Phóng sinh đúng cách mới đạt ý nghĩa, tác dụng tốt

Vào những dịp lễ, dịp thực hiện một số nghi thức tâm linh, đặc biệt là vào những rằm lớn như rằm tháng Giêng cận kề, người dân cũng như một số tổ chức tôn giáo thường phóng sinh các loài vật (chủ yếu là các loài chim, cá, rùa…) trở lại môi trường sống tự nhiên của chúng.

Cốt lõi của hoạt động trên, ngoài việc thực hành nghi thức tôn giáo, tín ngưỡng, trong sâu xa còn mang ý nghĩa nhân văn, thân thiện với môi trường sinh thái. Ở góc độ gìn giữ môi trường, phóng sinh đúng cách sẽ góp phần bảo vệ, tái tạo nguồn lợi, bảo tồn đa dạng sinh học; xét trong tinh thần khoa học, đây là hành vi đáng được khuyến khích.

Rùa cá sấu có nguồn gốc châu Mỹ được phát hiện trên đầm Thị Nại vào tháng 5.2021. Ảnh: ÁI TRINH

Tuy nhiên mặt trái của vấn đề phóng sinh hiện nay là hiện tượng “bắt - nhốt-bán - thả”. Điều này khiến hành vi phóng sinh vốn dĩ rất tốt đẹp bỗng nhiên bị méo mó, trở nên vô nghĩa khi chủ thể thực hiện hành vi phóng sinh vô tình tác động không tốt đến các loài. Không chỉ có vậy, việc phóng sinh không đúng cách còn có thể tạo ra nhiều mối nguy hại với môi trường sống và đa dạng sinh học trong vùng. Đáng chú ý là gần đây một số người do không nắm rõ về các loài động vật ngoại lai nên đã vô tình phát tán một số loài ngoại lai xâm hại môi trường bản địa.

Tháng 5.2021, trên đầm Thị Nại thuộc địa phận TP Quy Nhơn, trong quá trình hành nghề chồ rớ, ngư dân Lê Tám (ở tổ 46, khu phố 9, phường Đống Đa) phát hiện một con rùa cá sấu (Macrochelys temminckii) nặng tới 4,3 kg, là động vật hoang dã ngoại lai có nguồn gốc từ châu Mỹ. Con rùa này rất có thể được ai đó mua và mang thả ra đầm, phóng sinh. Hành động này vô tình gây ảnh hưởng đến đa dạng sinh học bản địa và tiềm ẩn nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Vì vậy, để vừa thực hiện trọn vẹn nghi thức tín ngưỡng, tâm linh vừa gìn giữ những giá trị tốt đẹp cốt lõi văn hóa thân thiện với môi trường, người dân nên thực hiện nghi thức phóng sinh một cách chuẩn mực. Ví dụ nên chọn phóng sinh những loài phù hợp với hệ sinh thái tại địa phương; số lượng, thành phần loài và kỹ thuật thả phóng sinh phù hợp, dọn vệ sinh sau khi thả... Đồng thời nên thả phóng sinh những giống loài hữu ích cho môi trường sinh thái, đời sống xã hội. Nếu phóng sinh ở tỉnh Bình Định, nên lắng nghe tư vấn của các nhà khoa học, chuyên môn địa phương để hành vi của mình tham gia duy trì, ổn định môi trường sinh thái, đa dạng sinh học của tỉnh, qua đó góp phần tạo sự cân bằng sinh thái và phát triển bền vững.

ÁI TRINH