Khai quật khẩn cấp tàu cổ đắm
Ngày 22.9, Sở VH-TT-DL Quảng Ngãi cho biết UBND tỉnh này vừa có văn bản đề nghị Bộ VH-TT-DL phê duyệt phương án khai quật khẩn cấp tàu cổ đắm mới được tìm thấy vào ngày 16.8 tại vùng biển thôn Châu Thuận Biển, xã Bình Châu, H.Bình Sơn.
Theo Sở VH-TT-DL Quảng Ngãi, khảo sát sơ bộ cho thấy tàu cổ đắm nằm theo trục đông - tây, cách bờ khoảng 20 m, độ sâu khoảng 2 m và cách con tàu cổ đắm đã được khai quật vào tháng 6.2013 với hơn 4.000 cổ vật gốm sứ thế kỷ 13 khoảng 200 m về phía tây nam.
Nhận định ban đầu của các nhà khảo cổ học cho rằng, tàu cổ đắm chở số lượng lớn cổ vật gốm sứ gồm: bát, đĩa, chén, tô... Qua giám định, một số mẫu cổ vật gốm sứ mà các cơ quan chức năng thu hồi do ngư dân khai thác, lặn tìm trái phép trên tàu cổ đắm, gồm các loại như: loại chén sứ men trắng vẽ hoa lam cao 6,2 cm, thân chén trang trí cả trong lẫn ngoài đồ án hoa, đáy chén có minh văn; loại bát sứ cao 7,5 cm vẽ triền chi hoa lá bên ngoài quanh thành bát, trong lòng bát có ký hiệu chữ “ngôn” của lò; loại đĩa sứ hoa lam có đường kính 15 cm, lòng đĩa vẽ hoa lam lồng trong đường tròn. Các mẫu cổ vật gốm sứ tìm thấy trên tàu cổ đắm được thu hồi có nguồn gốc sản xuất từ lò Chương Châu (Zhang Zhou), Sán Đầu (Swatow).
Theo phương án thăm dò, khai quật khẩn cấp tàu cổ đắm mà các cơ quan chức năng ở Quảng Ngãi đã lập, tổng diện tích thăm dò, khai quật là 600 m2 và sử dụng thợ lặn chuyên nghiệp khai quật cổ vật chứ không thi công đê vây chắn sóng, ngăn nước bao quanh tàu cổ đắm như đợt khai quật tàu cổ đắm vào tháng 6.2013. Toàn bộ cổ vật khai quật được từ con tàu cổ đắm sẽ được chuyển về Bảo tàng Quảng Ngãi bảo quản và xử lý. Doanh nghiệp chịu trách nhiệm chi trả toàn bộ kinh phí thăm dò, khai quật, trục vớt cổ vật trên con tàu cổ đắm mới được tìm thấy; nhà nước chịu trách nhiệm chi trả kinh phí xử lý nghiên cứu, bảo vệ hiện trường, xử lý cổ vật sau khai quật. Mức phân chia hiện vật sau khai quật theo tỷ lệ 33/67, có nghĩa nhà nước giữ hiện vật độc bản và 33% số hiện vật khai quật được, doanh nghiệp giữ 67% số hiện vật khai quật được.
Như vậy, từ năm 1999 đến nay, tại vùng biển xã Bình Châu, các cơ quan chức năng phát hiện 3 tàu cổ đắm.
. Theo Hiển Cừ (TNO)