Từ nhiều ngày qua, các đoàn tuồng không chuyên trong tỉnh đang chuẩn bị cho Tết- mùa lưu diễn bận rộn nhất trong năm- với việc tất bật tìm điểm diễn, lo cho đủ diễn viên, đầu tư mua sắm trang phục, đạo cụ để các “nghệ sĩ chân đất” có thể cháy hết mình, phục vụ người mộ tuồng khắp nơi.
Chạy đua kiếm điểm diễn
Trong những ngày Tết, nhu cầu thưởng thức tuồng ngay tại các địa phương khá nhiều. Hiện, trên địa bàn tỉnh ta có hơn 10 đoàn tuồng không chuyên, nên mỗi đoàn đều phải cố gắng chạy đua tìm kiếm hợp đồng biểu diễn.
Những đoàn tuồng không chuyên đã gầy dựng được danh tiếng sau nhiều năm hoạt động như Trần Quang Diệu, An Nhơn 2, Ánh Dương… hiện khá “đắt sô” lưu diễn trong những ngày xuân. Ông Nguyễn Ngọc Bạn, Trưởng Đoàn tuồng Trần Quang Diệu, cho biết: “Tùy vào chất lượng diễn viên và những mối quan hệ ở những điểm diễn quen thuộc đã phục vụ mà mỗi đoàn tuồng có được điểm diễn nhiều hay ít. Cách đây cả tháng, tôi đã liên hệ với nhiều nơi để ký hợp đồng biểu diễn, và cũng có khách tự tìm đến mình đề nghị Đoàn đến biểu diễn. Trong kế hoạch Tết này, chúng tôi có lịch diễn liên tục từ mùng 4 cho đến hết tháng Giêng, phục vụ người dân ở An Nhơn, Phù Cát, Hoài Nhơn, Tây Sơn”.
 |
|
Vợ chồng nghệ nhân Nguyễn Ngọc Bạn đã tự làm các loại mũ mới cho nhân vật tuồng phục vụ lưu diễn trong dịp Tết này. |
Sau 8 năm hoạt động, việc tìm kiếm hợp đồng biểu diễn của đoàn tuồng Nhơn Hưng cũng nhẹ nhàng hơn, dù số hợp đồng tại các điểm diễn quen thuộc ít nhiều bị ảnh hưởng do khó khăn chung. Ngoài chương trình biểu diễn mừng xuân tại Nhà Văn hóa thị xã An Nhơn vào tối mùng 1 và mùng 2 Tết, năm nay, đoàn tuồng Nhơn Hưng vẫn tiếp tục duy trì biểu diễn tại Đề Gi (Phù Cát), Nhơn An (An Nhơn), Phước Hưng (Tuy Phước) và thị xã An Khê (tỉnh Gia Lai).
Trong khi đó, Đoàn tuồng Ngô Mây “non trẻ nhất” nên việc tìm kiếm hợp đồng biểu diễn rất khó khăn. Trưởng đoàn tuồng Ngô Mây- bà Hoàng Kiều- phải rong ruổi khắp những nơi thường tổ chức hát tuồng vào dịp xuân để “xin” hợp đồng. “Phần lớn các địa phương đều từ chối vì mình là đoàn mới, chưa có thương hiệu nên chưa được bà con tin tưởng, ủng hộ. Song, cũng có địa phương đã tạo điều kiện cho đoàn biểu diễn như Nhơn Lý (Quy Nhơn), Xuân Thạnh (Mỹ An, Phù Mỹ)… Trung tâm VH-TT-TT huyện Phù Cát cũng bố trí lịch diễn cho đoàn vào tối mùng 2, mùng 3 Tết tại thị trấn Ngô Mây”, bà Hoàng Kiều tâm sự.
Lo thiếu diễn viên
Để chuẩn bị cho vở diễn của đoàn mình được tươm tất hơn trong đầu năm mới, các đoàn tuồng không chuyên đều dành kinh phí đầu tư mua mới, hoặc sửa lại đạo cụ, phục trang. Từ tháng 9 âm lịch, tranh thủ lúc nông nhàn, vợ chồng nghệ nhân Minh Lưỡng - Lệ Hoa, Trưởng đoàn tuồng Nhơn Hưng, đã tất bật sửa sang, làm mới đạo cụ, giặt giũ phục trang biểu diễn để chuẩn bị cho mùa bận rộn nhất trong năm. Bên chiếc máy may vẫn liên tục phát ra những tiếng cạch cạch trong lúc trò chuyện, bà Lệ Hoa cho biết: “Mọi năm, việc chỉnh sửa, may mới phục trang cho đoàn được giao cho các thợ may gần nhà. Năm nay, tôi sắm hẳn một chiếc máy may để tự lo trang phục”.
“Mùa vàng” lưu diễn những ngày xuân cũng là “mùa lo” đối với các trưởng đoàn. Không chỉ lo giữ các điểm biểu diễn cũ, tìm thêm hợp đồng mới, họ còn canh cánh chuyện có thể mất diễn viên. Ông Nguyễn Ngọc Bạn chia sẻ: “Hiện, đoàn có lực lượng ổn định với khoảng 20 diễn viên, nhạc công để chuẩn bị lưu diễn những ngày xuân. Tất nhiên, để giữ được họ, ngoài sự quan tâm bằng vở diễn, vai diễn, đất diễn, còn là tình nghĩa…”.
Hiện tại, lực lượng diễn viên thường xuyên biểu diễn của các đoàn tuồng không chuyên chỉ độ 50-60 người và rất ít được bổ sung gương mặt mới. Vì vậy, vào mùa lưu diễn tết, không hiếm chuyện ông bầu của đoàn này “mua chuộc” diễn viên đoàn khác để bổ sung lực lượng, khiến đoàn bị “rút ruột” không có đủ diễn viên cho vở diễn theo yêu cầu. Bà Lê Thị Oanh (nghệ danh Kiều Oanh), Trưởng Đoàn tuồng An Nhơn 2, bức xúc: “Vợ chồng tôi là diễn viên nòng cốt của đoàn, thêm sự gắn bó của các anh chị em diễn viên khác, đã luôn cố gắng xây dựng vở diễn phục vụ tốt khán giả. Vậy mà, có những đoàn lập ra thiếu hụt nhiều diễn viên, dẫn đến tình trạng tiêu cực… ảnh hưởng xấu đến hình ảnh các đoàn tuồng không chuyên”.
| 
