Cần phân biệt hoạt động thanh tra chuyên ngành và hoạt động kiểm tra

Đó là góp ý của ĐBQH Đồng Ngọc Ba (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định) khi tham gia thảo luận tại tổ chiều 8.5 về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi), trong khuôn khổ chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Theo đại biểu (ĐB) Đồng Ngọc Ba, theo dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi), Thanh tra Chính phủ sẽ thực hiện việc thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành đối với toàn bộ hoạt động của các cơ quan, đơn vị, tổ chức thuộc quản lý của các bộ không có cơ quan thanh tra.

Tuy nhiên, nhìn vào thực tế cũng như nội dung thể hiện trong dự thảo Luật thì không phải Thanh tra Chính phủ có thể dàn trải lực lượng thực hiện thường xuyên, toàn diện như thanh tra các bộ đang làm hiện nay.

“Rõ ràng áp lực về vấn đề xem xét, phát hiện, xử lý những vi phạm trong lĩnh vực quản lý nhà nước ở cấp bộ sẽ tăng thêm gánh nặng cho hoạt động quản lý ở các bộ, thực chất chúng ta gọi là kiểm tra”, ĐB Ba nói. 

ĐB Đồng Ngọc Ba đề nghị cần chú trọng biện pháp đảm bảo năng lực của các đơn vị thuộc bộ khi thực hiện hoạt động kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh

Điều 61 dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) quy định về hoạt động kiểm tra chuyên ngành của các bộ. Trong quá trình thực hiện chức năng tham mưu quản lý nhà nước, các đơn vị thuộc bộ phát hiện ra các sai phạm, tùy vào tính chất, mức độ sẽ xử lý theo các quy trình khác nhau. Đáng chú ý, nội dung trong dự thảo Luật có điểm mới là thủ trưởng các đơn vị này có thẩm quyền thực hiện việc xử phạt. Trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, hồ sơ trình cũng có cập nhật nội dung này, theo hướng mở rộng thẩm quyền cho thủ trưởng các đơn vị thuộc bộ thực hiện xử phạt vi phạm hành chính.

ĐB Ba cho rằng, theo dự thảo, Luật Thanh tra (sửa đổi) sẽ có hiệu lực từ ngày 1.7.2025, thời gian từ nay tới đó rất gấp. Trong khi đó, việc mở rộng thẩm quyền để thủ trưởng các đơn vị thuộc bộ, kể cả Chánh Văn phòng bộ có thể xử phạt vi phạm hành chính cần có quy định cụ thể về quy trình thủ tục, yêu cầu năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức để vận hành hiệu quả. Bởi trước đây, nội dung này do lực lượng thanh tra chuyên ngành thực hiện.

“Khi triển khai dự án Luật này, Chính phủ cần chú trọng biện pháp đảm bảo năng lực của các đơn vị thuộc bộ khi thực hiện hoạt động kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính”, ĐB Ba kiến nghị.

Bên cạnh đó, cần làm rõ các nội dung trong Điều 61 để có sự phân biệt rõ ràng hoạt động thanh tra chuyên ngành do Thanh tra Chính phủ thực hiện với hoạt động kiểm tra do các bộ thực hiện. Trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ có những quy định, hướng dẫn tổ chức thực hiện thuận lợi.

Đề cập đến nội dung trong dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) có rất nhiều thời hạn, thời hiệu mà chuyển thời hạn từ ngày thông thường thành ngày làm việc, ĐB Ba cho rằng việc này sẽ khiến thời hạn bị kéo dài, vì phải trừ các ngày nghỉ ra, làm cho các cuộc thanh tra có nguy cơ kéo dài hơn so với trước đây.

Do đó, ĐB Ba đề nghị cơ quan soạn thảo cập nhật thêm các yêu cầu, nhất là gần đây khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó đưa ra việc giảm các thủ tục hành chính, giảm thời gian, thời hạn thực hiện các công việc, tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực kinh tế tư nhân, trực tiếp là các nhà đầu tư, DN.

M.LÂM - H.PHÚC