Quản lý kinh doanh tên miền: Vẫn còn “lỗ hổng”
Theo Báo cáo tài nguyên Internet 2014 do Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC) thuộc Bộ TT&TT vừa công bố, tỉ lệ tăng trưởng tên miền “.vn” đạt 12,3% (năm 2014: 297.235 tên miền; năm 2013 là 263.980 tên miền; năm 2012 là 229.120 tên miền). Phân tích số lượng tên miền “.vn” đăng ký mới, gia hạn, thu hồi, trong 3 năm (2012-2014) của VNNIC cho thấy, số lượng tên miền đăng ký mới liên tục tăng và số lượng tên miền gia hạn tăng đều.
Tên miền như “thương hiệu” doanh nghiệp
Tại Bình Định, hiện có nhiều đại lý mua - bán tên miền, nhưng theo thông tin của VNNIC chỉ có 2 đơn vị kinh doanh đăng ký tên miền quốc tế là Trung tâm Điện toán - Truyền số liệu khu vực 3 và Công ty TNHH Điện tử - Tin học Việt Khánh (TP Quy Nhơn). Chính thức bước vào lĩnh vực mua bán tên miền từ năm 2006, đến nay, Công ty TNHH Việt Khánh sở hữu khoảng 200 tên miền quốc tế và Việt Nam. Trong đó, có một số tên miền có giá trị kinh doanh cao như: dulichbinhdinh.com, raovatbinhdinh.vn, ketoanvietnam.com.vn…
“Nhu cầu sở hữu một địa chỉ giao dịch online của doanh nghiệp (DN) ngày càng lớn. Tên miền cũng như là địa chỉ, thương hiệu của DN. Tên miền có thể đem lại cho khách hàng nhiều tiềm năng kinh doanh sẽ có giá rất cao” - anh Nguyễn Văn Khánh, Giám đốc Công ty TNHH Điện tử - Tin học Việt Khánh, cho biết.
Thị trường mua - bán tên miền tại Việt Nam đang rất sôi động, với những cuộc chuyển nhượng từ vài chục triệu đồng đến cả tỉ đồng. Giá trị chuyển nhượng tên miền phụ thuộc vào tên miền hay, có nhiều lợi thế trong kinh doanh. Hiện tại, nhiều website được thiết kế mang tên cá nhân của DN nên thời gian đầu rất ít khách truy cập biết đến. Để phát triển nhanh lượng khách truy cập, DN phải cần đến dịch vụ quảng cáo trên báo chí, facebook, google AdWords… nên chi phí ban đầu khá đắt. Để giảm khoản chi này, nhiều DN mua cùng lúc nhiều tên miền hay để xây dựng các website liên kết đến website sản phẩm dịch vụ chính của DN.
Anh Khánh cho biết thêm: “Để hỗ trợ cho các DN quảng bá website, Việt Khánh xây dựng hẳn một hệ thống website thương mại hỗ trợ nhằm giúp khách giảm chi phí giới thiệu, như: raovatbinhdinh.vn, dulichbinhdinh.com, thuongmaibinhdinh.vn… và nhiều trang thông tin có tính năng giới thiệu sản phẩm, liên kết đến website của DN”.
Khó quản lý
Hiện nay, khung pháp lý về quản lý và sử dụng tên miền đã khá rõ ràng. Việc mua bán tên miền quốc tế thì bình thường, tên miền Việt Nam cũng được cho phép mua bán, chuyển giao từ tháng 9.2014; tuy nhiên chưa có nghị định hướng dẫn xử lý những tình huống phát sinh.
Tại Việt Nam, việc đăng ký tên miền được đánh giá là tương đối dễ dàng khi chỉ cần một bản khai tên chủ thể. Các văn bản hướng dẫn về đăng ký, sử dụng tên miền, cũng như mức phạt xử lý trong vi phạm tương đối đầy đủ và chi tiết tại các địa chỉ vnnic.vn (Bộ TT&TT) và online.gov.vn (Cổng thông tin quản lý thương mại điện tử Bộ Công Thương). Tuy nhiên, trên thực tế, các cá nhân, DN còn chưa quan tâm thực hiện.
Mặt khác, theo các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực này, việc kiểm soát đăng ký tên miền hiện vẫn còn “lỗ hổng” khi quy định ai đăng ký trước được cấp trước và không hạn chế số lượng tên miền đã dẫn đến hiện tượng một số cá nhân, tổ chức đăng ký thuê bao nhiều tên miền trùng với tên gọi của các công ty, DN, cá nhân nào đó. Chưa kể, đơn vị kinh doanh “đầu cơ” tên miền, chờ đợi phía cần muốn sử dụng thì bán lại với giá cao.
Anh Khánh chia sẻ: “Trên thực tế, nhiều DN “quên đăng ký” tên miền, ít quan tâm đến việc đăng ký đúng tên chủ sở hữu tên miền, nên rất dễ dẫn đến mất tên miền. Hệ quả là tên miền DN trong một vài trường hợp bị liên kết đến website của đối thủ kinh doanh, có thể gây nhầm lẫn, thiệt hại. Hoặc, một số cá nhân mua tên miền liên kết đến quảng cáo có nội dung không tốt cũng gây hiểu nhầm cho DN”.
Theo Sở TT&TT, đến thời điểm này, các nhà đăng ký tên miền “.vn” và nhà đăng ký tên miền quốc tế tại Việt Nam được cung cấp trên trang thông tin điện tử của VNNIC. Sở TT&TT chỉ quản lý và cấp tên miền cho các cơ quan nhà nước trên địa bàn tỉnh, với tên miền cấp 3 là tên cơ quan đơn vị .binhdinh.gov.vn.
Dù đến thời điểm này, tại Bình Định vẫn chưa có trường hợp tranh chấp tên miền nào xảy ra, song việc quản lý hoạt động kinh doanh lĩnh vực “thương hiệu số” được cơ quan chức năng thừa nhận là rất khó khăn.
Ông Nguyễn Chí Cường, Giám đốc Sở TT&TT, cho biết: “Theo quy định Thông tư số 09/2008/TT-BTTTT, các tổ chức, cá nhân khi thiết lập trang thông tin điện tử sử dụng tên miền quốc tế phải thông báo trên môi trường mạng với Bộ TT&TT tại địa chỉ www.thongbaotenmien.vn. Nhà đăng ký tên miền quốc tế làm đại lý cho các tổ chức cung cấp tên miền quốc tế ở nước ngoài cũng phải đăng ký hoạt động và báo cáo theo quy định của Bộ TT&TT. Tuy nhiên, việc thông báo, báo cáo, đăng ký hoạt động này đến nay vẫn chưa được các cá nhân, đơn vị thực hiện tốt. Do đó, ngay Sở TT&TT khi muốn tra cứu thông tin chủ sở hữu các tên miền cũng không làm được”.
THU HIỀN