NHIỀU CỤM CÔNG NGHIỆP CHƯA ĐẢM BẢO TIÊU CHÍ MÔI TRƯỜNG:
Cần sớm hoàn thiện đúng quy định
Tính đến nay, 44/65 cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã đi vào hoạt động. Vì nhiều nguyên nhân, việc tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường tại các cụm công nghiệp này chưa được quan tâm đúng mức.
Một số tiêu chí môi trường chưa đạt
44 cụm công nghiệp (CCN) kể trên đã đón nhiều DN vào hoạt động sản xuất trên nhiều lĩnh vực, như: Chế biến lâm sản, may mặc xuất khẩu, gia công cơ khí, sản xuất bao bì, ống nhựa, tái chế phế liệu, đúc kim loại, sản xuất gạch không nung, đá granite, hóa chất, giày, điện lạnh... Hầu hết các DN có quy mô nhỏ và trung bình, vốn đầu tư thấp.
Năm 2020, Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở TN&MT) đã lấy một số mẫu môi trường (không khí, nước mặt, nước ngầm, nước thải) tại một số CCN. Kết quả đo kiểm, phân tích cho thấy đã có dấu hiệu nước dưới đất tại một số nơi bị ô nhiễm hữu cơ, nước thải có một vài chỉ tiêu vượt so với quy chuẩn cho phép; tình trạng ô nhiễm khí thải, bụi, tiếng ồn từ các cơ sở sản xuất gây ảnh hưởng xấu đến các khu dân cư gần đó, bị nhắc đến nhiều nhất là: CCN Gò Đá Trắng (TX An Nhơn), CCN Bồng Sơn (TX Hoài Nhơn), CCN Đại Thạnh (huyện Phù Mỹ)…
Hầu hết cụm công nghiệp có quy mô nhỏ, việc đầu tư hệ thống thu gom, xử lý nước thải ít hiệu quả về mặt kinh tế nên ít được chú trọng. - Trong ảnh: Hệ thống xử lý nước thải tại một cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Ảnh: Chi cục Bảo vệ môi trường cung cấp
Điều đáng lo ngại là trong 8 CCN có hệ thống xử lý nước thải tập trung chỉ có 2 CCN (Nhơn Bình, TP Quy Nhơn và Cát Trinh, huyện Phù Cát) đã tiến hành đấu nối, thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt, nước thải sản xuất của các DN hoạt động trong CCN. 5 CCN có thu gom, đấu nối nhưng chưa triệt để nên hệ thống xử lý không có nước thải để hoạt động hoặc hoạt động không hiệu quả; riêng CCN Gò Đá Trắng tuy có nước thải về hệ thống xử lý nhưng do đã xuống cấp, hư hỏng nên hệ thống không hoạt động.
Phần lớn các CCN do UBND cấp huyện làm chủ đầu tư, kinh phí xây dựng hạ tầng kỹ thuật bị hạn chế, vì thế hạ tầng kỹ thuật liên quan đến môi trường rất sơ sài. Hầu hết CCN có quy mô nhỏ (dưới 30 ha), việc đầu tư hệ thống thu gom, xử lý nước thải và dải cây xanh cách ly xung quanh CCN ít hiệu quả về mặt kinh tế nên ít được chú trọng.
Đơn cử như huyện Tây Sơn đã quy hoạch 12 CCN, hiện đã có 7 CCN đi vào hoạt động, nhưng hầu hết đều chưa đảm bảo các tiêu chí về môi trường. Ông Nguyễn Văn Khánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Sơn, thừa nhận: Các CCN trên địa bàn huyện đều do nhà nước đầu tư, nhưng do khó khăn về kinh phí nên chưa xây dựng hạ tầng hoàn chỉnh theo quy định. Sắp tới, huyện sẽ khắc phục theo tiêu chí môi trường của chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao; tập trung chỉ đạo các CCN bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ; xây dựng các hạng mục để hạn chế thấp nhất ô nhiễm môi trường từ hoạt động sản xuất của các DN.
Tăng cường kiểm tra, chấn chỉnh
Theo quy định, các CCN trước khi đi vào hoạt động đều phải thực hiện hồ sơ về môi trường nhưng đến thời điểm hiện tại chỉ có 60% số CCN tuân thủ. Việc đầu tư hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật các CCN, nhất là hạ tầng bảo vệ môi trường chưa được quan tâm đúng mức.
Bà Hà Thị Thanh Hương, Phó Giám đốc Sở TN&MT kiến nghị: Tỉnh cần rà soát lại quy hoạch tổng thể các CCN trên địa bàn tỉnh theo định hướng coi trọng và gắn kết chặt chẽ các yếu tố môi trường. Rà soát và tăng cường xã hội hóa việc đầu tư và kinh doanh hạ tầng CCN. Đối với các CCN do nhà nước làm chủ đầu tư, trong điều kiện ngân sách hạn chế thì cần quy hoạch theo hướng tiếp nhận các DN có hoạt động ít gây ô nhiễm; phân kỳ và lập danh mục CCN ưu tiên hoàn thiện dần hạ tầng về môi trường. Đối với các CCN chưa đầu tư đồng bộ hạ tầng về bảo vệ môi trường, cần hạn chế việc bổ sung các cơ sở sản xuất phát sinh nhiều chất thải. Đặc biệt, gắn trách nhiệm quản lý của địa phương trong việc yêu cầu các DN thứ cấp phải đấu nối nước thải sản xuất, nước thải sinh hoạt về các hệ thống xử lý tập trung đã đầu tư.
Mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng yêu cầu Sở TN&MT tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực đất đai và môi trường tại các CCN; thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn, yêu cầu UBND các địa phương, DN thực hiện đúng quy định của pháp luật về đất đai, bảo vệ môi trường, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các vi phạm. Cùng với đó, tham gia góp ý, hướng dẫn các địa phương phân kỳ đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các CCN hợp lý, hiệu quả. Đặc biệt, thành lập đoàn kiểm tra, thanh tra xử lý nghiêm đối với các DN gây ô nhiễm môi trường; báo cáo, đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo triển khai thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường tại các CCN trên địa bàn tỉnh.
LÊ CƯỜNG