Lễ hội Đền Hùng tại Khu di tích Đền Hùng, tỉnh  Phú Thọ.

Cách đây hơn 15 năm, lần đầu tiên, tôi được dự Lễ giỗ Tổ Hùng Vương tại Đền thờ Vua Hùng ở Thảo Cầm Viên, thuộc Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, TP Hồ Chí Minh. Lần ấy, tôi đi giỗ Tổ với một cảm thức rất sinh viên: được biết thế nào là một Lễ giỗ Tổ và được vào Thảo Cầm Viên mà không phải mua vé. Nhưng rồi, không khí lễ hội với những nghi thức trang nghiêm, mùi trầm hương, nhang khói cùng hội trò chơi dân gian như múa sạp, ô ăn quan, bịt mắt đập niêu, biểu diễn lân sư rồng... đã tạo nên trong tôi một cảm giác khó tả, vừa vui, vừa thành kính, thay thế cho suy nghĩ vô tư ban đầu. Để rồi, suốt thời gian là sinh viên, năm nào tôi cũng đi giỗ Tổ. Và đến giờ, nhóm bạn chúng tôi ngày ấy, những ai còn ở lại TP Hồ Chí Minh, năm nào đến mùng 10 tháng 3 cũng đi dự Lễ giỗ Tổ Hùng Vương ở Thảo Cầm Viên.

Thường trong mỗi gia đình, ngày giỗ ông bà là dịp quan trọng để con cháu quây quần, trước là tưởng nhớ tổ tiên, sau là hàn huyên, thắt chặt tình ruột thịt họ hàng. Thì giỗ Tổ cũng vậy. Bác Hồ kính yêu đã từng căn dặn chúng ta: “Các vua Hùng đã có công dựng nước. Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Để có được một nước Việt Nam độc lập hôm nay, công lao to lớn đầu tiên là công dựng nước của các vua Hùng. “Dù ai đi ngược về xuôi/ Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng Ba”, tự câu ca dao ấy đã nói lên tất cả lòng trân trọng và sự biết ơn tổ tiên của người Việt Nam từ xưa đến nay.

Yêu tổ tiên mình, biết ơn những người mở cõi, dựng nước, cũng là để thấy mình phải có trách nhiệm hơn với đất nước hôm nay. Trách nhiệm ấy là sự đoàn kết, gắn bó, gìn giữ nghĩa đồng bào - nghĩa của những người con được cùng sinh ra từ bọc trứng của mẹ Âu Cơ ngàn ngàn năm trước, để ra sức đóng góp công sức, trí tuệ cùng nhau xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh. Nhưng giữ nước cũng còn có nghĩa là phải xây dựng đất nước trong sạch, vững mạnh. Ngẫu nhiên, nhưng lại vô cùng ý nghĩa, trùng với Lễ giỗ Tổ Hùng Vương năm nay cũng là thời điểm các tỉnh, thành trong cả nước đang tổ chức phổ biến quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, mà cốt lõi là sửa chữa các khuyết điểm, yếu kém đã trở thành vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng.

Giỗ Tổ và nghĩ về Quốc tổ là dịp để những con dân đất Việt thêm thấu hiểu sâu sắc giá trị của độc lập, tự do và khắc ghi vào tâm khảm những hy sinh to lớn của ông cha đã dựng nước, bảo vệ và xây dựng đất nước.

* NGUYÊN SƯƠNG