Nghệ sĩ Đặng Xuân Hải, họa sĩ Nguyễn Gia Trí, nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn (từ trái qua)

Chiều 15.5, Bộ VHTTDL công bố danh sách Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật và danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ ưu tú. Vì bị khiếu nại, 3 tác giả bị dừng xét giải.

Cứ có đơn là dừng

So với danh sách các công trình, cụm công trình đề nghị xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải Nhà nước và danh sách các nghệ sĩ được đề nghị xét danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ ưu tú được công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng vào ngày 3.4, danh sách chính thức mà Bộ VHTTDL công bố chiều 15.5 có 3 tác giả vắng mặt.

Đó là cụm tác phẩm của họa sĩ Nguyễn Gia Trí được đề nghị xét Giải thưởng Hồ Chí Minh, đạo diễn Đặng Xuân Hải được đề nghị công nhận danh hiệu NSND và nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn được đề nghị xét Giải thưởng Nhà nước.

Ông Nguyễn Hải Anh- Vụ trưởng Vụ Thi đua khen thưởng cho biết: “Theo quy định của Luật Thi đua khen thưởng, trong vòng 10 ngày sau khi công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng, bất cứ công trình nào, nghệ sĩ nào có đơn khiếu nại sẽ bị dừng xét giải để trả hồ sơ cho các Hội đồng chuyên ngành thẩm tra, xác minh lại.

Trường hợp của họa sĩ Nguyễn Gia Trí vì khiếu nại có liên quan đến nhân thân; trường hợp của nghệ sĩ Đặng Xuân Hải vì có đơn của 2 người cho rằng hồ sơ kê khai thiếu trung thực, chúng tôi chuyển về Cục Điện ảnh. Còn trường hợp nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn, có đơn khiếu nại rằng cụm công trình của ông chưa xứng đáng Giải thưởng Nhà nước”.

Có mặt tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Lê Khánh Hải cung cấp thông tin cho các nhà báo đang rất quan tâm đến 3 trường hợp này:

“Sau khi thẩm tra xác minh lại, thường trực Hội đồng cấp nhà nước đã có báo cáo lên Hội đồng xét giải thưởng và danh hiệu cấp Nhà nước là đã nhận được phản hồi từ Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Cục Điện ảnh, UBND tỉnh Bình Định kết luận 3 trường hợp tác giả, nghệ sĩ bị khiếu nại nói trên hoàn toàn không có vi phạm gì, rất xứng đáng với giải thưởng và danh hiệu được đề nghị. Tuy nhiên, họ sẽ không được trao giải trong đợt 19.5 tới đây vì chúng tôi vẫn đang chờ kết luận cuối cùng của Chủ tịch nước về vấn đề này. Hy vọng vào ngày 27.5, khi Bộ VHTTDL tổ chức buổi lễ trao giải cho các 117 cụm công trình Giải thưởng Nhà nước và 107 danh hiệu NSƯT của các nhà hát trực thuộc Bộ, sẽ có tin vui cho 3 tác giả nói trên”.

Việc bị dừng xét giải thưởng và danh hiệu của 3 tác giả, nghệ sĩ này là một điều rất đáng tiếc của giải thưởng năm nay, đặc biệt là trường hợp của ông “vua sơn mài” Nguyễn Gia Trí đã nhỡ “chuyến tàu vinh danh” vào ngày 19.5 tới đây.

Sẽ phải thay đổi

Có thể nói đợt xét giải thưởng danh hiệu lần này là một lần xét kéo dài kỷ lục với rất nhiều khiếu kiện, lùm xùm, bức xúc của giới nghệ sĩ, khiến việc trao danh hiệu phải lùi từ 2.9.2011 đến 19.5.2012. Chuyện khiếu kiện là một nhẽ, nhưng xét tặng danh hiệu theo kiểu “đếm số huy chương, đo ngày biên chế” đã khiến nhiều nghệ sĩ chán ngán, bất bình.

Tại cuộc họp báo, rất nhiều phóng viên tỏ ý băn khoăn và cho rằng tiêu chí xét giải, quy trình xét giải sau nhiều năm đã bộc lộ khá nhiều những nhược điểm và tỏ ra lỗi thời, gây bức xúc nhiều cho nghệ sĩ cũng như dư luận, vì vậy Bộ VHTTDL - đơn vị trực tiếp soạn thảo Thông tư 03 và 06 quy định về việc xét tặng giải thưởng và phong tặng danh hiệu không thể không có những cải tiến.

Ông Lê Khánh Hải cho biết: “Hai thông tư đó tới đây sẽ được thay bằng Nghị định 42 với các quy định chặt chẽ hơn, nhất là rõ hơn về phần xét đặc cách. Tuy nhiên, nghị định mới này sẽ không hạ thấp tiêu chí và vinh dự của danh hiệu trong quá trình xét giải”.

Sáng 19.5 tại Nhà hát Lớn Hà Nội sẽ diễn ra lễ trao Giải thưởng Hồ Chí Minh cho 12 công trình và cụm công trình cùng danh hiệu NSND cho 73 nghệ sĩ. Các lễ trao Giải thưởng Nhà nước và danh hiệu NSƯT sẽ được tổ chức thành nhiều đợt sau đó.

. Theo danviet.vn, TTO