“Lấy di tích nuôi di tích”
Bình Định là địa phương giàu có về tiềm năng du lịch văn hóa và phần lớn chưa được phát huy đúng tầm. Chuyện này nhiều năm qua đã được nhắc đi nhắc lại rất nhiều lần. Du lịch Bình Định đến nay chủ yếu vẫn dựa vào biển đảo và những thắng cảnh thiên nhiên. Về mảng di tích, nhiều lắm cũng chỉ có thể kể đến Bảo tàng Quang Trung, tiếp đó là một số tháp Chăm ở khu vực thuận tiện đường đi.
Không thể nói tỉnh Bình Định kém đầu tư cho các công trình văn hóa, di tích lịch sử. Mà ngược lại, tỉnh ta đầu tư xây dựng, tu sửa không ít công trình, di tích lịch sử - văn hóa. Lật lại hồ sơ đầu tư thì thấy, tất cả các dự án đầu tư đều có mục đích bảo tồn, giáo dục truyền thống và trở thành một địa điểm du lịch. Tuy nhiên, xây dựng, hoạt động thế nào để du hút du khách, ngành văn hóa và du lịch dường như không ngồi lại để thảo luận thật chi tiết. Tất nhiên, nhiệm vụ của ngành văn hóa là gìn giữ, bảo tồn, chuyện thu hút du khách, phát huy để trở thành một địa điểm du lịch là của ngành du lịch. Dù vậy, “gìn giữ, bảo tồn” là một chuyện, giữ gìn để thu hút được nhiều du khách hướng tới mục tiêu “lấy di tích nuôi di tích” lại là chuyện khác. Có lẽ đến nay chưa ai, cơ quan nào thử kiểm tra, giám sát, đo đếm xem thử trên thực tế các dự án đầu tư ở ngành văn hóa có nội dung “du lịch” thực sự phát huy tác dụng đến đâu, định lượng thế nào.
Hơn nữa, khi đầu tư xây dựng, trùng tu một công trình có nội dung phục vụ du lịch, thu hút du khách, cả ngành du lịch cũng phải ngồi lại cùng ngành văn hóa để xác định làm thế nào mới đạt được những nội dung kia. Và hơn ai hết, UBND tỉnh sẽ là cơ quan chỉ huy cuộc làm việc chung này, kiểm tra giám sát xem thử hiệu quả của vốn đầu tư bỏ ra đến đâu. Một chuyên gia du lịch tâm sự, từng có hướng dẫn viên rất ẩu khi đưa khách Thái Lan đến mô hình sa bàn diễn biến trận Rạch Gầm - Xoài Mút, mời khách khách Trung Quốc đến thăm Bảo tàng Quang Trung - Tây Sơn. Và ngược lại, quên mất rằng khách Ý, Bồ Đào Nha, Pháp sẽ thích đến Tiểu chủng viện Làng Sông. Nói như vậy để thấy rằng, muốn “lấy di tích nuôi di tích” việc đầu tư cho ngành văn hóa cần phải rất nhiều đổi mới. Câu chuyện lấy văn hóa nuôi du lịch và ngược lại không mới nhưng đến nay vẫn chưa làm được. Để du lịch và văn hóa thật sự lắng nghe nhau phải có sự kết nối, người làm nhiệm vụ kết nối đó xin khẳng định phải là UBND tỉnh.
YÊN ĐỖ