Từ đâu mà có cách viết tắt “k”?
Hiện nay, trong ngôn ngữ thường ngày, nhất là ngôn ngữ mạng, ký tự “k” (hoặc “K”) với trị giá bằng 1.000 được sử dụng khá phổ biến, chẳng hạn như các cách dùng: “đôi giày này giá 200 k” (tức 200 ngàn đồng), “nó sinh năm 2k3” (tức năm 2003).
Nhiều người cho rằng, đây là một dạng “sản phẩm” mới xuất hiện gần đây của ngôn ngữ mạng vì trong thực tế, cách dùng này chủ yếu dùng trên mạng xã hội.
Thật ra, ký hiệu “k” với giá trị bằng 1.000 được thế giới sử dụng từ khá lâu. Ta còn nhớ, vào cuối thế kỷ XX, cả thế giới từng một phen chao đảo vì “sự cố Y2K” (hay “thảm họa Y2K”, “lỗi thiên niên kỷ Y2K”), tức “sự cố máy tính năm 2000” (Y2K là viết tắt của “year 2000”, tức năm 2000). Ðại thể, người ta lo sợ rằng, bước sang năm 2000, các máy tính tại thời điểm đó (hệ điều hành cũ) không thể phân biệt được giữa các năm trước và các năm từ sau năm 2000, vì chúng được lập trình với chữ số cuối cùng của năm (nhằm tiết kiệm dung lượng lưu trữ trong lúc chi phí sản xuất phần cứng máy tính ở thời điểm này rất đắt đỏ), do đó, sẽ tác động lớn đến hệ thống máy tính toàn cầu. Từ sự kiện này, người ta cho ra đời hệ điều hành Win 2K (tức Windows 2000). Như vậy, “k” với giá trị 1000 đã được sử dụng từ trước năm 2000.
Hiện nay, ký hiệu “k” được dùng như một quy ước quốc tế để chỉ giá trị bằng 1.000 và nó được sử dụng rất phổ biến trên các trang mạng xã hội thế giới. Chẳng hạn, trang Youtube sử dụng tổ hợp “K views” để chỉ nội dung “1000 lượt xem” (tương tự, “1 M views” tương ứng với “1.000.000 lượt xem”).
Vậy, từ đâu “k” có giá trị bằng 1.000 như trên đã nói?
Ký hiệu “k” mà ta đang nói đến chính là ký tự đầu tiên của “kilo”. Nói cách khác, “k” chính là chữ viết tắt của “kilo”. Trong hệ thống đo lường quốc tế, như đã biết, 1 kilo X có giá trị bằng 1000 X. Chẳng hạn, 1 kg = 1.000 gam; 1 km = 1.000 m; 1 kV = 1.000 V; 1 kW = 1.000 W... Do đó, 1 k trong những tổ hợp như “200 k”, “2k3” có giá trị bằng 1000.
Ban đầu, ký hiệu “k” chủ yếu được sử dụng trong vật lý học. Về sau, do tính tiện dụng của nó, “k” được dùng phổ biến trong các lĩnh vực như tin học, tiền tệ. Ðặc biệt, khi vào ngôn ngữ mạng, ngôn ngữ teen, nó được sử dụng một cách đầy “biến hóa” như chúng ta đã thấy.
ThS. PHẠM TUẤN VŨ