụ thảm sát, tạo thuận lợi cho nhân dân viếng thăm, tưởng niệm những nạn nhân bị sát hại trong vụ thảm sát, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thống nhất với đề nghị của UBND huyện Tuy Phước báo cáo UBND tỉnh xem xét xây dựng nhà bia tưởng niệm tại khu đất diện tích 7.353 m2 liền kề phía Bắc trụ sở thôn Vinh Quang 2. Kinh phí thiết kế mô hình nhà bia, xây dựng do tỉnh hỗ trợ.
Bên cạnh đó, cuối năm 2011, UBND tỉnh cũng đã có ý kiến chấp thuận mở rộng khuôn viên di tích chùa Bà (xã Phước Quang) với diện tích 2.958 m2, nguồn kinh phí thực hiện từ nguồn xã hội hóa. Một số di tích khác ở Tuy Phước như tháp Bánh Ít, tháp Bình Lâm, mộ Đào Tấn, Nhà lưu niệm Xuân Diệu… đã và đang được nghiên cứu để tiến hành trùng tu, tôn tạo.
Từ sự quan tâm đề xuất đầu tư tích cực, hy vọng các di tích văn hóa - lịch sử ở huyện Tuy Phước sẽ được bảo tồn và phát huy giá trị tốt hơn trong tương lai.
| 
