Phát triển dạy nghề, tạo việc làm giai đoạn 2015 - 2020: Ðáp ứng nhu cầu xã hội

Giai đoạn 2015 - 2020, công tác dạy nghề, hoạt động tạo việc làm cho người lao động trên địa bàn tỉnh tiếp tục được quan tâm, đảm bảo chỉ tiêu Nghị quyết Ðại hội đại biểu Ðảng bộ tỉnh lần thứ XIX đề ra.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2015 - 2020 đặt ra chỉ tiêu: tỷ lệ lao động qua đào tạo, bồi dưỡng nghề 56%; mỗi năm giải quyết việc làm mới cho 28.000 - 32.000 lao động. Các năm qua, tỷ lệ tạo việc làm cho người lao động đều đạt và vượt kế hoạch; tỷ lệ lao động qua đào tạo, bồi dưỡng nghề tăng bình quân 2%/năm, từng bước hướng đến mục tiêu đạt tỷ lệ 56% trong năm 2020.

Đảm bảo số lượng, chất lượng đào tạo nghề

Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp trong tỉnh đã xác định đào tạo, phát triển nguồn nhân lực nói chung và đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn nói riêng là nhiệm vụ then chốt để đảm bảo thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển KT-XH và được cụ thể hóa bằng hệ thống các chỉ tiêu, nhiệm vụ giải pháp. Nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành đã được ban hành và triển khai thực hiện đạt hiệu quả như Chỉ thị số 04/CT-UBND ngày 20.4.2011 về tăng cường công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn tỉnh Bình Định đến năm 2020; Chỉ thị số 10-CT/TU ngày 11.4.2016 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dạy nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn tỉnh; Chỉ thị số 51-CT/TU ngày 13.3.2019 về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh trong thời gian đến... Đến nay, tổng số giáo viên và cán bộ bộ quản lý giáo dục nghề nghiệp hơn 1.400 người. Trong đó, lực lượng giáo viên, giảng viên là 1.137 người. Số giáo viên, giảng viên có trình độ tiến sĩ là 10 người; thạc sĩ 326 người; đại học 556 người; cao đẳng 71 người... Có 224 người có chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia.

Đội ngũ giáo viên của 3 nghề trình độ quốc tế: Cơ điện tử, điện tử công nghiệp, công nghệ sinh học được nâng cao kỹ năng giáo dục nghề nghiệp, kỹ năng nghề tại Học viện Chisholm (Australia). - Trong ảnh: Giáo viên Trường CĐ Kỹ thuật Công nghệ Quy Nhơn hướng dẫn sinh viên nghề điện tử công nghiệp trình độ quốc tế thực hành.

Các đơn vị giáo dục nghề nghiệp đã xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phù hợp nhu cầu và quy hoạch phát triển nhân lực đơn vị và địa phương. Đội ngũ giáo viên của 3 nghề trình độ quốc tế: cơ điện tử, điện tử công nghiệp (thuộc Trường CĐ Kỹ thuật công nghệ Quy Nhơn), công nghệ sinh học (Trường CĐ Cơ điện - Xây dựng và Nông lâm Trung bộ) được đào tạo, tập huấn kỹ năng giáo dục nghề nghiệp, kỹ năng nghề tại Học viện Chisholm (Australia). Các “sân chơi” cấp trường, cấp tỉnh và cấp quốc gia như: Hội giảng nhà giáo giáo dục nghề nghiệp, Hội thi thiết bị đào tạo tự làm... mở ra cơ hội để các giáo viên tự rèn giũa, nâng cao năng lực của chính mình.

Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đào tạo nghề được xem là con đường tốt nhất, nhanh nhất để các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tiếp cận trình độ đào tạo của các nước trong khu vực và thế giới. Nổi bật trong hoạt động này là Trường CĐ Kỹ thuật Công nghệ Quy Nhơn. Bên cạnh các chương trình chuyển giao của Học viện Chisholm (Australia) theo chương trình của Bộ LĐ-TB&XH, nhà trường chủ động hợp tác với một số trường cao đẳng trong khu vực để liên kết đào tạo, tranh thủ sự viện trợ, hỗ trợ về thiết bị, công nghệ, chuyên gia. Kết quả, đã ký kết hợp tác với Trường Cao đẳng IRPC - Thái Lan trong trao đổi cán bộ, giáo viên và sinh viên giữa hai trường; giao lưu với Đại học Han Yang (Hàn Quốc); được Tổ chức KOICA (Hàn Quốc) hỗ trợ tình nguyện viên, tài chính trong đào tạo...

Theo báo cáo của Sở LĐ-TB&XH, trong giai đoạn năm 2011- 2019 đã tuyển sinh đào tạo nghề nghiệp hơn 213.400 người. Trong đó, trình độ cao đẳng hơn 11.500 người, trình độ trung cấp trên 11.300 người, trình độ sơ cấp gần 126.900 người... Riêng số lao động nông thôn được hỗ trợ đào tạo theo Đề án 1956 từ năm 2010 đến năm 2020 ước đạt gần 36.800 người. Để tăng chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn, các Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh đã xây dựng giáo trình phù hợp với đối tượng học nghề, mời giáo viên thỉnh giảng, mời nghệ nhân tham gia vào quá trình “cầm tay chỉ việc”, truyền đạt nghề.

Tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lao động

Năm 2018, toàn tỉnh tạo việc làm cho 29.917 lao động, đạt 100,2% kế hoạch. Năm 2019, có 30.552 lao động được tạo việc làm, đạt 101,8% kế hoạch. Tăng trưởng kinh tế cùng với các cơ chế chính sách, giải pháp hỗ trợ đã góp phần tạo việc làm mới cho người lao động trong tỉnh.

Nổi bật trong hoạt động tạo việc làm cho người lao động nhiệm kỳ qua là công tác xuất khẩu lao động. Sau nhiều năm, Bình Định đã có số lượng lao động đi làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng vượt qua mốc 500 người. Cụ thể, năm 2018 là 605 người, tăng 5,2% so với năm 2017. Năm 2019, số lao động đi xuất khẩu lao động đạt 735 người, vượt chỉ tiêu đề ra là 135 người. Đáng nói, lao động Bình Định đều chọn làm việc ở những thị trường chất lượng, có thu nhập cao, ổn định, điều kiện ăn, ở, làm việc tốt như: Nhật Bản, Hàn Quốc. Bên cạnh địa phương có phong trào xuất khẩu lao động mạnh như huyện Hoài Ân, 10 huyện, thị, thành còn lại đều nỗ lực đạt kết quả khả quan, tạo động lực cho phong trào chung của toàn tỉnh.

Sinh viên Trường CĐ Kỹ thuật Công nghệ Quy Nhơn thực tập tại Công ty CP Tự động hóa Tân Phát (Hà Nội).

Đặc biệt, khi HĐND tỉnh thông qua Nghị quyết số 75/NQ-HĐND và UBND tỉnh ban hành Quyết định số 30/2017/QĐ-UBND về chính sách hỗ trợ cho người lao động trong tỉnh đi làm việc có thời hạn tại nước ngoài theo hợp đồng giai đoạn 2017 - 2020, nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn mong muốn được thay đổi cuộc sống bằng con đường xuất khẩu lao động đã được tạo điều kiện vay vốn. Bà Trương Thị Mai (ở thôn Xuân Thạnh Nam, xã Mỹ An, huyện Phù Mỹ) kể: “Con trai tôi là Nguyễn Văn Thái qua Nhật làm việc từ tháng 8.2018. Trước ngày cháu lên máy bay, gia đình phải chuẩn bị 97 triệu đồng. Số tiền đó không nhỏ. Chỉ có cách đi vay nhưng chúng tôi cứ sợ không phải là hộ nghèo, lãi suất vay sẽ cao. Được nhiều người chỉ dẫn, tôi biết đến chương trình cho vay của tỉnh mà không cần thế chấp tài sản. Gia đình tôi vay được 69 triệu đồng; giúp con trai tôi yên tâm lên đường làm việc, hiện đã gửi tiền về để gia đình trả tiền vay ngân hàng. Tôi tin, với chính sách ưu đãi đặc biệt của tỉnh, nhiều gia đình khó khăn như nhà tôi sẽ mạnh dạn tìm cơ hội đi làm việc ở nước ngoài”.

Trong khi đó, hoạt động đào tạo nghề cho lao động nông thôn cũng chú trọng công tác tạo việc làm sau đào tạo. Ghi nhận tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp Bình Định, các nghề mũi nhọn đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại Trung tâm là: may công nghiệp, hàn điện, đan nhựa giả mây, trồng và nhân giống nấm, tạo dáng và chăm sóc cây cảnh, trồng rau an toàn... Với các nghề phi nông nghiệp, Trung tâm đào tạo theo hướng kết nối với DN, đa số trên 80% lao động sau đào tạo được giới thiệu vào làm việc trong các DN hoặc mở rộng quy mô sản xuất, giải quyết việc làm. Với nghề nông nghiệp, Trung tâm định hướng họ thành lập các chi - tổ hội nghề nghiệp, nhóm cùng sở thích, sản xuất, tạo việc làm tại chỗ.

Hoạt động hỗ trợ vay vốn giải quyết việc làm thông qua Chi nhánh Ngân hàng CSXH tỉnh cũng trở thành “bà đỡ” cho nhiều hộ sản xuất, kinh doanh có ý chí vươn lên nhưng thiếu vốn. Trong khi đó, các hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm từ hệ thống dịch vụ việc làm của tỉnh cũng phát huy vai trò. Đặc biệt, trong giai đoạn chịu tác động của đại dịch Covid-19, hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN bị đình trệ, một bộ phận người lao động mất việc làm, các đơn vị thuộc hệ thống dịch vụ việc làm của tỉnh tích cực triển khai các hoạt động hỗ trợ, tư vấn, giới thiệu việc làm.

Tại các trường nghề, hoạt động đào tạo nghề đã bước đầu có sự gắn kết với các địa phương, DN trong việc tuyển sinh đào tạo, giải quyết việc làm cho lao động sau khi học nghề. Đơn cử như tại Trường CĐ Kỹ thuật Công nghệ Quy Nhơn, đến nay, đã ký kết hợp tác với hơn 20 DN trong ngoài tỉnh để đưa học sinh, sinh viên đến thực tập tại DN với thời lượng từ 4 đến 10 tháng (tùy theo hệ, nghề đào tạo). Hiện, một số DN như Công ty CP Phụ kiện và Nhà thép Nhất, Công ty CP Thép Hòa Phát Dung Quất... đã ký thỏa thuận với nhà trường tiếp nhận 100% sinh viên tốt nghiệp 2 ngành Điện công nghiệp và Cơ khí vào làm việc với mức lương ban đầu trên 7 triệu đồng. 

AN KHANG