“Vọng phu” không hóa đá
12 tuổi đi làm cách mạng, trải qua những khó khăn của một người vợ liệt sĩ nuôi hai con nhỏ, thầm lặng góp sức cho công cuộc xây dựng quê hương… Đó là câu chuyện của bà Nguyễn Thị Lệ Thu - 60 tuổi, ở thị trấn Bồng Sơn, huyện Hoài Nhơn - một trong 2 đại diện tiêu biểu của tỉnh tham dự Hội nghị biểu dương người có công, thân nhân liệt sĩ tiêu biểu về lĩnh vực bảo vệ biên giới, hải đảo sẽ tổ chức vào tháng 8 tới.
Tuổi trẻ gan dạ
Lớn lên trên đất Hoài Thanh, năm 12 tuổi, Lệ Thu đã đứng vào hàng ngũ của Đội TNTP Hồ Chí Minh và được giao nhiệm vụ chuyển thư mật từ vùng địch về cho Đội công tác Bồng Sơn và Ban An ninh huyện Hoài Nhơn. “Hồi ấy, mình không làm gì cũng bị chúng nó bắt bớ, đánh đập nên tôi chẳng do dự, lo sợ khi nhận nhiệm vụ chuyển thư. Lá thư mật thường được cuộn nhỏ như viên thuốc, thấy tôi trẻ con nên địch chẳng mấy khi nghi ngờ. Nhưng, cũng có vài lần xảy ra tình huống khẩn cấp, tôi phải ngậm thư trong miệng mới không bị phát hiện”, bà Thu nhớ lại.
Nay ở tuổi 90, sức khỏe đã yếu nhưng ông Nguyễn Thanh Sơn - nguyên là Phó Ban An ninh huyện Hoài Nhơn ngày ấy, người trực tiếp giao nhiệm vụ cho Lệ Thu - vẫn còn giữ nguyên ký ức về “cô bé hạt tiêu” làm nhiệm vụ chuyển thư ngày ấy. “Chúng tôi chọn cô Thu để làm nhiệm vụ chuyển thư mật ở vùng Hoài Thanh, Hoài Hương… bởi cô bé là thành viên của một gia đình giàu truyền thống cách mạng. Hồi đó, con bé lanh lẹ, gan dạ và luôn biết cách hoàn thành tốt nhiệm vụ. 12 tuổi, không chiến đấu trực diện với kẻ thù nhưng những góp sức vào hoạt động cách mạng của cô bé là rất đáng quý”, ông Sơn chia sẻ.
15 tuổi, Lệ Thu cùng mẹ hòa vào dòng người đông nghịt với gậy gộc, cuốc xẻng, mõ… xuống đường vây lấy đồn bốt địch, cướp chính quyền. Địch xả súng tàn bạo, giết và bắt sống hàng trăm người trong đó có hai mẹ con bà. Chúng cạo tóc, lột trần và cột những người bị nhốt lên hàng rào thép, bắt phơi nắng, đánh đập. 6 tháng sau, Lệ Thu và nhiều đứa trẻ, người già khác mới được thả ra. Những người bị chúng nghi ngờ, có mẹ bà, bị chuyển xuống nhà lao ở Quy Nhơn, tiếp tục giam cầm, tra tấn.
Cuối năm 1970, bà Thu tham gia vào lực lượng nòng cốt phối hợp với quân ta đốt phá khu dồn dân Trường Lâm Đỏ (xã Hoài Thanh). Sau đó, bà thoát ly gia đình, làm văn thư khối Dân vận Mặt trận huyện. 18 tuổi, bà Thu được đứng vào hàng ngũ của Đảng và lần lượt công tác tại Huyện ủy Hoài Nhơn, Đội Võ trang tuyên truyền tỉnh, Văn phòng HĐND và UBND huyện đến năm 2008 thì về hưu.
Người vợ liệt sĩ đảm đang
Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, bà Thu gặp lại người bạn thời niên thiếu, ông Nguyễn Chí Dũng. Kỷ niệm thời còn ở chung xóm, chung làng, những tương đồng trong hoàn cảnh gia đình (cha của ông Dũng là cán bộ cách mạng, bị địch bắt và hy sinh ở Côn Đảo) đã đưa hai người xích lại gần nhau. Họ kết hôn năm 1978 và 7 năm chung sống hạnh phúc với hai người con trai. Đến năm 1983, ông Dũng được cử đi học rồi về công tác ở Ban Chỉ huy Quân sự tỉnh và lại được cử đi làm nhiệm vụ quốc tế ở chiến trường Campuchia.
Tin ông hy sinh đến tai bà vào một ngày đầu năm 1985, khi đứa con đầu chưa đầy 6 tuổi và đứa con thứ hai mới 3 tuổi. Đã 28 năm trôi qua, nhưng ký ức đau đớn vẫn còn nguyên trong bà: “Hay tin ổng qua đời, tôi cũng qụy luôn. Nhưng lại nghĩ đến hai con, tôi gắng gượng đứng dậy. Vừa làm mẹ, vừa làm cha, tôi lao vào công việc cơ quan, tăng gia sản xuất để nuôi con”, bà Thu tâm sự.
Năm tháng lần lữa trôi, người phụ nữ gan dạ thời chiến, sắc son và mạnh mẽ thời bình đã nuôi hai con trưởng thành. Anh con cả là Nguyễn Chí Việt, 34 tuổi, hiện là giáo viên dạy Sử của Trường THPT Tăng Bạt Hổ (huyện Hoài Nhơn). Người con thứ hai là Nguyễn Chí Vũ, 31 tuổi, đang công tác ở Công ty Truyền tải điện Đăk Lăk. Bên cạnh huân chương kháng chiến, các huy chương và bằng khen, giấy khen các cấp, năm 2010, bà Thu được Hội LHPN tỉnh tặng Bằng khen “Vợ liệt sĩ nuôi con thành đạt, thực hiện tốt công tác hậu phương quân đội”.
Dù đã nghỉ hưu nhưng bà Thu vẫn tiếp tục tham gia công tác địa phương. Bà được bầu vào Chi ủy khối 6, thị trấn Bồng Sơn, và tham gia một số nhiệm vụ như phụ trách Chi hội Phụ nữ khối, thư ký Hội Người cao tuổi… “Ngày còn trẻ thì dốc sức mình cho cách mạng. Giờ thì góp sức cùng địa phương, làm gương cho con cháu. Tôi cứ nghĩ ấy là huân chương của cuộc đời mình vậy!”, bà Thu chia sẻ.
NGUYỄN MUỘI